നല്ല ചോദ്യം , നല്ല ഉത്തരം

നല്ല ചോദ്യങ്ങളും നല്ല ഉത്തരങ്ങളും

ചോദ്യം : എന്താണ് ബുദ്ധ സിദ്ധാന്തം  ?
ഉത്തരം : ബുദ്ധ സിദ്ധാന്തം എന്ന പദം ബുദ്ധി എന്ന നാമത്തില്‍ നിന്നാണ് ഉത്ഭവിച്ചത്‌ .അതിന്‍റെ അര്‍ഥം ഉയര്തെഴുനീല്കുക എന്നതാണ് .അതുകൊണ്ട് ഉയര്തെഴുനീല്പിന്റെ തത്വ ശാസ്ത്രം എന്ന് പറയാം .
ബുദ്ധ എന്ന പേരില്‍ അറിയപെട്ട സിദ്ധാര്‍ത്ഥ ഗൌതമ എന്ന മനുഷ്യന്‍റെ ജീവിതത്തിലെ അനുഭവ പാഠങ്ങളില്‍ നിന്നാണ് ഈ തത്വ ശാസ്ത്രം ഉടലെടുത്തത് .അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുപ്പത്തി അഞ്ചാമത്തെ വയസ്സില്‍ ആണ് ബോധോദയം ഉണ്ടായത്. ബുദ്ധ സിദ്ധാന്തത്തിന് രണ്ടായിരത്തി അഞ്ഞൂറ് വര്‍ഷത്തെ പഴക്കവും ,ലോകത്തിന്റെ വിവിധ രാജ്യങ്ങളില്‍ ആയി മുപ്പതിഎട്ടു  ദശ ലക്ഷ കണക്കിന് അനുയായികളും ഉണ്ട് .നൂറു വര്‍ഷക്കാലം ഇത് ഏഷ്യന്‍ രാജ്യങ്ങളില്‍ മാത്രമായി ഒതുങ്ങിയിരുന്നുവെങ്കിലും ഇന്ന്  യൂറോപ്പിന്റെ എല്ലാ ഭാഗങ്ങളിലും ആസ്ത്രേലിയ ,അമേരിക്ക ,റഷ്യ തുടങ്ങിയ ലോകത്തിന്റെ എല്ലാ ഭാഗങ്ങളിലും ഇത് വ്യാപിച്ചിട്ടുണ്ട് .
ചോദ്യം:അതുകൊണ്ട് ബുദ്ധിസം ഒരു തത്വ ശാസ്ത്രം മാത്രമാണോ ?
ഉത്തരം: ഫിലോസഫി എന്നാ തത്വ ശാസ്ത്രം രണ്ട് പദങ്ങളില്‍ നിന്നാണ് ഉത്ഭവിച്ചിട്ടുള്ളത് ."ഫിലോ എന്നതിന്റെ അര്‍ഥം സ്നേഹം എന്നാണ് .സോഫിയ എന്നാ പദത്തിന്റെ അര്‍ഥം ബുദ്ധി ആയതിനാല്‍ , ഫിലോസഫി എന്നാല്‍ ബുദ്ധിയുള്ള സ്നേഹം , അല്ലെങ്കില്‍ സ്നേഹവും ബുദ്ധിയും എന്നാണ് . രണ്ടായാലും ഇത് വിവരിക്കപെടുന്നത് ബുദ്ധിസം ശരി എന്നാണ് .ബുദ്ധിസം പഠിപ്പിക്കുന്നത്‌ നമ്മുടെ ബുദ്ധിപരമായ കഴിവുകള്‍ അതിന്‍റെ പൂര്‍ണമായ തോതില്‍ വികസിപ്പിക്കുവാനാണ് .മാത്രമല്ല സ്നേഹവും അനുകമ്പയും കൂടി വികസിപിക്കുവാനും നമ്മെ പഠിപ്പിക്കുന്നു .അതിലൂടെ എല്ലാ ജീവജാലങ്ങളുടെയും ഒരു യഥാര്‍ത്ഥ സുഹൃത്ത്‌ ആയി മാറാനും നമുക്ക് കഴിയുന്നു .അതിനാല്‍ ബുദ്ധിസം ഒരു തത്വ ശാസ്ത്രമാണ് എന്നാല്‍ കേവലും ഒരു തത്വ ശാസ്ത്രം മാത്രമല്ല അതൊരു മഹത്തായ തത്വ ശാസ്ത്രമാണ്.
ചോദ്യം : ആരാണ് ബുദ്ധ?
ഉത്തരം: വടക്കേ ഇന്ത്യയില്‍ ഒരു രാജ കുടുംബത്തില്‍ ക്രിസ്തുവിനു 563 വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്കു മുന്പ് ഒരു കുഞ്ഞു പിറന്നു .ആടംബരത്തിലും സമ്പത്തിന്റെ ഇടയിലും വളര്‍ന്നുവെങ്കിലും ഈ സുഖങ്ങളും സൌകര്യങ്ങളും സുരക്ഷിതത്വങ്ങളും ഒന്നും നമുക്ക് സന്തോഷം നല്‍കുന്നില്ലെന്ന് പിന്നീടു തിരിച്ചറിഞ്ഞു .അങ്ങിനെ അദ്ധേഹത്തിന്റെ മനസ്സ് ദുഃഖത്തിലേക്ക് ആഴിന്നിറങ്ങി .തനിക് ചുറ്റും നിലനില്കുന്ന ദുഖത്തിന്റെ കാരണത്തെ കുറിച്ച് അന്വേഷിക്കാന്‍ തുടങ്ങി . അദ്ധേഹത്തിന്റെ 29 വയസ്സില്‍ ഭാര്യയെയും കുഞ്ഞിനേയും , സുഖ സൌകര്യങ്ങളെയും ഉപേക്ഷിച്ചു മഹാന്മാരായ പണ്ഡിതന്‍മാരുടെ ഇടയില്‍ ചെന്ന് ദുഖത്തിന്റെ കാരണം അന്വേഷിച്ചു ഉപദേശങ്ങള്‍ കേട്ടു. അവരില്‍ നിന്ന് ധാരാളം അറിവ് നേടിയെങ്കിലും അവയൊന്നും ദുഖം ഇല്ലായ്മ ചെയ്യാനുള്ള കാര്യങ്ങളായി ബുദ്ധനു തോന്നിയില്ല .ആറ് വര്‍ഷകാലത്തെ പഠനത്തിനും ധ്യാനത്തിനും പീഡനങ്ങല്കും ഒടുവില്‍ അദ്ദേഹത്തിന് ദുഖത്തിന്റെ കാരണത്തെ കുറിച്ചുള്ള അറിവില്ലായ്മ നീങ്ങി .പുതിയ അറിവ് ലഭിച്ചു . അന്നുമുതല്‍ അദ്ദേഹം ബുദ്ധന്‍ എന്ന പേരില്‍ അറിയപെട്ടു .-ബോധോദയം നേടിയവന്‍ ബുദ്ധന്‍ - എന്ന പേരില്‍ അറിയപെട്ടു .തുടര്‍ന്ന് നാല്പത്തി അഞ്ചു വര്‍ഷകാലം വടക്കേ ഇന്ത്യയില്‍ വിവിധ ഭാഗങ്ങളില്‍ സഞ്ചരിച്ചു താന്‍ നേടിയ അറിവുകള്‍ ജനങ്ങളെ പഠിപിച്ചു.അദ്ധേഹത്തിന്റെ അനുകമ്പയും ക്ഷമയും മഹത്തരമായതിനാല്‍ ആയിരക്കണക്കിന് അനുയായികള്‍ ബുദ്ധനു ഉണ്ടായി .എണ്‍പതാം വയസ്സില്‍ അസുഖവും അനാരോഗ്യവും എന്നാല്‍ മഹത്വതോടെയും ശാന്തതയോടെയും ബുദ്ധന്‍ നിര്‍വാണം പ്രാപിച്ചു .
ചോദ്യം :സ്വന്തം ഭാര്യയെയും കുഞ്ഞിനേയും ഉപേക്ഷിച്ചു പോകുന്നതിലൂടെ ബുദ്ധ ഉത്തരവാദിത്വങ്ങളില്‍ നിന്നും ഒഴിഞ്ഞു പോകുകയല്ലേ ചെയ്തത് ?
ഉത്തരം :ഒരു സുപ്രഭാതത്തില്‍ വളരെ പെട്ടെന്ന് കുടുംബത്തെ ഉപേക്ഷിച്ചു പോകുകയല്ല ബുദ്ധ ചെയ്തത് .വീടും കുടുംബവും ഉപേക്ഷിക്കുന്നതിന് മുന്പ് ഇതിനെറ്റ് പേരില്‍ ഒരുപാട് വര്‍ഷകാലം ദുഖവും ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട് .അതിനു ഒടുവിലാണ് അദ്ദേഹം വീട് വിട്ടത് .അദ്ധേഹത്തിന്റെ മുന്നില്‍ തിരഞ്ഞെടുക്കാന്‍ രണ്ടു കാര്യങ്ങളാണ് ഉണ്ടായിരുന്നത് . ഒന്ന് സ്വന്തം കുടുംബത്തിനു വേണ്ടി അതല്ലെങ്കില്‍ ലോകത്തിനു വേണ്ടി . ഒടുവില്‍ അദ്ധേഹത്തിന്റെ മഹത്തായ അനുകമ്പ അദ്ധേഹത്തെ ലോകത്തിനു മുഴുവനായി നല്‍കാന്‍ തീരുമാനിച്ചു അദ്ധേഹത്തിന്റെ ത്യാഗത്തിലൂടെ ഇന്ന്  ലോകം മുഴുവനും അത്  അനുഭവിക്കുന്നു .ഇത് ഉത്തരവാദിത്വ ബോധമില്ലയ്മയല്ല . ഇത് ഇന്നേവരെയുള്ള എല്ലാ ത്യഗങ്ങല്കും അപ്പുറത്താണ് .
ചോദ്യം : ബുദ്ധന്‍ നിര്‍വാണം പ്രാപിചെങ്കില്‍ അദ്ദേഹം എങ്ങിനെ നമ്മളെ സഹായിക്കും?
ഉത്തരം :വൈദ്യുതി കണ്ടു പിടിച്ച ഫാരഡെ മരിച്ചു , അദ്ദേഹം കണ്ടു പിടിച്ച വൈദ്യുതി നമ്മെ സഹായിക്കുന്നു .ലക്ഷക്കണക്കിന്‌ ജനങ്ങള്‍ക്ക്‌ സഹായകമായ മരുന്ന് കണ്ടുപിടിച്ച ലുയിസ് പസ്റ്റെര്‍ മരണപെട്ടു പക്ഷെ അദ്ധേഹത്തിന്റെ ആരോഗ്യ കണ്ടു പിടുത്തങ്ങള്‍ നിലനിക്കുന്നു .കലയുടെ മാസ്റ്റര്‍ പീസ്‌ വരച്ച ലിയനോര്‍ ദാവാഞ്ചി മരിച്ചു എന്നാല്‍ അദ്ധേഹത്തിന്റെ ചിത്രങ്ങള്‍ നമ്മുടെ ഹൃദയത്തില്‍ സന്തോഷം നല്‍കി നിലനില്‍ക്കുന്നു .മഹാന്മാരായ നായകന്മാരും നായികമാരും വര്‍ഷങ്ങള്‍ കഴിഞ്ഞു മരിക്കാം .അവര്‍ നല്‍കിയ അറിവുകള്‍ നിലനില്കുകയും അവ നമുക്ക് പ്രചോദനം നല്‍കുകയും ചെയ്യുന്നു .അതെ -ബുദ്ധ നിര്‍വാണം പ്രാപിച്ചു ,എന്നാല്‍ 2500 വര്‍ഷങ്ങള്‍ കഴിഞ്ഞെങ്കിലും അദ്ധേഹത്തിന്റെ ഉപദേശങ്ങള്‍ മനുഷ്യര്‍ക്ക്‌ സഹായകമായി ഇന്നും നിലനില്‍കുന്നു .ബുദ്ധന്റെ വാക്കുകള്‍ ഇന്നും ജനങ്ങളുടെ ജീവിതങ്ങളെ മാറ്റി മറിക്കുകയും പ്രചോദനം നല്‍കുകയും ചെയ്തു വരുന്നു .മരണ ശേഷവും ആയിരക്കണക്കിന്  വര്‍ഷങ്ങള്‍ കഴിഞ്ഞും ഒരു ബുദ്ധന്‍ മാത്രമാണ് ഇങ്ങനെ നിലനില്‍ക്കുന്നത് .
ചോദ്യം : ബുദ്ധ ദൈവമായിരുന്നോ ?
ഉത്തരം :അല്ല- ബുദ്ധ ദൈവമായിരുന്നില്ല . അദ്ദേഹം ദൈവമായിരുന്നെന്നോ , ദൈവ പുത്രനെന്നോ ,ദൈവത്തിന്റെ സന്ദേശവാഹകനെന്നോ ഒരിക്കലും പറഞ്ഞില്ല . അദ്ദേഹം ഒരു മനുഷ്യനായിരുന്നു - സ്വയം പരിപൂര്‍ണ്ണനായി തീര്‍ന്ന മനുഷ്യന്‍ . അദ്ദേഹം പറഞ്ഞതിനനുസരിച്ചു ജീവിക്കുകയാണെങ്കില്‍ നമുക്കും അദ്ധേഹത്തെ പോലെ ആകാമെന്നും ബുദ്ധന്‍ പറഞ്ഞു .
ചോദ്യം : ബുദ്ധന്‍ ദൈവമല്ലെങ്കില്‍ പിന്നെ എന്തിനാണ് ബുദ്ധനെ ജനങ്ങള്‍ ആരാധിക്കുന്നത് ?
ഉത്തരം : വ്യത്യസ്തമായ ആരാധനകള്‍ ഉണ്ട് .ജനങ്ങള്‍ ദൈവത്തെ ആരാധിക്കുമ്പോള്‍ അവര്‍ ദൈവത്തെ പുകഴ്ത്തുന്നു .സ്വന്തം കാര്യങ്ങള്‍ നേടാനായി പലതരം കാണിക്കകളും, ഉപഹാരങ്ങളും നല്‍കുന്നു . അവര്‍ വിശ്വസിക്കുന്നത് ദൈവം തന്റെ വാക്കുകള്‍ കേട്ടിട്ടുന്ടെന്നും നല്‍കിയ ഉപഹാരങ്ങള്‍ സ്വീകരിച്ചു മറുപടി നല്‍കുമെന്നുമാണ് .ഈ രീതിയില്‍ അല്ല ഒരു ബുദ്ധ മത വിശ്വാസിയുടെ പ്രാര്‍ത്ഥന .നമുക്ക് ഒരാളോട് ബഹുമാനമോ അന്ഗീകാരമോ തോന്നിയാല്‍ അയാളോട് നാം ബഹുമാനം കാണിക്കാറുണ്ട് .ഒരു ആരാധനയാണ് അത് .ഒരു അധ്യാപകന്‍ നമ്മുടെ മുറിയിലേക്ക് കടന്നു വരുമ്പോള്‍ നാം എണീറ്റ്‌ നില്കാറുണ്ട് .നമ്മള്‍ ഒരു മാന്യ വ്യക്തിയെ കാണുമ്പോള്‍ വന്ദിക്കാറുണ്ട് അല്ലെങ്കില്‍ അദ്ധേഹത്തിന്റെ കൈപിടിച്ച് കുലുക്കുന്നു .ദേശിയ ഗാനം കേള്‍കുമ്പോള്‍ നാം സല്യുട്ട് ചെയ്യാറുണ്ട് .ഇതും ഒരു ആരാധന രീതിയാണ് .ഇത്തരം ആരാധന രീതിയാണ് ബുദ്ധ ധമ്മ വിശ്വാസികള്‍ പിന്തുടരുന്നത് .ബുദ്ധന്റെ പ്രതിമയില്‍ ഉള്ള കൈകള്‍ തുടയില്‍ ശാന്തമായി വിശ്രമിക്കുന്നു .അദ്ധേഹത്തിന്റെ കരുണ നിറഞ്ഞ പുഞ്ചിരി നമ്മില്‍ അനുകമ്പയും ക്ഷമയും ,സമാധാനവും വികസിപ്പിക്കാന്‍ ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കുന്നു.നമ്മിലെ നന്മ എല്ലാ ഭാഗത്തും വ്യാപിപിക്കുന്ന ഓര്മ പെടുത്തലായി സുഗന്ധ ദ്രവ്യങ്ങളും വിളക്കുകള്‍ ഓര്‍മ്മിപിക്കുന്നത് അറിവിന്റെ പ്രകാശത്തെയുമാണ്.പുഷ്പങ്ങള്‍ നമ്മെ ഓര്‍മ്മപെടുത്തുന്നത്‌ അത് താമസിയാതെ വാടുകയും മരിക്കുകയും ചെയ്യുമെന്ന സത്യതെയുമാണ് .മാത്രമല്ല ജീവിതം നിത്യമല്ല എന്ന സത്യത്തെയും ഓര്‍മിപ്പിക്കുന്നു.നമ്മള്‍ ബുദ്ധന്റെ മുന്നില്‍ നമസ്കരികുകയും ബഹുമാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് അദ്ദേഹം നല്‍കിയ മഹത്തായ അറിവുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ ആണ് .ഇതാണ് ബുദ്ധ ധമ്മ വിശ്വാസികളുടെ പ്രാര്‍ത്ഥന രീതി .
ചോദ്യം : എന്നാല്‍ ഞാന്‍ മനസ്സിലാക്കിയത് ബുദ്ധന്റെ ബിംബത്തെ ആരാധിക്കുന്നു എന്നാണ്.
ഉത്തരം :ഒരു വ്യക്തിയെ കുറിച്ച് മനസ്സിലാകിയത്തിലുള്ള തെറ്റിധാരണയാണ് ഇതിലൂടെ തെളിയുന്നത് .ഡിക്ഷനറിയില്‍ ബിംബത്തെ കുറിച്ച് പറയുന്നത് ഒരു രൂപം അല്ലെങ്കില്‍ ദൈവത്തിന്റെ രൂപം എന്നിങ്ങനെയാണ് .ബുദ്ധ ധമ്മ വിശ്വാസികള്‍ ബുദ്ധനെ ദൈവമായല്ല വിശ്വസിക്കുന്നത് എന്ന് നാം കണ്ടു .അതിനാല്‍ എങ്ങിനെയാണ് ഒരു കഷ്ണം മരത്തടിയെയോ ഒരു ലോഹ കഷണം കൊണ്ട് ഉണ്ടാക്കിയ പ്രതിമയെയോ ദൈവമെന്നു വിശ്വസിക്കാന്‍ കഴിയുക? .എല്ലാ മതങ്ങളും വ്യത്യസ്തമായ ചിഹ്ന്നങ്ങളെ അവരുടെ മതവുമായി ബന്ധപെടുത്തിയിരിക്കുന്നു .സിഖ് മതത്തില്‍ വാള്‍ എന്നത് ആത്മീയതയുടെ കഷ്ടതയെ പ്രതി നിദാനം ചെയ്യുന്നു .ക്രിസ്തുമതത്തില്‍ മത്സ്യം ക്രിസ്തുവിന്റെ സാന്നിധ്യത്തെയും ,കുരിസ് ത്യാഗത്തെയും പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു .ബുദ്ധ മതത്തില്‍ ബുദ്ധന്റെ പ്രതിമ ഓര്‍മ്മിപിക്കുന്നത് അധ്യാപനത്തിന്റെ വ്യത്യസ്തമായ രീതികളെ ആണ് .മാത്രമല്ല ബുദ്ധമതം മനുഷ്യ കേന്ദ്രീകൃതമാണ് അല്ലാതെ ദൈവ കേന്ദ്രീക്രിതമല്ല.മാത്രമല്ല നമ്മുടെ മനസ്സിലേക്കാണ്‌ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരികേണ്ടത് എന്നും അതിലൂടെയാണ് കാര്യങ്ങള്‍ മനസിലാക്കാന്‍ കഴിയുക എന്നും നമ്മെ ഓര്മ പെടുത്തുന്നു . അതിനാല്‍ ബുദ്ധ ധമ്മ വിശ്വാസികളുടെ  ബിംബാരാധന ക്രിസ്ത്യാനികളുടെയും ഹിന്ദുക്കളുടെയും മറ്റുള്ളവരുടെയും ആരാധന രീതികളില്‍ നിന്നും വ്യത്യസ്തമാണ് .
ചോദ്യം:എന്തുകൊണ്ടാണ് അപരിചിതമായ കാര്യങ്ങള്‍ ബുദ്ധ ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുന്നത് ?
ഉത്തരം :ഒട്ടുമിക്ക കാര്യങ്ങളും അപരിചിതമായി നമുക്ക് തോന്നുന്നത് നമ്മള്‍ അതിനെ കുറിച്ച്  മനസ്സിലാക്കാത്തത്‌ കൊണ്ടാണ് .നമ്മള്‍ അതിന്റെ അര്‍ഥം മനസ്സിലാകിയാല്‍ ഈ പ്രശ്നം തീരും .എന്നിരുന്നാലും ബുദ്ധന്‍ പറഞ്ഞതിന്റെ അര്‍ത്ഥം മനസ്സിലാക്കാതെ ചിലര്‍ ചില കാര്യങ്ങള്‍ ചെയ്തു വരുന്നുണ്ട് .അത് അന്ധ വിശ്വാസത്തിന്റെ ഭാഗമായി ഉണ്ടായതാണ് .ബുദ്ധന്‍ പറഞ്ഞത് ശരിയായ അര്‍ത്ഥത്തില്‍ മനസ്സിലക്കതത്തിന്റെ ഭാഗമായി ചില വിശ്വാസങ്ങള്‍ ചിലര്‍ അനുഷ്ടിക്കുന്നുണ്ട് .അതിനെ ബുദ്ധനെ പഴിചാരിയിട്ട് കാര്യമില്ല .ബുദ്ധന്‍ പറഞ്ഞ ചില കാര്യങ്ങള്‍ ഇവിടെ ഉദ്ധരിക്കാം ."ഒരു വ്യക്തി രോഗം മൂലം ഒരുപാട് ബുദ്ധിമുട്ട് അനുഭവിക്കുന്നു അയാള്‍ ചികിത്സകന്റെ അടുത്താണെങ്കില്‍ പോലും .അത് ഡോക്ടറുടെ കുറ്റമല്ല .ഇതേ അര്‍ത്ഥത്തില്‍ , പലതരം പ്രശ്നങ്ങളില്‍ പെട്ട് ഉഴുലുന്നുന്ടെങ്കിലും അയാള്‍ ബുദ്ധയുടെ അടുതെത്തി സഹായം ആവശ്യപെടാത്ത പക്ഷം ബുദ്ധയെ കുറ്റം പറയാന്‍ പറ്റില്ലല്ലോ."
ബുദ്ധ മതമോ മറ്റു വിശ്വാസങ്ങള്‍ എതുമായികൊട്ടെ സാരിയായി ആചരിക്കാത്ത പക്ഷം ഇതേ പ്രശ്നങ്ങള്‍ ഉണ്ടാകാം.നിങ്ങള്‍ക്ക് ബുദ്ധ ധമ്മത്തെ  കുറിച്ച് ശരിയായി  അറിയണമെങ്കില്‍ ബുദ്ധന്റെ ശരിയായ  വാക്കുകളോ, അധീഹത്തിന്റെ സംഭാഷണത്തെ കുറിച്ചോ ശരിയായി മനസ്സിലാക്കണം.
ചോദ്യം : ക്രിസ്തുമസ് പോലെ ബുദ്ധ ധമ്മ വിശ്വാസികള്‍ക്കും എന്തെങ്കിലും ഉണ്ടോ ?
ഉത്തരം :പാരമ്പര്യ വിശ്വാസം അനുസരിച്ച് സിദ്ധാര്‍ത്ഥ രാജകുമാരന്‍ ജനിച്ചതും, ബുദ്ധനായി മാറിയതും , നിര്‍വ്വാണം പ്രാപിച്ചതും ഏപ്രില്‍ മെയ്‌ മാസങ്ങളിലായി വരുന്ന വിശാഖ പൌര്‍ണമി നാളില്‍ ആണ് .ഈ ദിവസങ്ങളില്‍ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ബുദ്ധ മത വിശ്വാസികള്‍ ബുദ്ധ ക്ഷേത്രം സന്ദര്‍ശിക്കുന്നു, വ്യത്യസ്തമായ ആഘോഷ പരിപാടികളില്‍ പങ്കെടുക്കുന്നു അല്ലെങ്കില്‍ ആ ദിവസം മുഴുവനും ധ്യാനിക്കുന്നു .
ചോദ്യം: ബുദ്ധമതം നല്ലതാണെങ്കില്‍ എന്തുകൊണ്ടാണ് ബുദ്ധമത രാജ്യങ്ങള്‍ ദരിദ്രമായിരിക്കുന്നത് ?
ഉത്തരം : നിങ്ങള്‍ ഉദ്ദേശികുന്ന ദാരിദ്ര്യം സാമ്പത്തികമായ അര്‍ത്ഥത്തില്‍ ആണെങ്കില്‍ ചില ബുദ്ധമത രാജ്യങ്ങള്‍ ദരിദ്രമാണ് .എന്നാല്‍ നിങ്ങള്‍ ഉദ്ദേശിക്കുന്ന ദാരിദ്രം ധാര്‍മിക നിലവാരത്തിലെ ദാരിദ്രമാണെങ്കില്‍ മിക്ക ബുദ്ധമത രാജ്യങ്ങളും സമ്പന്നമാണ്.
ഉദാഹരണത്തിന് അമേരിക്കയെ എടുക്കാം.സാമ്പത്തികമായി സംപന്നരായിരിക്കാം എന്നാല്‍ കുറ്റകൃത്യങ്ങളില്‍ ലോകത്തെ ഏറ്റവും ഒന്നാംസ്ഥാനം അമേരിക്കക്ക് ആണ് .ദശലക്ഷകണക്കിന് മുതിര്‍ന്നവര്‍ തങ്ങളുടെ മക്കളുടെ സംരക്ഷണമില്ലാതെ അനാഥാലയങ്ങളില്‍ കഴിയുന്നു .വയസ്സായവര്‍ ഒറ്റപെട്ട നിലയില്‍ ആയതിനാല്‍ വീട്ടില്‍ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നു .ആഭ്യന്തര കലാപം , കുട്ടികള്‍ക്ക് നേരെയുള്ള പീഡനം ,മയക്കു മരുന്നിന്റെ അടിമത്വം എന്നിവയെല്ലാം പ്രധാനപെട്ട കാര്യങ്ങള്‍ ആണവിടെ.മാത്രമല്ല മൂന്നില്‍ ഒന്നുവീതം കല്യാണം കഴിഞ്ഞ ഉടനെ വിവാഹ മോചനം നേടുന്നു.പണത്തിന്റെ കാര്യത്തില്‍ സമ്പന്നരായിരിക്കാം പക്ഷെ ധാര്‍മിക ജീവിത നിലവാരത്തിന്റെ കാര്യത്തില്‍ അവര്‍ ദാരിദ്രാണ്.
ബുദ്ധ മത വിശ്വാസികളുടെ ചില രാജ്യങ്ങള്‍ നോക്കാം .അവിടെ നിങ്ങള്‍ക്ക് വ്യത്യസ്തമായ ചില കാര്യങ്ങള്‍ കണ്ടെത്താന്‍ കഴിയും .അച്ഛനമ്മമാരെ മക്കള്‍ ബഹുമാനിക്കുന്നു .കുറ്റകൃത്യങ്ങള്‍ താരതമ്യേനെ കുറവ് വിവാഹ മോചനവും , ആത്മഹത്യയും കുറവ് .
പാരമ്പര്യ മൂല്യങ്ങള്‍ ആയ ദാനം,സാമൂഹ്യ പ്രതിബദ്ധത, അന്യരോടുള്ള ബഹുമാനം, ക്ഷമ, ആതിഥേയത്വ മര്യാദ എല്ലാം അവിടെ ധ്രിടമാണ് .സാമ്പത്തികമായി ദരിദ്രമാണ് എന്നാല്‍ ധാര്‍മിക ജീവിതത്തില്‍ അമേരിക്കയെക്കാള്‍ ഉയര്‍ന്ന നിലവാരത്തില്‍ ആണ് .എന്നിരുന്നാലും സാമ്പത്തികമായ കാര്യത്തിലും ചില ബുദ്ധമത രാജ്യങ്ങള്‍ ഉണ്ട് -ജപ്പാന്‍ .ജപ്പാനിലെ നല്ലൊരു ശതമാനം ജനങ്ങളും ബുദ്ധ മത വിശ്വാസികള്‍ ആണ് .
ചോദ്യം : ബുദ്ധ ധമ്മ വിശ്വാസികള്‍ സേവന പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ചെയ്യുന്നതായി കേള്‍ക്കുന്നില്ലല്ലോ ?
ഉത്തരം : ഒരുപക്ഷെ കേള്‍ക്കുന്നില്ലായിരിക്കാം , എന്തുകൊണ്ടെന്നാല്‍ നല്ല കാര്യങ്ങള്‍ ചെയ്യുമ്പോള്‍ പുകഴ്ത്തുന്നത് അവര്‍ക്ക് ഇഷ്ടമല്ല.വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്കു മുന്പ് ജപ്പാനിലെ ബുദ്ധ സന്യാസി നിക്കോ നിര്‍വാണോ ക്ക് മതേതര സൌഹാര്‍ധത്തിനുള്ള ടെമ്പിള്‍ടോണ്‍ സമ്മാനം ലഭിച്ചു . മയക്കുമരുന്നിനു അടിമപെട്ടവരുടെ പുനര്ജീവനതിനുള്ള പ്രധാന സമ്മാനം തായ് ബുദ്ധ സന്യാസിക്കു ലഭിച്ചു .1987 ല്‍ മറ്റൊരു തായ്‌ ബുദ്ധ സന്യാസിക്കു നോര്‍വീജിഒന്‍  സമാധാന സമ്മാനം ലഭിക്കുകയുണ്ടായി . അനാഥരായ വീടില്ലാത്ത കുഞ്ഞുങ്ങള്‍ക്ക്‌ ഭക്ഷണത്തിനും താമസത്തിനും സൌകര്യം ഒരുക്കിയതിനുള്ള അവാര്‍ഡ് ആണിത് .ഇതിനു പുറമേ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ബുദ്ധ ധമ്മ വിശ്വാസികള്‍ ജാതി മത വര്‍ഗ പരിഗണന ഇല്ലാതെ കഷ്ട്ടത അനുഭവിക്കുന്നവര്‍ക്കായി നിരവധി പദ്ധതികള്‍ നടപ്പാക്കി വരുന്നത് ആരെയും അറിയിക്കാറില്ല .
ചോദ്യം : എന്തുകൊണ്ടാണ് വ്യത്യസ്തമായ ബുദ്ധ ആചാരം ഉണ്ടെന്നു പറയപെടുന്നത് ?
ഉത്തരം: വ്യത്യസ്തമായ പഞ്ചസാരകള്‍ ഉണ്ട് .ബ്രൌണ്‍ ഷുഗര്‍ , വെളുത്ത പഞ്ചസ്സാര, സിറപ്പ് , തണുത്ത പഞ്ചസ്സാര , എന്നാല്‍ എല്ലാ പഞ്ചസ്സരക്കും റജി ഒരേ പോലെയാണ് .ഇതെല്ലം വ്യത്യസ്തമായ രീതിയില്‍ ആണ് ഉണ്ടാക്കുന്നത് , അതെല്ലാം വ്യത്യസ്തമായ കാര്യങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ടിയാണ് പ്രയോചനപെടുത്തുന്നതും .ബുദ്ധമതവും ഇത് പോലെ തന്നെയാണ് .തേരാവാദ ബുദ്ധമതം, സെന്‍ , മഹായാനം, വജ്രയാനം . എന്നിങ്ങനെ വ്യത്യസ്തമായ ആചാരങ്ങള്‍ ഉണ്ട് . എന്നാല്‍ എല്ലാ തത്വങ്ങളും ബുധന്റെതാണ്. അതെല്ലാം വ്യത്യസ്തമായ ആചാരങ്ങളില്‍ കൂടി ഒരേ കാര്യത്തിലേക്ക് നീങ്ങുന്നു- സ്വാതന്ത്രത്തിലേക്ക് .
ബുദ്ധമതം അത് പ്രചരിക്കപെട്ട രാജ്യങ്ങളിലെ സംസ്കാരവും സാഹചര്യങ്ങളുമായി കൂടി കലര്ന്നതിനാല്‍ അത് പിന്തുടരുന്നവരില്‍ ഇത് കാണപെട്ടു . എന്നാല്‍ ഇതിന്റെ എല്ലാം അടിസ്ഥാന തത്വം പഞ്ചശീലങ്ങളും അഷ്ടാംഗ മാര്‍ഗങ്ങളുമാണ്. ബുദ്ധമതം ഉള്‍പടെയുള്ള എല്ലാ മതങ്ങളും വ്യത്യസ്തമായ സ്കൂളുകളായി വേര്പിരിച്ഞ്ഞിട്ടുണ്ട് .എന്നാല്‍ മറ്റു മതങ്ങളില്‍ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി ബുദ്ധമതത്തിലെ ഈ വിഭാഗങ്ങള്‍ തമ്മില്‍ പരസ്പര സഹവര്‍ത്തിത്വം, സഹനം എന്നിവയില്‍ വിശ്വസിച്ചാണ് മുന്നോട്ടു പോകുന്നത്
ചോദ്യം :നിങ്ങള്‍ ബുദ്ധ മതത്തെ ഔന്നിധ്യം നിറഞ്ഞതായി പറയുന്നു .ബുദ്ധമതം ഏറ്റവും നല്ലതും മറ്റുള്ള മതങ്ങള്‍ എല്ലാം തെറ്റെന്നുമാണോ നിങ്ങള്‍ വിശ്വസിക്കുന്നത് ?
ഉത്തരം : ബുദ്ധന്റെ തത്വങ്ങള്‍ ശരിക്കും മനസിലാക്കിയ ആരും മറ്റു മതങ്ങള്‍ തെറ്റാണെന്ന് പറയില്ല. ആരും തന്നെ തുറന്ന മനസ്സോടെ മറ്റു മതങ്ങളെ പഠിക്കാനോ താരതമ്യം നടത്താനോ തയ്യാറല്ല .ആദ്യം ചെയ്യേണ്ടത് മറ്റു മതങ്ങളെ കുറിച്ച് പഠിക്കുമ്പോള്‍ സാമ്യതകള്‍ എന്തൊക്കെയാണെന്ന് മനസ്സിലാക്കണം. എല്ലാ മതങ്ങളും ഒരു കാര്യത്തില്‍ ഏക അഭിപ്രായക്കാരാണ്. മനുഷ്യ സമൂഹത്തിന്റെ നിലവിലുള്ള അവസ്ഥയില്‍ ഈ മതങ്ങളൊന്നും തൃപ്തരല്ല . എല്ലാവരും പഠിപ്പിക്കുന്നത്‌ സ്നേഹം ,കരുണ , ക്ഷമ , സമഭാവന , സാമൂഹ്യ പ്രതിബദ്ധത എന്നിവയെല്ലാം ഉണ്ടാകണമെന്നാണ് . ഇത് പഠിപ്പിക്കാന്‍ വേണ്ടി അവര്‍ വ്യത്യസ്തമായ ഭാഷയും പേരുകളും ചിഹ്ന്നങ്ങളും ഉപയോഗിക്കുന്നു . ജനങ്ങള്‍ സങ്കുചിത മനസ്സോടെ കാണുമ്പോഴാണ് അസഹിഷ്ണത ,അഹന്ത തുടങ്ങിയ ഉയര്‍ന്നു വരിക .
ചോദ്യം; ചിലര്‍ പറയുന്നു എല്ലാ മതങ്ങളും ഒന്നാണെന്ന് . നിങ്ങള്‍ അതില്‍ വിശ്വസിക്കുന്നുണ്ടോ?
ഉത്തരം : മതം എന്ന് പറയുന്നത് ചെറിയൊരു പ്രസ്താവനയില്‍ കൃത്യമായി ചുരുക്കി പറയാന്‍ ബുദ്ധിമുട്ടുള്ള വളരെ സങ്കീര്‍ണ്ണവും വ്യത്യസ്തവുമായ പ്രതിഭാസമാണ് .ഒരു ബുദ്ധ ധമ്മ വിശ്വാസിയെ സംബന്ധിചിടത്തോളം ഈ പ്രസ്താവന തെറ്റും എന്നാല്‍ ശരിയുമാണ്‌. ബുദ്ധ ധമ്മ വിശ്വാസി ദൈവം ഇല്ല എന്ന് പഠിപിക്കുന്നു. എന്നാല്‍ ഹിന്ദുവും, ക്രിത്യാനികളും, മുസ്ലിമുകളും ദൈവം ഉണ്ടെന്നു പഠിപ്പിക്കുന്നു . ഈ വ്യത്യാസം വളരെ പ്രധാനം ആണ് .ബൈബിളില്‍ സ്നേഹത്തെ കുറിച്ച് പറയുന്നത് പോലെ തന്നെയാണ് ബുദ്ധ വിശ്വാസികളും പഠിപ്പിക്കുന്നത്‌ . അപൂര്‍വമായ കഴിവുകള്‍ ഉണ്ടെങ്കിലും ഏറ്റവും പ്രധാനം നമ്മുടെ ഹൃദയത്തിന്റെ നന്മ തന്നെയാണ് . പക്ഷെ മതപരമായ ആശയത്തിലും തത്ത്വങ്ങളിലും ബുദ്ധ മതവും  മറ്റു മതങ്ങളും വളരെ വ്യത്യസ്തമാണ് .പക്ഷെ ഹൃദയത്തിന്റെ നന്മ ധാര്‍മ്മികത ,പെരുമാറ്റം എന്നിവയില്‍ ചില സമാനതകള്‍ അവയില്‍ കാണാന്‍ കഴിയും.
ചോദ്യം: ബുദ്ധമതം ശാസ്ത്രീയമാണോ?
ഉത്തരം: ആദ്യം ശാസ്ത്രം എന്താണെന്ന് നമുക്ക് നോക്കാം . ഡിക്ഷനറി അനുസരിച്ച് ശാസ്ത്രം എന്നത് ഒരു വ്യവസ്തയാക്കി മാറ്റാന്‍ പറ്റുന്ന അറിവാണ് . നിരീക്ഷിക്കാനും പരീക്ഷിക്കാനും പ്രകൃതി നിയമങ്ങള്‍ക്കനുസരിച്ച് പ്രസ്ഥാവിക്കാനും സാധിക്കുന്ന അറിവിന്റെ ഒരു ശാഖയാണ്‌ ശാസ്ത്രം. ബുദ്ധിസത്തിലെ ചില ഘടകങ്ങള്‍ ഈ നിര്‍വചനത്തിന്  അനുകൂലമല്ല .പക്ഷെ ബുദ്ധിസത്തിലെ പ്രധാന ഭാഗം ശ്രേഷ്ടമായ നാല് സത്യങ്ങള്‍ ആണ് . (four  noble  truth )
ഇത് തീര്‍ച്ചയായും ശാസ്ത്രത്തെ കുറിച്ചുള്ള നിര്‍വചനത്തിന് യോജിച്ചതാണ് .
ദുഖം- ഇതാണ് ആദ്യത്തെ ശ്രേഷ്ടമായ സത്യം .ഈ അനുഭവം നമുക്ക് നിര്‍വചിക്കാന്‍ സാധിക്കും .ഇതിനെ നമുക്ക് അളക്കാനും, അനുഭവിക്കാനും സാധിക്കും .
ദുഖത്തിന് കാരണമുണ്ട് എന്നതാണ് രണ്ടാമത്തെ ശ്രേഷ്ടമായ സത്യം .
അത്യാഗ്രഹം എന്നതിനെ നമുക്ക് അളക്കാനും അനുഭവിക്കാനും സാധിക്കും .
ബുദ്ധമതം ആദ്യാത്മികമായ, പൌരാണികമായ ഒരു രീതിയിലും ദുഖത്തെ അളക്കാനും നിര്‍വചിക്കാനും ബുദ്ധമതം ശ്രമിച്ചിട്ടില്ല.
ചോദ്യം : എന്താണ് ബുദ്ധ ധമ്മം?
ഉത്തരം :1. ജീവിതത്തിന്റെ വിശുദ്ധി നില നിര്‍ത്തുന്നതാണ് ധമ്മം .
2 . ജീവിതത്തെ പരിപൂര്‍ണ്ണതയില്‍ എത്തിക്കുന്നതാണ് ധമ്മം
3 . നിര്‍വ്വാണത്തില്‍ ജീവിക്കുന്നതാണ് ധമ്മം.
4 .ആര്‍ത്തി ഉപേക്ഷിക്കുന്നതാണ് ധമ്മം
5 .എല്ലാ സങ്കര വസ്ത്തുക്കളും അസ്ഥിരമാണെന്ന് വിസ്വസിക്കുന്നതാണ് ധമ്മം .
6 .സാന്മാര്‍ഗിക നിയമങ്ങളുടെ പ്രേരക ശക്തിയാണ് ധമ്മം എന്ന് വിശ്വസിക്കുന്നതാണ്‌ ധമ്മം

ചോദ്യം: ബുദ്ധന്റെ ധമ്മം മധ്യമ മാര്‍ഗമാണെന്ന് കേള്‍ക്കാറുണ്ട് . എന്താണ് ഇതിന്റെ അര്‍ഥം.?
ഉത്തരം :ബുദ്ധന്‍ നല്‍കിയിട്ടുള്ള മഹത്തായ അഷ്ടാംഗ മാര്‍ഗ്ഗം എന്നതിന്റെ മറ്റൊരു പേരാണ് " മജ്ജിമ പതി പാഠ" .ഇതിന്റെ അര്‍ഥം മധ്യമ മാര്‍ഗ്ഗം എന്നാണ്‌.ഇത് പ്രധാനപെട്ട ഒരു പേരാണ് കാരണം അത് നമ്മെ ഉപദേശിക്കുന്നത്  ഈ മാര്‍ഗ്ഗം പിന്തുടരാന്‍ മാത്രമല്ല അത് പ്രത്യേക രീതിയിലൂടെ പിന്തുടരണം എന്ന് കൂടിയാണ്. സാധാരണഗതിയില്‍ മതങ്ങളെയും അതിന്റെ നിയമങ്ങളെയും പിന്തുടരുമ്പോള്‍ മനുഷ്യര്‍ വളരെ കര്‍ക്കശ സ്വഭാവക്കാരായി മാറുകയാണ് പതിവ് .ഒടുവില്‍ മത ഭ്രാന്തു പിടിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു .ബുദ്ധ മതത്തില്‍ നിയമങ്ങള്‍ പിന്തുടരണം എന്നാല്‍ അനുഷ്ടാനങ്ങളില്‍ സമതുലനവും യുക്തിപരവുമായിരിക്കണം . ഇത് അതിക്രമത്തെയും ആധിക്യത്തെയും ഒഴിവാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു .
ബുദ്ധ ധമ്മത്തിന്റെ കേന്ദ്രവും അതിന്റെ പ്രായോഗികമായ സ്വഭാവ രഹസ്യവും എന്താണ് ?
ബുദ്ധ ധമ്മത്തിന്റെ കേന്ദ്രവും അതിന്റെ പ്രായോഗികമായ സ്വഭാവ രഹസ്യവും അനിച്ച്ചം , ആനത്ത , ദുഖം എന്ന മൂന്നു തത്വത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു . ഈ കേന്ദ്രത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്ന സിദ്ധാന്തമാണ്‌ ബുദ്ധൻ പറഞ്ഞ പഞ്ച സ്കന്ധ സിദ്ധാന്തം .
രാജ പദവിയും , ലോക സുഖങ്ങളും ഉപേക്ഷിച്ചു മഹാഭിനിഷ്ക്രമണത്തിനു ബുദ്ധനെ പ്രേരിപിച്ച ഘടകങ്ങളിൽ പ്രധാനമായ ഒന്ന് ഈ ലോകത്തിന്റെ അനിത്യത തന്നെ ആയിരുന്നു .
മനോവൃത്തികൾ പ്രതി നിമിഷം ഇളകി മറിഞ്ഞുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു .മനസ്സില് കൂടി കടന്നു പോകുന്ന വിചാര വീചികളുടെ എണ്ണവും തള്ളലും നോക്കിയാൽ മനസ്സും ഒരു അലയാഴി തന്നെയെന്നു മനസ്സിലാക്കാൻ പറ്റും .
മാറ്റങ്ങൾ കൂടാതെ നിത്യമായി നിലനില്കുന്ന പഥാർത്തങ്ങൾ ഒന്നുമില്ല.ഒരു പഥാർത്തങ്ങളും തുടര്ച്ചയായി രണ്ടു നിമിഷങ്ങൾ പോലും നില നില്ക്കുന്നില്ല .ഓരോ ക്ഷണത്തിലും പഥാർത്തങ്ങൾ നശിക്കുന്നു .ഈ തരത്തിലുള്ള നാശത്തിനു ബുദ്ധ ധമ്മം നല്കിയ പേര് നിരന്വയ നാശമെന്നാണ് .
കളിമണ്ണിൽ നിന്ന് കലമോ, വിത്തിൽ നിന്നും മുളയോ ഉണ്ടാകുമ്പോൾ നാം ധരിക്കുന്നത് രൂപ ഭേദം വന്നെങ്കിലും മുൻപ് ഉണ്ടായിരുന്ന ദ്രവ്യങ്ങൾ ഇവയിൽ തുടന്നുകൊണ്ടേ ഇരിക്കുന്നു എന്നാണ്. പക്ഷെ ഈ ധാരണ തെറ്റാണെന്ന് ബൗദ്ധ ദർശനം നമ്മെ ഉപദേശിക്കുന്നു .സാദൃശ്യം വളരെ ഉള്ളതുകൊണ്ട് കാരണ ദ്രവ്യങ്ങളായ മണ്ണ് കലമായും , വിത്ത്‌ മുളയായും മാറി എന്ന് നമുക്ക് തോന്നുവെന്നെയുള്ളൂ .ഒഴുകികൊണ്ടിരിക്കുന്ന നദിയുടെയും, കത്തി എരിയുന്ന ദീപത്തിന്റെയും അവസ്ഥ മാത്രമേ ഉള്ളു മറ്റെല്ലാ ദ്രവ്യങ്ങൾക്കും. ഒഴുക കൊണ്ടിരിക്കുന്ന നദിയിൽ രണ്ടുപ്രാവശ്യം കുളിക്കുക സാദ്യമാല്ലെന്നു ബുദ്ധ ദർശനം നമ്മെ ഉപദേശിക്കുന്നു .

ചോദ്യം : ബുദ്ധമതം ഹിന്ദുമതത്തിന്റെ മറ്റൊരു പതിപ്പാണെന്ന് വായിച്ചിട്ടുണ്ട് .ഇതില്‍ സത്യമുണ്ടോ?
ഉത്തരം :ഇല്ല ഒരിക്കലുമില്ല .ബുദ്ധമതവും ഹിന്ദുമതവും തമ്മില്‍ ചില സാന്മാര്‍ഗിക വിശ്വാസം പിന്തുടരുന്നുണ്ട് . ഇന്ത്യയില്‍ ഉത്ഭവിച്ച കമ്മ സിദ്ധാന്തം, സമാധി ,നിര്‍വ്വാണം എന്നീ പദങ്ങളുടെ  ഉപയോഗം രണ്ടു വിഭാഗങ്ങള്‍ പിന്തുടരുന്നുണ്ട് .ഇതാണ് ചിലരെ രണ്ടു മതങ്ങളും ഒന്നാണെന്ന് ചിന്തിക്കാന്‍ പ്രേരിപിക്കുന്ന ഘടകം .എന്നാല്‍ മേല്‍ പറഞ്ഞ സിദ്ധാന്ത പദ പ്രയോഗങ്ങളുടെ ഉള്ളിലേക്ക് ആഴത്തില്‍ ഇറങ്ങി ചെന്നാല്‍ ഈ മതങ്ങള്‍ തമ്മില്‍ പൂര്‍ണ്ണമായും വ്യത്യാസമാണെന്ന് നമുക്ക് കാണാന്‍ കഴിയും .ഉദാഹരണത്തിന് ഹിന്ദുക്കള്‍ ദൈവത്തില്‍ വിശ്വസിക്കുന്നു ,ബുദ്ധമതക്കാര്‍ അത് വിശ്വസിക്കുന്നില്ല. ഹിന്ദുമതത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന ശിലയാണ് ജാതി വ്യവസ്ഥ , ബുദ്ധിസ്റ്റുകള്‍ അതിനെ പൂര്‍ണ്ണമായും നിരാകരിക്കുന്നു . പൂജാ വിധികളിലൂടെ പാപം കഴുകി കളഞ്ഞു ശുദ്ധീകരിക്കാമെന്ന് ഹിന്ദുക്കള്‍ വിശ്വസിക്കുന്നു . ബുദ്ധമതത്തില്‍ ഇതിനു യാതൊരു സ്ഥാനവുമില്ല . ബുദ്ധമത ഗ്രന്ഥങ്ങളില്‍ ബ്രാഹ്മണര്‍ ,ഹിന്ദു സന്യാസിമാര്‍ ആരാണ് , അവര്‍ പറയുന്നത് എന്തെല്ലാം ആണെന്ന്  വളരെ വിമര്ശനത്തോടെ ബുദ്ധന്‍  വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട് .ബുദ്ധന്റെ ചോദ്യങ്ങള്‍ക്ക് മുന്പില്‍ അവര്‍ വളരെ വിഷമ സന്ധിയില്‍ എത്തിച്ചേര്‍ന്നിട്ടുണ്ട് .സത്യം ഇതാണെന്നിരിക്കെ എങ്ങിനെയാണ് ബുദ്ധമതവും ഹിന്ദു മതവും ഒന്നാണെന്ന് പറയുവാന്‍ കഴിയുക ?
ചോദ്യം :ബുദ്ധന്‍ പറഞ്ഞ കര്‍മ്മ സിദ്ധാന്തം ഹിന്ദു മതത്തില്‍ നിന്നും പകര്‍ത്തിയതാണോ?
ഉത്തരം :ഹിന്ദു മതത്തില്‍ കര്‍മ്മ സിദ്ധാന്തം പഠിപ്പിക്കുന്നുണ്ട് .എന്നാല്‍ ഹിന്ദു മതത്തിലെയും  ബുദ്ധ മതത്തിലെയും കര്‍മ്മ സിദ്ധാന്തം തികച്ചും വ്യത്യസ്തമാണ്.ഉദാഹരണത്തിന് ഹിന്ദു മതം പറയുന്നത് നമ്മുടെ എന്തും തീരുമാനിക്കുന്നത് നമ്മുടെ കര്‍മ്മമാണ്‌ എന്നാണ് .എന്നാല്‍ ബുദ്ധമതം പറയുന്നത് നമ്മുടെ കര്‍മ്മം നമ്മളില്‍ ചില അവസ്ഥകള്‍ മാത്രമുണ്ടാക്കുന്നു എന്നാണ് .ഹിന്ദു മത തത്വമനുസ്സരിച്ചു ഒരു ജീവിതത്തില്‍ നിന്ന് മറ്റൊരു ജീവിതത്തിലേക്ക് ആത്മാവ് പോയ്‌ കൊണ്ടേ ഇരിക്കുന്നു എന്നാണ് . എന്നാല്‍ ബുദ്ധ മതം ആത്മാവ് എന്ന കാര്യത്തെ നിരാകരിക്കുകയും നമ്മുടെ മനസ്സിന്‍റെ ഊര്‍ജ്ജമാണ് മറ്റൊരു ജന്മത്തിന് കാരണമാകുക എന്നുമാണ് .ഇതാണ് പുനര്‍ജ്ജന്മം , കര്‍മ്മ സിദ്ധാന്തം തുടങ്ങിയവയിലെ വ്യത്യാസങ്ങള്‍ .
ഒരേ കാര്യത്തെ കുറിച്ച് വ്യത്യസ്തമായും സ്വതന്ത്രമായും അന്വേഷണങ്ങള്‍ നടത്തുമ്പോള്‍ ഉപയോഗിച്ച പേരുകള്‍ ഒന്നായത് കൊണ്ട് അവ പകര്‍ത്തിയതാണെന്നു അര്‍ത്ഥമില്ലല്ലോ .
പരിണാമ സിദ്ധാന്തത്തെ കുറിച്ചുള്ള ഗവേഷണങ്ങള്‍ നല്ലൊരു ഉദാഹരണം ആണ് .1858 ല്‍ ചാള്‍സ് ഡാര്‍വിന്‍ അദ്ധേഹത്തിന്റെ പ്രധാന പുസ്തകമായ the origin of specious പ്രസ്സിദ്ധീകരിക്കുന്നതിന് മുന്പ് ആല്ഫ്രെഡ്‌ റസ്സല്‍ വാലസ്സിനു ഈ സിദ്ധാന്തത്തെ കുറിച്ച് അറിവ് ഉണ്ടായിരുന്നുവെന്നു മനസ്സിലാക്കിയിരുന്നു .ഡാര്‍വിനും വാല്ലസും ഇവരുടെ ആശയത്തെ പകര്‍ത്തിയതല്ല .പകരം അവര്‍ ഈ തത്വത്തെ കുറിച്ച് പഠിക്കുകയും നിരീക്ഷിക്കുകയും ചെയ്ത് ഒരേ നിഗമനത്തില്‍ എത്തി ചേര്‍ന്നതാണ് .അത് പോലെ ഹിന്ദു മതത്തിലെയും ബുദ്ധ മതത്തിലെയും കര്‍മ്മ സിദ്ധാന്തം പുനര്‍ജ്ജന്മം എന്നീ പേരുകള്‍ ഒരേ പോലെ തോന്നാമെങ്കിലും അല്ലെങ്കിലും അവ പകര്‍ത്തിയതാണെന്നു അര്‍ത്ഥമില്ല .ഹിന്ദു സന്യാസിമാര്‍ ധ്യാനത്തിലൂടെ കൃത്യമല്ലാത്ത രീതിയില്‍ പുനര്‍ജന്മത്തെ കുറിച്ച് പറഞ്ഞത് ബുദ്ധന്‍ അവ കൃത്യമായും മുഴുവനായും കണ്ടെത്തുകയും അവതരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.
                                       ബുദ്ധ മതത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന ആശയങ്ങള്‍
ചോദ്യം: ബുദ്ധന്‍ പഠിപിച്ച പ്രധാന തത്വങ്ങള്‍ എന്താണ്?
ഉത്തരം: ബുദ്ധന്‍ പഠിപിച്ച എല്ലാ കാര്യങ്ങളും മഹത്തായ നാല് സത്യങ്ങളെ കേന്ദ്രീകരിച്ചാണ്.അവയെ നാല് എന്ന് പറയുന്നത് അവ നാല് ആയതുകൊണ്ടാണ്‌. അത് മഹത്തരം എന്ന് പറയാനുള്ള കാരണം അത് എല്ലാവര്ക്കും മനസ്സിലാക്കാന്‍ കഴിയുന്നതുകൊണ്ടാണ്. അത് സത്യം എന്ന് പറയുന്നതിന്റെ കാരണം അത് യാഥാര്‍ത്ത്യവുമായി ബന്ധപെട്ടിരിക്കുന്നത് കൊണ്ടാണ് .
ചോദ്യം : എന്താണ് നാല് മഹത്തായ സത്യങ്ങള്‍ ?
ഉത്തരം : ആദ്യത്തെ മഹത്തായ സത്യം -ജീവിതം എന്നത് ദുഃഖകാരമാണ് എന്നതാണ് .ദുഃഖമോ ,വേദനയോ അനുഭവമായി ഇല്ലാതെ ആര്‍ക്കും ജീവിക്കുവാന്‍ സാധ്യമല്ല.
രോഗങ്ങളിലൂടെ ശാരീരിക ദുഃഖങ്ങള്‍ ,മുറിവുകള്‍ ,ക്ഷീണങ്ങള്‍ - വയസ്സാകുന്നതിലൂടെ മരണത്തിലേക്ക് നയിക്കപെടുന്നു , മാനസികമായ ദുഃഖങ്ങളിലൂടെ ഒറ്റപെടല്‍ , നിരാശ, ഭയം ,അമ്പരപ്പ് ,ദേഷ്യം , സങ്കടം , എന്നിവയിലൂടെയും കടന്നു പോകേണ്ടിയിരിക്കുന്നു
ചോദ്യം: ഈ ചിന്ത വിഷാദത്മകമല്ലേ?
ഉത്തരം: ഡിക്ഷ്ണറിയില്‍ വിഷാധത്മകത്തെ കുറിച്ച് വിവരിക്കുനത് " തെറ്റായ കാര്യങ്ങള്‍ സംഭവിക്കാന്‍ പോകുന്നതിനെ കുറിച്ച് ചിന്തിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നതിനെയാണ് ."അല്ലെങ്കില്‍ നന്മയെക്കാള്‍ കൂടുതല്‍ ശക്തി തിന്മക്കു ആണെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്നതിനെയാണ് .
ബുദ്ധ ധമ്മം ഈ കഴ്ച്ചപാടുകളെ അല്ല പഠിപ്പിക്കുന്നത്‌. എന്നാല്‍ സന്തോഷം നില നില്കുന്നതിനെ നിരാകരിക്കുന്നുമില്ല .
ജീവിക്കാന്‍ തുടങ്ങുമ്പോള്‍ മാനസ്സികമായും ശാരീരികമായും ദുഃഖങ്ങള്‍ അനുഭവിക്കാന്‍ തുടങ്ങുന്നു. അത് സത്യവും, പ്രകടവും , നിരസ്സിക്കാന്‍ കഴിയാത്തതുമാണെന്ന്  ബുദ്ധമതം വളരെ ലളിതമായി പറയുന്നു .ബുദ്ധമതം വിഷാധാത്ത്മകമല്ല . നമ്മുടെ നിലനില്‍പ്പുമായി ബന്ധപെട്ട യാഥാര്‍ത്യങ്ങളെ അഭിമുകീകരിക്കുവാന്‍ ബുദ്ധ ധമ്മം നമ്മെ പഠിപ്പിക്കുന്നു.ബുദ്ധ ധമ്മം തുടങ്ങുന്നത് ഒരു അനുഭവത്തില്‍ നിന്നാണ് .നിക്ഷേധിക്കാന്‍ കഴിയാത്ത യാഥാര്‍ത്ത്യത്തില്‍  നിന്നാണ് .എല്ലാം മനസ്സിലാക്കിയതില്‍ നിന്നാണ് .ഇതെല്ലം അനുഭവമാണ് .മാത്രമല്ല ദുഃഖം എങ്ങിനെ ഒഴിവാക്കാം എന്നും , അതിനായി നടത്തിയ ശ്രമത്തില്‍ നിന്നുമാണ് .അതിനാല്‍ ബുദ്ധ ധമ്മം തുടക്കത്തില്‍ തന്നെ ഓരോ മനുഷ്യരുടെയും ഹൃദയത്തിലേക്ക് കടന്നു ചെല്ലുകയും ദുഃഖത്തെയും അതിനെ ഇല്ലായ്മ ചെയ്യലിനെയും പരിഗണിക്കാനും ആവശ്യപ്പെടുകയും  ചെയ്യുന്നു.
ചോദ്യം: എന്താണ് രണ്ടാമത്തെ മഹത്തായ സത്യം ?
ഉത്തരം : അത്യാഗ്രഹമാണ് എല്ലാ ദുഃഖത്തിനും കാരണമെന്നതാണ് രണ്ടാമത്തെ മഹത്തായ സത്യം. മനശാസ്ത്രപരമായി ദുഃഖത്തെ നോക്കികാണുമ്പോള്‍ അതിന്റെ എല്ലാം കാരണം അത്യാഗ്രഹമാണെന്ന് വളരെ ലളിതമായി കാണാന്‍ കഴിയും . നമ്മള്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നത് ലഭിക്കാതെ വരുമ്പോള്‍ മാനസ്സികമായി നിരാശ ഉണ്ടാകുന്നു. മറ്റുള്ളവര്‍ ജീവിക്കുന്നത് നമ്മുടെ പ്രതീക്ഷകള്‍ക്കനസ്സരിച്ചു അല്ല എന്ന് കാണുമ്പോള്‍ നമുക്ക് ദേഷ്യം ഉണ്ടാകുന്നു. മറ്റുള്ളവര്‍ നമ്മെ സ്നേഹിക്കുകയും ഇഷ്ടപെടുകയും ചെയ്യണമെന്ന നമ്മുടെ ആഗ്രഹത്തിന് വിരുദ്ധമായി സംഭവിക്കുമ്പോള്‍ നമുക്ക് വേദന ഉണ്ടാകുന്നു.
മാത്രമല്ല നമുക്ക് ഇഷ്ട്ടമുള്ളത് ലഭിച്ചാലും അതിലും തൃപ്തി ഇല്ലാതെ വരികയും , കുറെ കഴിയുമ്പോള്‍ അതില്‍ വിരസത ഉണ്ടാകുകയും താല്പര്യം നഷ്ടപെടുകയും പകരം മറ്റൊന്ന് ആഗ്രഹിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു . രണ്ടാമത്തെ മഹത്തായ സത്യം നമ്മെ ഓര്‍മ്മിപിക്കുന്നത് ഇഷ്ടമുള്ളതെല്ലാം ലഭിച്ചാലും സന്തോഷത്തിനു ഉറപ്പു ഇല്ല എന്നുള്ളതാണ് . ലഭിച്ചതിനേക്കാള്‍ കൂടുതല്‍ മെച്ചപെട്ടതിനുവേണ്ടി മനസ്സ് ഇപ്പോഴും ശ്രമിച്ചുകൊണ്ടേ ഇരിക്കുകയും ആഗ്രഹത്തെ മാറ്റികൊണ്ടേ ഇരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു .അത്യാഗ്രഹം നമ്മുടെ മനസ്സിലെ ത്രിപ്തിയെയും സന്തോഷത്തേയും നശിപ്പിക്കുന്നു .
ചോദ്യം :എങ്ങിനെയാണ് ആഗ്രഹവും ,അത്യാഗ്രഹവും നമ്മെ ശാരീരികമായി ദുഖത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നത് ?
ഉത്തരം : ജീവിതകാലം മുഴുവനും പല കാര്യങ്ങള്‍ക്കായി അത്യാഗ്രഹത്തോടെ ജീവിക്കുകയും ഈ അത്യാഗ്രഹം തുടരുകയും ചെയ്യുമ്പോള്‍ പുനര്‍ജനിക്കാനുള്ള ശക്തി ഉണ്ടാകാനുള്ള സാഹചര്യം ഉണ്ടാകുന്നു .നമ്മള്‍ പുനര്‍ജനിക്കുമ്പോള്‍ നമുക്ക് ഒരു ശരീരം ഉണ്ടാകുന്നു.മുന്പ് പറഞ്ഞത് പോലെ ആ ശരീരത്തില്‍  ഉണ്ടാകുന്ന രോഗങ്ങളും മുറിവുകളും മനസ്സിനെ സ്പര്‍ശിക്കുന്നു . ജ്യോലി ചെയ്യുന്നതില്‍ ക്ഷീണം ഉണ്ടാകുന്നു . ആ ശരീരത്തിന്  പ്രായം ആകുന്നു. അങ്ങിനെ മരിക്കുന്നു. അതിനാല്‍ അത്യാഗ്രഹം നമുക്ക് ശാരീരികമായ ദുഃഖങ്ങള്‍ ഉണ്ടാകാന്‍ ഇടയാക്കുന്നു , കാരണം അത് പുനര്‍ജന്മത്തിന് ഇടയാക്കുന്നു.
ചോദ്യം: അതെല്ലാം ശരി, എന്നാല്‍ നമ്മള്‍ എല്ലാ ആവശ്യങ്ങളും നിര്‍ത്തിവെച്ചാല്‍ നമുക്കൊന്നും നേടാന്‍ സാധികില്ലല്ലോ ?
ഉത്തരം : സത്യമാണ് . എന്നാല്‍ ബുദ്ധന്‍ എന്താണ് പറഞ്ഞത് ?നമുക്ക് അത്യാഗ്രഹം ഉണ്ടാകുമ്പോള്‍ ഉള്ളതില്‍ തൃപ്തി ഇല്ലാതെ വരുന്നു . ഈ ത്രിപ്തിയില്ലായ്മ തുടര്‍ന്ന് കൊണ്ടേ ഇരിക്കുമ്പോള്‍ ദുഃഖത്തിനു കാരണമായി തീരുന്നു . പിന്നീടു അത് നമുക്ക് നിര്‍ത്തേണ്ടി വരുന്നു.
ബുദ്ധന്‍ നമ്മളോട് നമ്മുടെ ആവശ്യവും അത്യാഗ്രഹവും പരിശോധിക്കാന്‍ പറയുന്നു .നമ്മുടെ ആവശ്യവും അത്യാഗ്രഹവും മാറ്റം വരുത്താനായി പറയുന്നു .നമ്മുടെ ആവശ്യം നമുക്ക് പൂര്‍ത്തീകരിക്കാന്‍ കഴിയും , എന്നാല്‍ നമ്മുടെ അത്യാഗ്രഹം നമുക്ക് ഒരിക്കലും അവസാനിക്കാതെ തുടര്‍ന്നുകൊണ്ടേ ഇരിക്കുന്നു. അഗാത ഗര്‍ത്തം പോലെ . നമ്മുടെ ആവശ്യത്തിനു പ്രാധാന്യമുണ്ട്. അടിസ്ഥാന കാര്യങ്ങള്‍ക്കുവേണ്ടി നമ്മള്‍ ജ്യോലി ചെയ്യണം .
അടിസ്ഥാനമായി എന്താണ് ജീവിതത്തിന്റെ ലക്‌ഷ്യം? നേടലാണോ അതോ ത്രിപ്തിയോടുകൂടി ജീവിക്കലാണോ?

ചോദ്യം : മൂന്നാമത്തെ ശ്രേഷ്ടമായ സത്യം  എന്താണ് ?
ഉത്തരം : ദുഖത്തെ അതിജീവിക്കാനും സന്തോഷത്തെ നേടാനും സാധിക്കും എന്നതാണ് മൂന്നാമത്തെ ശ്രേഷ്ടമായ സത്യം .നാല് സത്യങ്ങളില്‍ ഒരുപക്ഷെ ഇതായിരിക്കും ഏറ്റവും ശ്രേഷ്ഠമായാത് . എന്തെന്നാല്‍ യഥാര്ത്ത സന്തോഷവും സംതൃപ്തിയും സാധ്യമാകുമെന്ന് ബുദ്ധ ഉറപ്പുനല്‍കുന്നു . അനാവശ്യമായ ആഗ്രഹങ്ങള്‍ ഉപേക്ഷിച്ചു അന്നന്നുള്ള ജീവിതത്തിലെ അനുഭവങ്ങള്‍ ആസ്വ്യതിക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുക , ക്ഷമയോടുകൂടി ഭയ രഹിതമായി വെറുപ്പും ദേഷ്യവും ഇല്ലാതെ ജീവിതത്തിലെ പ്രശ്നങ്ങള്‍ നേരിടുക , അങ്ങിനെ ആയാല്‍ നമ്മള്‍ സ്വതന്ത്രരും സന്തോഷം ഉള്ളവരും ആയിരിക്കും . അങ്ങിനെ എങ്കില്‍ മാത്രമേ നമുക്ക് പരിപൂര്‍ണമായി ജീവിക്കാന്‍ സാധിക്കുകയുള്ളൂ . കാരണം സ്വാര്തപരമായ നമ്മുടെ ആവശ്യങ്ങളെ തൃപ്തിപെടുത്തുന്നതിനു പകരം മറ്റുള്ളവരെ സഹായിക്കാനും അവരുടെ ആവശ്യങ്ങളെ നിറവേറ്റാനും നമുക്ക്  സാധിക്കും . ഈ അവസ്ഥയാണ്  നിര്‍വ്വാണ എന്ന് പറയുന്നത് .
ചോദ്യം: എന്താണ് നാലാമത്തെ മഹത്തായ സത്യം ?
ഉത്തരം : നാലാമത്തെ മഹത്തായ സത്യം എന്നത് ദുഖത്തില്‍ നിന്നും മോചനം നേടാനുള്ള വഴിയാണ് .ഇതിനു മഹത്തായ അഷ്ടാംഗ മാര്‍ഗങ്ങള്‍ എന്ന് പറയുന്നു .ശരിയായ ധാരണ , ശരിയായ ചിന്ത , ശരിയായ സംസാരം , ശരിയായ പ്രവര്‍ത്തി , ശരിയായ ജീവിതം , ശരിയായ പ്രയത്നം , ശരിയായ വീക്ഷണം , ശരിയായ ശ്രദ്ധ എന്നിവയാണിവ . മനുഷ്യനെ പൂര്‍ണ്ണതയിലേക്ക് എത്തിക്കുവാനുള്ള വഴിയാണ് ഈ അഷ്ടാംഗ മാര്‍ഗങ്ങള്‍ . അഷ്ടാംഗ മാര്‍ഗത്തിലെ ഓരോ പടികളും ജീവിതത്തിന്റെ എല്ലാ വശങ്ങളെയും സ്പര്‍ശിക്കുന്നതാണ് .ബുദ്ധിപരമായും ,ധാര്‍മ്മികപരമായും , സാമൂഹിക , സാമ്പത്തികപരമായും മന ശാസ്ത്ര പരമായും ഒരു മനുഷ്യനെ നന്മ നിറഞ്ഞ ജീവിതത്തിലേക്കും , ആധ്യാത്മികതയിലേക്കും നയിക്കുന്ന എല്ലാം ഇതില്‍ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു .

                                             3 .ബുദ്ധ മതവും ദൈവ സങ്കല്പവും

ചോദ്യം : നിങ്ങള്‍ ബുദ്ധിസ്റ്റുകള്‍ ദൈവത്തില്‍ വിശ്വസിക്കുന്നുണ്ടോ ?
ഉത്തരം : ഇല്ല. ഞങ്ങള്‍ വിശ്വസികുന്നില്ല.അതിനു കുറെ കാരണങ്ങള്‍ ഉണ്ട് . ഇന്നത്തെ ആധുനിക മന: ശാസ്ത്രജ്ഞരും , സാമൂഹ്യ വിദഗ്ദ്ധരും , പറയുന്നത് പോലെ , പല മത ചിന്തകളും പ്രത്യേകിച്ച് ദൈവ ചിന്തകള്‍ എല്ലാം തന്നെ ഉത്ഭവിച്ചിട്ടുള്ളത് ആകാംഷയില്‍ നിന്നും ഭയത്തില്‍ നിന്നുമാണ് .
ബുദ്ധന്‍ പറഞ്ഞു : ഭയത്തില്‍ പിടിച്ചു മനുഷ്യന്‍ പുണ്യ പര്‍വ്വതങ്ങളിലും ,കാടുകളിലും മരങ്ങളിലും , ആകാശങ്ങളിലും ഒക്കെ എത്തിചേരുന്നു .(ധാമമപദം )

                                                    ബുദ്ധ ധമ്മം അല്ലാത്തത് എന്ത് ?
1 . പ്രകൃത്യാതീത ശക്തികളിലുള്ള വിശ്വാസം ബുദ്ധ ധമ്മമല്ല
2 .ഈശ്വരനിലുള്ള വിശ്വാസം ധമ്മത്തിന്റെ ഭാഗമായേ തീരു എന്നില്ല
3 .ബ്രഹ്മവുമായി സായൂജ്യം പ്രാഭിക്കുന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാകിയുള്ള ധമ്മം കപട ധമ്മം ആണ്
4 .ആത്മാവിലുള്ള വിശ്വാസം ബുദ്ധ ധമ്മമല്ല
5 .ഊഹാപോഹങ്ങളിലുള്ള വിശ്വാസം ബുദ്ധ ധമ്മം അല്ല
6 .ബുദ്ധ ധമ്മത്തെ സംബന്ധിച്ച ഗ്രന്ഥങ്ങള്‍ പാരായണം ചെയ്യുന്നത് കൊണ്ട് മാത്രം ധംമാനുഷ്ടാനമാകുകയില്ല
7 .ഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ അപ്രമാധിത്വതില്‍ വിശ്വസിക്കുന്നതും ധമ്മം അല്ല 

                                  ചോദ്യം: നിര്‍വാണം എന്നുവെച്ചാല്‍ എന്താണ് ?
ഉത്തരം:നന്മയുടെ മാര്‍ഗത്തില്‍ ചരിക്കാന്‍ മനുഷ്യനെ പ്രാപ്തനാക്കുമാര് വികാരങ്ങളുടെ മേലിലുള്ള നിയന്ത്രണമാണ് അത് .അതില്‍ കവിഞ്ഞൊരു അര്‍ത്ഥമൊന്നും അതിനില്ല . നിര്‍വ്വാണം എന്നത് സന്മാര്‍ഗപരമായ ജീവിതത്തിന്റെ മറ്റൊരു പേരാണെന്ന് പ്രിയ ശിഷ്യന്‍ രാധയോടു ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന്‍ തന്നെ വ്യക്തമാകിയിട്ടുണ്ട് .പൂജനീയ രാധ ഒരിക്കല്‍ ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധനെ സമീപിച്ചു നിര്‍വ്വാണത്തെ  കുറിച്ച് ചോദിച്ചപ്പോള്‍ ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന്‍ ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു :" വികാരങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള മോചനം ആണ് നിര്‍വ്വാണം" .
അതിന്റെ ലക്ഷ്യമെന്താണെന്നു ചോദിച്ചപ്പോള്‍ " സാന്മാര്‍ഗിക ജീവിധം നിരവാണത്തില്‍ അധിഷ്ട്ടിതമാണ്‌. നിര്‍വ്വാണം ആണതിന്റെ ലക്‌ഷ്യം . നിര്‍വ്വാണം ആണതിന്റെ പരിസമാപ്ത്തി .
ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന്‍ സ്രാവസ്തിയിലുള്ള ആനന്ദ പിണ്ടികന്റെ ആശ്രമത്തില്‍ വസിക്കുമ്പോള്‍ അവിടെ ഉണ്ടായിരുന്ന സന്യാസിമാരെ അഭിസംബോധന ചെയ്തു ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു ."ഈ ലോകത്തെ വസ്തുക്കളെ അല്ല എന്റെ സിദ്ധാന്തത്തെ ആണ് നിങ്ങള്‍ സ്വന്തമാക്കേണ്ടത് ".നിങ്ങളോടുള്ള കാരുണ്യം കൊണ്ടാണ് ഇക്കാര്യം ഞാന്‍ ആവര്‍ത്തിച്ചു പറയുന്നത് ".ഇത്രയും പറഞ്ഞു ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന്‍ തന്റെ അറയിലേക്ക് പോയി.ബുദ്ധന്റെ അനുയായി ആയ സാരിപുത്തന്‍ അവിടെ ഉണ്ടായിരുന്നു .അദ്ദേഹത്തോട്  നിര്‍വ്വാണത്തെ കുറിച്ച് ബുദ്ധന്‍ പറഞ്ഞതിന്റെ അര്‍ത്ഥം വിശദമാക്കണമെന്നു മറ്റു ശിഷ്യന്മാര്‍ ആവശ്യപെട്ടപോള്‍ അദ്ദേഹം ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു :
"സഹോദരരെ ലോഭം ഹീനമാനെന്നു അറിയുക .അതില്‍ നിന്ന് വെറുപ്പ്‌ ഉണ്ടാകുന്നു .ഈ ലോഭവും വെറുപ്പും ഇല്ലായ്മ ചെയ്യുന്നതിന് ഒരു മാധ്യമ മാര്‍ഗം ഉണ്ട് . അത് നമുക്ക് ഉള്‍കാഴ്ച നല്‍കുന്നു .അറിവ് ,തരുന്നു . അത് നമ്മെ സമാധാനത്തിലേക്കും ഉള്‍കാഴ്ചയിലെക്കും ജ്ഞാനത്തിലേക്കും  നിര്‍വ്വാണത്തിലേക്കും നയിക്കും .
എന്താണ് ഈ മാര്‍ഗം എന്നോ?
ശരിയായ വീക്ഷണം
ശരിയായ ലക്‌ഷ്യം
ശരിയായ ഭാഷണം
ശരിയായ പ്രവര്‍ത്തി
ശരിയായ ഉപജീവന മാര്‍ഗം
ശരിയായ അവധാനത
ശരിയായ ഏകാഗ്രത
ശരിയായ പരിശ്രമം
എന്നിവ ഉള്‍പെടുന്ന അഷ്ട്ടാംങ്ങ മാര്‍ഗങ്ങള്‍ അല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമല്ല . ഇത് തന്നെയാണ് ഭിക്ഷുക്കളെ മാധ്യമ മാര്‍ഗം ."

"കോപം ഹീനമാണ്
ദ്രോഹം ഹീനമാണ്
അസൂയയും അസഹിഷ്ണതയും ഹീനമാണ്
പിശുക്കും അതി മോഹവും ഹീനമാണ്
ആത്മ വഞ്ചനയും ചതിയും അഹംഭാവവും ഹീനമാണ്
പൊങ്ങച്ചവും അലസതയും ഹീനമാണ്

പൊങ്ങച്ചവും അലസതയും ഇല്ലാതാക്കുന്നതാണ് മാധ്യമ മാര്‍ഗം .ഈ അഷ്ടാംങ്ങ മാര്‍ഗമാണ് നിര്‍വ്വാണം
പരിപൂര്‍ണ്ണമായ നാശം ഒരറ്റത്ത് ആണെങ്കില്‍
അതിന്റെ മറ്റേ അറ്റത്താണ് നിര്‍വ്വാണം
മദ്ധ്യമ മാര്‍ഗമാണ് നിര്‍വ്വാണത്തിന്റെത്
ഈ വസ്തുത മനസ്സിലാക്കിയാല്‍ നിര്‍വ്വാണത്തെ സംബന്ധിച്ച എല്ലാ സംശയങ്ങളും അകന്നു പോകും "


ചോദ്യം : ബുദ്ധ ധമ്മത്തില്‍ കര്‍മ്മ സിദ്ധാന്തം മുന്നോട്ടു വെക്കുന്ന ലക്‌ഷ്യം എന്താണ് ?
ഉത്തരം : വിത്ത്‌ മുളച്ചു മരമാകുന്നതും മരം കായ്ക്കുന്നതും കയ്കളില്‍ നിന്നും വിത്ത്‌ ഉണ്ടാകുന്നതും നിയമിതമായ ക്രമത്തിലാണ് നടക്കുന്നത് .ബുദ്ധ ധംമാത്തിന്റെ സംജാശാസ്ത്രത്തില്‍ അതിനു നിയമങ്ങള്‍ എന്ന് പറയുന്നു .ഋതു നിയമം , ബീജ നിയമം എന്നിങ്ങനെ .
അതുപോലെ മനുഷ്യ സമൂഹത്തിനും ബാധകമായ ഒരു ധാര്‍മ്മിക നിയമം ഉണ്ട് .എങ്ങിനെ ആണ് അത് ആവിഷ്കരിക്കപെട്ടത്‌ ?
എങ്ങിനെ ആണത് അത് നില നിന്ന് പോകുന്നത് ?
ഈശ്വരന്റെ അസ്ത്തിത്വതില്‍ വിശ്വസിക്കുന്നവര്‍ക്ക് ഈ ചോദ്യത്തിനു ഉത്തരം കണ്ടെത്താന്‍ യാതൊരു പ്രയാസവും ഇല്ല .
അവരുടെ ഉത്തരം വളരെ ലളിതമാണ് .
അവര്‍ പറയും ധാര്‍മിക നിയമങ്ങള്‍ ദൈവ ദത്തമാണ്.
ഈശ്വരനാണ് ലോകത്തെ സൃഷ്ടിച്ചത് .
പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ ഭരണാധികാരിയാണ് ദൈവം .
ധാര്‍മികവും , ബൌധികവും ആയ എല്ലാ നിയമങ്ങളും ദൈവത്തിന്റെ സൃഷ്ടിയാണ് .
ദൈവദത്തമായ നിയമം മനുഷ്യ നന്മക്കു വേണ്ടിയാണ് .
സൃഷ്ടാവായ ദൈവത്തെ അനുസരിക്കാന്‍ കടപെട്ടവനാണ് മനുഷ്യന്‍ .
ദൈവത്തെ അനുസരിക്കുന്നത് കൊണ്ടാണ് ലോകത്ത് ധര്‍മ്മം നിലനില്‍കുന്നത്‌ .
ഇതാണ് ദൈവദത്തമാണ് ധാര്‍മ്മിക നിയമം എന്ന് കരുതുന്നവരുടെ വാദമുഖം .

എന്നാല്‍ അവരുടെ വിശദീകരണം തീരെ തൃപ്തികരമല്ല .
അവരോടു ചോദിക്കുന്ന ചോദ്യം ഇതാണ് .
1 . ദൈവത്തില്‍ നിന്നാണ് ധാര്‍മിക നിയമം ഉണ്ടായിട്ടുള്ളതെങ്കില്‍ , ധാര്‍മിക നിയമത്തിന്റെ തുടക്കവും ഒടുക്കവും ദൈവത്തില്‍ ആണെങ്കില്‍ , ദൈവത്തെ അനുസരിക്കാന്‍ മനുഷ്യന്‍ ബാധ്യസ്തനെങ്കില്‍ , ഈ ലോകത്ത് ഇത്രയധികം അധാര്‍മികമായ വ്യവസ്ഥ ഉണ്ടാകാന്‍ കാരണം എന്ത് ?
2 .ദൈവികമായ നിയമത്തിനു എന്തെങ്കിലും ആധികാരികത ഉണ്ടോ?
3 . വ്യക്തിയെ നിയന്ത്രിക്കാന്‍ ഈ നിയമത്തിനു കഴിയുമോ ?
മേല്പറഞ്ഞ ചോദ്യങ്ങള്‍ക്ക് വളരെ പ്രസക്തിയുണ്ട് .
പക്ഷെ ദൈവദത്തമായ ധാര്‍മികമായ നിയമത്തില്‍ വിശ്വസിക്കുന്ന ആര്‍ക്കും തന്നെ ഈ ചോധ്യങ്ങല്ക് തൃപ്തികരമായ ഉത്തരം നല്‍കാന്‍ കഴുന്നില്ല .

ഈ ബുദ്ധിമുട്ടുകള്‍ തരണം ചെയ്യാന്‍ അവര്‍ ചില ഭേദഗതികള്‍ വരുത്തി .
അതിപ്രകാരം ആണ് .
1 . ദൈവം ആച്ഞാപിച്ചാണ് നിയമം സ്രിഷ്ടിപിക്കപെട്ടത്‌ .
2 .ഈശ്വരന്റെ ഇച്ഛയും നിര്‍ദ്ദേശവും അനുസരിച്ചാണ് പ്രപഞ്ചം ഉണ്ടായതെന്ന് നിസ്തര്‍ക്കമാണ് .
3 .ദൈവമാണ് പ്രപഞ്ചത്തിനു ആവശ്യമായ ഊര്‍ജ്ജം പ്രധാനം ചെയ്തത് .പക്ഷെ തന്റെ നിയമങ്ങള്ക് അനുസൃതമായി പ്രവര്‍ത്തിക്കാന്‍ പ്രപഞ്ചത്തെ അനുവദിച്ചു .
4 .അതുകൊണ്ട് ധാര്‍മിക നിയമം പ്രവര്‍ത്തനമായില്ലെങ്കില്‍ അതിന്റെ ഉത്തരവാദി ദൈവമല്ല  പ്രപഞ്ചമാണ്‌ .

പക്ഷെ ഈ ഭേദഗതികൊണ്ട് പ്രശ്നം അവസാനിക്കുന്നില്ല .ദൈവത്തെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഉത്തരവാദിത്വത്തില്‍ നിന്നും വിമുക്തനാക്കാന്‍ സഹായിക്കുന്നു എന്ന് മാത്രം .

"സ്വന്തം നിയമം നടപ്പിലാക്കുന്ന ജ്യോലി എന്തുകൊണ്ട് ദൈവം മറ്റുള്ളവരെ ഏല്പിച്ചു" ? എന്ന പ്രസക്തമായ ചോദ്യം വീണ്ടും അവശേഷിക്കുന്നു .
ഇങ്ങനെ സ്വന്തം ജ്യോലി ചെയ്യാന്‍ കഴിവില്ലാത്ത ദൈവത്തെ കൊണ്ട് എന്താണ് പ്രയോജനം ?

ധാര്‍മിക നിയമത്തിന്റെ പരിപാലനത്തെ കുറിച്ച് ബുദ്ധന്‍ നല്‍കിയ വിശദീകരണം തികച്ചും വ്യത്യസ്തമാണ് .
ബുദ്ധന്‍ പറഞ്ഞു : "ദൈവമല്ല കര്‍മ്മ നിയമമാണ് പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ ധാര്‍മിക നീതി പരിപാലിക്കുന്നത് ."
പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ ധാര്‍മിക നീതി നല്ലതോ ചീത്തയോ ആകാം . അത് മനുഷ്യനെ മാത്രം ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു .അതില്‍ മറ്റാര്‍ക്കും യാതൊരു പങ്കുമില്ല ".

" മനുഷ്യന്റെ പ്രവര്‍ത്തിയാണ് കര്‍മ്മം .അതിനു ഫലം ഉറപ്പാണ്‌ .ധാര്‍മിക വ്യവസ്ഥിതി മോശം ആണെങ്കില്‍ അതിനു കാരണം മനുഷ്യന്‍ മോശം കര്‍മ്മം ചെയ്യുന്നത് കൊണ്ടാണ് .വ്യവസ്ഥിതി നല്ലതാണെങ്കില്‍ മനുഷ്യന്‍ സല്‍പ്രവര്‍ത്തി ചെയ്യുന്നതുകൊണ്ടാണ് "

കര്‍മ്മത്തെ കുറിച്ച് പറഞ്ഞത് കൊണ്ട് മാത്രം ബുദ്ധന്‍ തൃപ്തിപെട്ടില്ല .കര്‍മ്മ നിയമത്തെ കുറിച്ചും അദ്ദേഹം വിവരിച്ചു :

"രാത്രിയെ പകല്‍ പിന്തുടരുന്നത് പോലെ കര്‍മത്തെ കര്‍മ്മ ഫലവും പിന്തുടരുന്നു .ഇതൊരു നിയമമാണ് "
സല്‍പ്രവര്‍ത്തിയുടെ ഫലം അനുഭവികാതെയും , ദുഷ് പ്രവര്‍ത്തിയുടെ ഫലം അനുഭവിക്കാതെയും യാതൊരു മനുഷ്യനും രക്ഷപെടാനാകില്ല ."

ബുദ്ധന്റെ മുന്നറിയിപ്പ് :
"മനുഷ്യ രാശിക്ക് പ്രയോജനകരമാകുന്നതിനു സല്‍പ്രവര്‍ത്തികല്‍ ചെയ്യുക .മനുഷ്യരാശിക്ക് ദുരനുഭവങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കുന്ന ദുഷ്കര്‍മങ്ങള്‍ ചെയ്യാതിരിക്കുക "

"കര്‍മ്മം ചെയ്തു കഴിഞ്ഞു അതിന്റെ ഫലം പ്രകടമാകുന്നതിന് മുന്പ് ഒരു ഇടവേള ഉണ്ടായെന്നു വരാം .പലപ്പോഴും അങ്ങിനെ സംഭവിക്കാറുണ്ട് ."
ഈ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ ഫലത്തെ നാലായി തരാം തിരിക്കാം .
1 ഉടനടി ഫലം ഉണ്ടാകുന്ന കര്‍മ്മം
2 . വളരെ കാലത്തിനു ശേഷം ഫലം ഉണ്ടാകുന്ന കര്‍മ്മം
3 . അനിശ്ചിതമായി ഫലം ഉണ്ടാകുന്ന കര്‍മ്മം
4 .ഫലം ഉണ്ടാകാത്ത ആഹോസി കര്‍മ്മം എന്നൊരു കര്‍മ്മം കൂടിയുണ്ട് - തീരെ ബലക്ഷയമായതോ കുറെ കൂടി ശക്തമായ കര്‍മ്മത്തിന്റെ ഫലമായി ശക്തി തീരെ ക്ഷയിച്ചു പോയ കര്‍മ്മം ആണത് "
ഇപ്രകാരം തിരുവുകള്‍ ഉണ്ടെങ്കിലും കര്‍മ്മ നിയമത്തില്‍ യാതൊരു വിധ ഇളക്കവും തടുകയില്ല എന്ന ബുദ്ധന്റെ വാദം സത്യമാണ് .
പ്രധാന വസ്തുത

"കര്‍മ്മത്തിന്റെ ഫലം അത് ചെയ്യുന്ന ആളിന് സിദ്ധികുമെന്നു അതെ കുറിച്ച് മറ്റൊന്നും ചിന്തികെണ്ടാതില്ലെന്നുമാണ് കര്‍മ്മ നിയമത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനം എന്ന ധാരണ ശരിയല്ല "

ഒരാളുടെ കര്‍മ്മത്തിന്റെ ഫലം മറ്റൊരാളെയും ബാധിക്കും . എങ്കിലും ധാര്‍മിക വ്യവസ്ഥിതിയെ ഉയര്‍ത്തി പിടിക്കുകയോ , തകരാരിലാക്കുകയോ ചെയ്യുന്നതു കര്‍മ്മ നിയമമാണ് എന്നതില്‍ മാറ്റമില്ല .
വ്യക്തികള്‍ വരുകയും പോകുകയും ചെയ്യും  , പക്ഷെ പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ ധാര്‍മിക വ്യവസ്ഥ തുടര്‍ന്ന് പോകുന്നു . അതിനെ നിലനിര്‍ത്തുന്ന കര്‍മ നിയമങ്ങള്‍ക്കു മാറ്റമില്ല .
അതുകൊണ്ടാണ്  ബുദ്ധ ധമ്മത്തില്‍ ഈശ്വരന്റെ സ്ഥാനത്തു ധമ്മത്തെ പ്രതിഷ്ട്ടിചിട്ടുള്ളത്

ചോദ്യം: മതങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാന തത്വമായി ബുദ്ധന്‍ പറഞ്ഞതെന്താണ് ?
ഉത്തരം : ബുദ്ധന്‍ പറഞ്ഞു :"മനുഷ്യനും ദൈവവും തമ്മിലുള്ള ബന്ധമല്ല മതത്തിനെ അടിസ്ഥാനം .മറിച്ച് മനുഷ്യനും മനുഷ്യനും തമ്മിലുള്ള ബന്ധമാണ് .എല്ലാവര്ക്കും സന്തോഷം കൈവരിക്കുന്നതിന് മനുഷ്യന്‍ മറ്റുള്ളവരോട് എങ്ങിനെ പെരുമാറണം എന്ന് പഠിപ്പിക്കുകയാണ് മതങ്ങളുടെ ലക്‌ഷ്യം .ദൈവത്തിന്റെ അസ്തിത്വത്തെ കുറിച്ചുള്ള ചര്‍ച്ച പോലും നിഷ്പ്രയോജനം ആണ് ".

ചോദ്യം :എന്താണ്  ബുദ്ധ ധമ്മം?
ഉത്തരം :
1 .ജീവിതത്തിന്റെ വിശുദ്ധി നില നിര്‍ത്തുന്നതാണ് ബുദ്ധ ധമ്മം
2 .ജീവിധത്തെ പരിപൂര്‍ണ്ണതയില്‍ എത്തിക്കുന്നതാണ് ബുദ്ധ ധമ്മം .
3 .നിര്‍വ്വാണത്തില്‍ ജീവിക്കുന്നതാണ് ബുദ്ധ ധമ്മം .
4 . ആര്‍ത്തി ഉപേക്ഷിക്കുന്നതാണ് ബുദ്ധ ധമ്മം.
5 . എല്ലാ സങ്കര വസ്തുക്കളും അസ്ത്തിരമാണെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്നതാണ് ബുദ്ധ ധമ്മം .
6 . സാന്മാര്‍ഗിക നിയമങ്ങളുടെ പ്രേരക ശക്തിയാണ് ധമ്മം എന്ന് വിശ്വസിക്കുന്നതാണ് ബുദ്ധ ധമ്മം .

ചോദ്യം : എന്താണ് സധമ്മം?
ഉത്തരം :
സധമ്മത്തിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങള്‍
എ .മനസ്സിലെ മാലിന്യങ്ങള്‍ നിര്‍മ്മാര്‍ജനം ചെയ്യുക
ബി .സദാചാരത്തില്‍ അധിഷ്ട്ടിധമായ ഒരു ലോകത്തിന്റെ സൃഷ്ട്ടി .

പ്രജ്ഞയെ പരിപോഷിപ്പിക്കുന്ന ധമ്മമാണ് സധമ്മം
എ . അറിവ് നേടാനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യം എല്ലാവര്ക്കും ഉണ്ടെങ്കില്‍ മാത്രമേ ധമ്മം സധമ്മം ആകു .
ബി. കേവല ജ്ഞാനം കൊണ്ട് പ്രയോജനം ഇല്ലെന്നു പഠിപ്പിക്കുമ്പോള്‍ ആണ് ധമ്മം സധമ്മം ആകുന്നത് അല്ലാത്ത പക്ഷം ജ്ഞാനം കേവലം പാണ്ടിത്യ പ്രദര്സനം ആകുകയെ ഉള്ളു .
സി .പ്രജ്ഞയാണ് ആവശ്യം എന്ന് പഠിപ്പിക്കുമ്പോള്‍ ആണ് ധമ്മം സധമ്മം ആകുന്നത് .

ധമ്മം സധമ്മം ആകണമെങ്കില്‍ അത് മൈത്രിയെ പരിപോഷിപ്പിക്കണം .
എ . പ്രജ്ഞ മാത്രം പോര , അതിനോടൊപ്പം ശീലവും ആവശ്യമാണ് എന്ന് പഠിപ്പിക്കുമ്പോള്‍ മാത്രം ആണ് ധമ്മം സധമ്മം ആകുന്നത് .

ബി . പ്രജ്ഞക്കും ശീലത്തിനും പുറമേ കരുണയും ആവശ്യമാണെന്ന് പഠിപ്പികുമ്പോള്‍ മാത്രമാണ് ധമ്മം സധമ്മം ആകുന്നത് .

സി . കരുണയെക്കാള്‍ ആവശ്യം മൈത്രി ആണെന്ന് പഠിപ്പികുമ്പോള്‍ മാത്രമാണ് ധമ്മം സധമ്മം ആകുന്നത് .

സാമൂഹികമായ വേലിക്കെട്ടുകളെ എല്ലാം തകര്‍ക്കുമ്പോള്‍ മാത്രമാണ് ധമ്മം സധമ്മം ആകുന്നത് .
എ. ധമ്മം സധമ്മം ആകണമെങ്കില്‍ മനുഷ്യനും മനുഷ്യനും തമ്മിലുള്ള വേലികെട്ടുകള്‍ തകര്‍ക്കണം .
ബി. ധമ്മം സധമ്മം ആകണമെങ്കില്‍ ജന്മം കൊണ്ടല്ല യോഗ്യത കൊണ്ടാണ്  മനുഷ്യനെ വിലയിരുത്തെണ്ടെതെന്നു പഠിപ്പിക്കണം .
സി .ധമ്മം സധമ്മം ആകണമെങ്കില്‍ മനുഷ്യനും മനുഷ്യനും തമ്മിലുള്ള സമത്വം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കണം

ചോദ്യം :മതവും ബുദ്ധ ധമ്മവും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസമെന്താണ് ?
ഉത്തരം :മതമെന്ന നമ്മുടെ അഭിപ്രായത്തില്‍ നിന്നും തികച്ചും വ്യത്യസ്തമാണ് ബുദ്ധന്‍ സൂചിപിക്കുന്ന ധമ്മം.ബുദ്ധന്റെ ധമ്മം യുറോപ്യന്‍ ചിന്തകരുടെ ഭാഷയിലെ മതമെന്ന പദത്തിന് തുല്യമാണ് .എങ്കിലും ഇവക്കു തമ്മില്‍ പറയത്തക്ക ബന്ധമൊന്നും ഇല്ല എന്നാല്‍ കാര്യമായ വ്യത്യാസം ഉണ്ട് താനും .
അതുകൊണ്ടാണ് ചില യുറോപ്യന്‍ ചിന്തകന്മാര്‍ ബുദ്ധ ധമ്മത്തെ മതമായി അംഗീകരിക്കാന്‍ മടിക്കുന്നത്.
ധമ്മം  എന്താണെന്നും , മതത്തില്‍ നിന്നും അത് വ്യത്യസ്തമായിരിക്കുന്നത് എങ്ങിനെ ആണെന്ന്നും നമുക്ക് നോക്കാം .
മതം തികച്ചും വ്യക്തിപരമാണ് , പൊതു ജീവിതത്തില്‍ അത് കൈകടത്താന്‍ പാടില്ല .എന്നാല്‍ ധമ്മം എന്നത് സാമൂഹ്യ ജീവിതവുമായി ബന്ടപെട്ടു കിടക്കുന്നു .അങ്ങിനെ തന്നെയാണ് വേണ്ടതും .
നന്മയുടെ പര്യായമാണ് ധമ്മം .ജീവിതത്തിന്റെ എല്ലാ മേഖലകളിലും മനുഷ്യനും മനുഷ്യനും തമ്മ്മില്‍ ഉണ്ടായിരിക്കേണ്ട ബന്ധത്തിന്റെ നിര്‍വചനം ആണത് .

ഒരു മനുഷ്യന് അയാള്‍ ഒറ്റെപെട്ട ജീവിതം നയിക്കുകയാണെങ്കില്‍ ധംമത്തിന്റെ ആവശ്യം ഇല്ലെന്നു ഇത് തെളിയിക്കുന്നു .
പക്ഷെ പരസ്പരം ബന്ധപെട്ടു ജീവിക്കുന്ന രണ്ടു വ്യക്തികളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ധമ്മം കൂടിയേ തീരു .ഒരാള്‍ക്കും അതിനെ ഒഴിവാക്കാന്‍ കഴിയില്ല .മറ്റൊരുവിധത്തില്‍ പറഞ്ഞാല്‍ സമൂഹത്തില്‍ ധമ്മം അനുപേഷനീയം ആണ് .

താഴെ പറയുന്ന മൂന്നു മാര്‍ഗങ്ങളില്‍ ഏതെങ്കിലും ഒന്ന് സ്വീകരിക്കാന്‍ സമൂഹം നിര്‍ബന്ധിതമാകും .
ഭരണത്തിന്റെ ആധാര ശിലകളില്‍ ഒന്നായി ധമ്മത്തെ അന്ഗീകരിക്കാം .ഭരണത്തിന്റെ ഭാഗമല്ല എങ്കില്‍ ധമ്മത്തിനു നിലനില്പില്ല എന്നതാണ് വാസ്തവം .
അങ്ങിനെ ചെയ്യുന്ന പക്ഷം , സമൂഹം അരാജകത്വത്തെ വരിക്കുന്നു എന്നര്‍ത്ഥം .
രണ്ടാമതായി , സമൂഹത്തിനു പോലീസിനെ അഥവാ എകാതിപത്യ ഭരണ സംപ്രധായത്തെ അന്ഗീകരിക്കാം .
മൂന്നാമതായി ,ധമ്മത്തെ അന്ഗീകരിക്കുകയും , ജനങളുടെ ഭാഗത്ത്‌ നിന്നും ധമ്മ നിക്ഷേധം ഉണ്ടായാല്‍  നീതിന്യായ കോടതികളെ അഭയം പ്രാപിക്കുന്ന സമ്പ്രദായം ഉണ്ടാക്കാം .

ആരാജകത്വത്തിലും എകാതിപത്യ വ്യവസ്ഥയിലും സ്വാതന്ത്രത്തിനു യാതൊരു സ്ഥാനവും ഇല്ല .
മൂന്നാമത് പറഞ്ഞ സംവിധാനത്തില്‍ മാത്രമേ സ്വാതന്ത്രത്തിനു നിലനില്‍പ്പുള്ളൂ .
അതുകൊണ്ട് സ്വാതന്ത്ര്യം ഇചിക്കുന്നവര്‍ക്ക് ധമ്മം ആവശ്യമാണ് .

ഇനി എന്താണ് ധമ്മമെന്നും ധമ്മത്തിന്റെ ആവശ്യം എന്തെന്നും പരിശോധിക്കാം .
ബുദ്ധന്റെ അഭിപ്രായത്തില്‍ പ്രജ്ഞയും കരുണയും ചേര്‍ന്നതാണ് ധമ്മം .

പ്രജ്ഞ എന്നാല്‍ എന്താണ് ? എന്താണ് അതിന്റെ പ്രയോജനം ?
പ്രജ്ഞ എന്നാല്‍ ബോധം ആണ് .അന്ധ വിശ്വാസത്തിനു യാതൊരു പഴുതും ഉണ്ടാകാന്‍ പാടില്ല എന്നതുകൊണ്ട്‌ ബുദ്ധന്‍ തന്റെ ധമ്മത്തിന്റെ രണ്ടു ആതാര ശിലകളില്‍ ഒന്നായി പ്രജ്ഞയെ പ്രതിഷ്ടിച്ചു .
കരുണ എന്നാല്‍ എന്താണ് ? എന്താണ് അതിന്റെ പ്രയോജനം ?
കരുണ എന്നാല്‍ സ്നേഹത്തിനും അപ്പുറത്തുള്ള വികാരം ആണ് .
കരുണയുടെ അഭാവത്തില്‍ സമൂഹത്തിനു നിലനില്‍പ്പില്ല .
അതിനു വളര്‍ച്ച ഉണ്ടാകില്ല .അതുകൊണ്ടാണ് ബുദ്ധന്‍ തന്റെ ധമ്മത്തിന്റെ രണ്ടാമത്തെ ആധാര ശിലകളില്‍ ഒന്നായി കരുണയെ പ്രതിഷ്ടിച്ചത് .
ഇതാണ് ബുദ്ധ ധമ്മത്തിന്റെ നിര്‍വ്വചനം .
ധമ്മത്തിന്റെ ഇ നിര്‍വചനം മതത്തിന്റെ നിര്‍വ്വചനത്തില്‍ നിന്നും എത്രമാത്രം വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് നോക്കാം .
അതി പുരാതനം ആണെങ്കിലും അത്യധുനികവുമാണ് ധമ്മത്തിനു ബുദ്ധന്‍ നല്‍കിയ നിവ്വചനം .
ഒരേ സമയം പ്രാചീനവും അര്‍വ്വചീനവും ആണത് .
ആരില്‍ നിന്നും കടം കൊള്ളാത്ത പുതുമയുള്ള ആശയം ആണത് .
പ്രജ്ഞയുടെയും കരുണയുടെയും അത്യപൂര്‍വ്വമായൊരു സമ്മേളനമാണ്‌ ബുദ്ധന്റെ ധമ്മം .
മതവും ധമ്മവും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം ഇതില്‍ നിന്നും വ്യക്തമാകുന്നു .

ചോദ്യം :മതത്തില്‍ സദാചാരത്തിനുള്ള സ്ഥാനം എന്താണ് ?
ഉത്തരം :യഥാര്‍ത്തത്തില്‍ മതത്തില്‍ സദാചാരത്തിനു ഒരു സ്ഥാനവും ഇല്ല .ഈശ്വരന്‍ , ആത്മാവ് , പ്രാര്‍ത്ഥന ,. ആചാരങ്ങള്‍ , ചടങ്ങുകള്‍ യാഗാദി കര്‍മ്മങ്ങള്‍ മുതലായവ ചേര്‍ന്നതാണ് മതങ്ങള്‍ .
മനുഷ്യനും മനുഷ്യനും തമ്മില്‍ ബന്ടപെടുമ്പോള്‍ മാത്രമാണ് സദാചാരത്തിന്റെ പ്രശ്നം ഉത്ഭവിക്കുന്നത് .ക്രമസമാധാനവും ആയി ബന്ധപെട്ടുമാത്രമേ സദാചാരത്തിനു മതത്തില്‍ സ്ഥാനമുള്ളൂ .
മൂന്നു വശങ്ങള്‍ മാത്രമുള്ള ഒരു വസ്തുവിനെ പോലെയാണ് മതത്തിന്റെ ഘടന .നീ നിന്റെ അയല്കാരന് നന്മ ചെയ്യണം .കാരണം , നിങ്ങള്‍ രണ്ടാളും ദൈവത്തിന്റെ മക്കളാണ് .ഇതാണ് മതത്തിന്റെ സിദ്ധാന്തം .എല്ലാ മതങ്ങളും സദാചാരത്തിനു വേണ്ടി വാദിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും സദാചാരമല്ല മതത്തിന്റെ അടിത്തറ .മതത്തിന്റെ ഒരു അനുബന്ധ ഘടകം മാത്രമാണ് സദാചാരം .ആവശ്യത്തിനനുസരിച്ചു കൂട്ടിച്ചേര്‍ക്കുകയോ അഴിച്ചു മാറ്റുകയോ ചെയ്യാവുന്ന ഒരു ഘടകം .അതുകൊണ്ട് തന്നെ മതത്തിലെ സദാചാരം ഫലപ്രദമായ ഒന്നല്ല .
ചോദ്യം :ബുദ്ധ ധമ്മത്തില്‍  സദാചാരത്തിനുള്ള സ്ഥാനം എന്താണ് ?
ഉത്തരം :സദാചാരം തന്നെയാണ് ബുദ്ധ ധമ്മം, ബുദ്ധ ധമ്മം തന്നെയാണ് സദാചാരം .ഇതാണ് ലളിതമായ ഉത്തരം .മറ്റൊരു വിധത്തില്‍ പറഞ്ഞാല്‍ ബുദ്ധ ധമ്മത്തില്‍ ദൈവത്തിനു സ്ഥാനമില്ലെങ്കിലും ദൈവത്തിന്റെ സ്ഥാനമാണ് സദാചാരത്തിനു  കല്പ്പിചിട്ടുള്ളത് .
ബുദ്ധ ധമ്മത്തില്‍ പ്രാര്‍ത്ഥനക്കോ , തീര്‍ഥാടനത്തിനോ , ചടങ്ങുകള്‍ക്കോ , ആചാരങ്ങള്‍ക്കോ , ബലി കര്‍മ്മാദികല്കോ സ്ഥാനമില്ല .
മനുഷ്യന്‍ മനുഷ്യനെ സ്നേഹിക്കേണ്ടാതിന്റെ പ്രാധാന്യമാണ് ധമ്മത്തില്‍ സദാചാരത്തിനു പ്രസക്തിയുണ്ടാക്കുന്നത് .
മനുഷ്യന്‍ മനുഷനെ സ്നേഹികേണ്ടത് ആവശ്യമായതിനാല്‍ ബുദ്ധ ധമ്മത്തില്‍ സദാചാരം അനുപേക്ഷനീയമാകുന്നു .അതിനു ദൈവത്തിന്റെ അനുമതി ആവശ്യമില്ല .ദൈവത്തെ പ്രീതിപെടുത്താന്‍ വേണ്ടിയല്ല മനുഷ്യന്‍ സദാചാര നിരതനാകുന്നത് . മനുഷ്യന്‍ മനുഷ്യനെ സ്നേഹിക്കുന്നത് അവന്റെ സ്വന്തം നന്മയെ കരുതിയാണ് .

സ്വന്തം അനുഭവങ്ങളുടെ വെളിച്ചത്തിൽ നൂതനമായ ഒരു ധമ്മം ആവിഷകരിച്ച ബുദ്ധൻ ആത്മാവ് ഉണ്ടെന്ന തത്വത്തെ നിരാകരിച്ചത് എങ്ങിനെ?

അക്കാലത്ത് പ്രചരിപ്പിക്കപെട്ടിരുന്ന ആത്മവാദങ്ങൾ എല്ലാം അദ്ദേഹത്തിനു പരിചിതങ്ങൾ ആയിരുന്നു .ബ്രഹ്മജാല സൂക്തത്തിൽ ഈ സംഗതി വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട് .പഞ്ചസ്ക്ന്ധമാണ് വ്യക്തി ,അഥവ മനുഷ്യൻ .പഞ്ചസ്ക്ന്ധങ്ങളുടെ ഇടയില ആത്മാവിനെ തേടുക എന്നുവെച്ചാൽ , മധുരമായ ഗാനം പൊഴിക്കുന്ന പില്ലാം കുഴലിൽ എവിടെയോ രാഗമാധുരി ഇരികുന്നുവെന്നു ബ്രമിച്  അത് കണ്ടുപിടിക്കുവാൻ യ്ത്നിക്കുന്നത് പോലെയേ ഉള്ളു എന്ന് ബുദ്ധൻ വീണ്ടും വീണ്ടും വിശദീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചുറ്റുപാടും നടമാടിയിരുന്ന ആത്മവാദങ്ങല്ക്കെല്ലാം കൂടിയുള്ള ഒരു ഉത്തരമായി ബുദ്ധന്റെ പഞ്ചസ്കന്ധ വാദത്തെ കണക്കാക്കം .ഒരു മുറിയിൽ നിന്ന് ജനാലകളിൽ കൂടി വെളിയിലേക്ക് നോക്കി കാഴചകൾ കാണുന്ന മനുഷ്യനെ പോലെ  ഒരുവന്റെ ഉള്ളിൽ  എവിടെയോ നിന്ന് ഇന്ദ്രിയങ്ങൾ വഴി ബാഹ്യലോകവുമായി സമ്പർക്കം പുലര്ത്തുന്നതിൽ  ഒരു ആത്മ തത്വമില്ലെന്നു ബുദ്ധ ധമ്മം സിദ്ധാന്തിക്കുന്നു .മനശാസ്ത്രം ഉള്പടെയുള്ള ആധുനിക യുഗത്തിൽ മേല പറഞ്ഞ സിദ്ധാന്തത്തെ  ശരിവെക്കുന്നു .ഇന്നത്തെ പാശ്ചാത്യദർശനങ്ങളുടെ ജനയിതാവെന്നു അറിയപെടുന്ന ദെകാർറ്റ്  " വെറുമൊരു ബോധ വിശേഷത്തെ ആത്മായി തെറ്റിദ്ധരിക്കുന്നു" എന്നാണ് വിശേഷിപിചിട്ടുള്ളത്  .2500 വർഷങ്ങൾക്ക്മുന്പ്  മനസ്സിനെ അപഗ്രഥിച്ചുകൊണ്ട് ആത്മത്വം നിക്ഷേധിച്ച ബുദ്ധന്റെ അതി നിശിതമായതും കർക്കശമായതും നിരീഷണപാടവും തത്വ നിഷ്ഠയും നിറഞ്ഞ സിദ്ധാന്തം എത്ര ശരിയാണെന്ന് തെളിയിക്കുന്നു. എനിക്ക് ചിന്തിക്കാൻ കഴിയുന്നു ;അതുകൊണ്ട് ചിന്താബോധം ഞാൻ എന്ന തോന്നൽ ഇവയെല്ലാം മനസ്സിൻറെ പ്രവർത്തിയിൽ  പെടുന്നു .ഈ കാരണത്താൽ മനസ്സിൽ എവിടെയോ സ്ഥിരമായ ആത്മാവ് ഒളിഞ്ഞിരിക്കുന്നു എന്ന നിഗമനത്തിലേക്ക് മനുഷ്യൻ കുതിച്ചു ചാടുകയായിരുന്നു . മന: ശാസ്ത്രജ്ഞനായ ഹ്യും ഇകാര്യം ചൂണ്ടി കാണിച്ചിട്ടുണ്ട് ." അതിവേഗത്തിൽ ഒന്നിന് പിറകെ മറ്റൊന്നായി പായുന്ന ബോധങ്ങളുടെ ഒരു സമൂഹം മാത്രമാണ് മനുഷ്യൻ ." അവക്കിടയിൽ ഒരിടത്തം ആത്മത്വം കിടപ്പില്ല .ഈ ബോധങ്ങൾ ക്ഷണികങ്ങൾ ആണെന്ന്  ബുദ്ധ ധമ്മത്തിലെ അനിത്യ ചിന്തയും ചൂണ്ടികാണിച്ചിട്ടുണ്ട് . ആത്മത്വം എന്ന ഒരു സ്വതന്ത്ര ലോകം ഇല്ലെന്നു ബുദ്ധൻ സംശയത്തിന് ഇടകൊടുക്കാതെ ചൂണ്ടി കാണിച്ചിട്ടുണ്ട് .
ഒരു മീൻ പിടുത്തകാരന്റെ മകനായ സാതി എന്നൊരാൾ ബുദ്ധന്റെ ശിഷ്യഗണത്തിൽ ഉൾപെട്ടിരുന്നു.അയാള് പറഞ്ഞു പരത്തി " മരണാനന്തരം പുനർ ജന്മമെടുക്കുന്ന വസ്തു , അതായത് ആത്മാവ് വിജ്ഞാനമാകുന്നു .വിജ്ഞാനമെന്നാൽ ബോധാത്തോടുകൂടിയ മനസ്സ് എന്നർത്ഥം.ഇങ്ങനയത്രേ ബുദ്ധ ദേവന്റെ ഉപദേശവും ." സാതിയുടെ ഈ ദുഷ് പ്രചരണം ബുദ്ധന്റെ ചെവിയിലുമെത്തി .അയാളെ വരുത്തി ശാസിച്ചു .വെറും മടയത്തരം കൊണ്ടുണ്ടായ തെറ്റിധാരണയാണെന്ന്  സാതിയെ ഈ കുപ്രചരണം നടത്തുന്നതിനു ഇടയാക്കിയതെന്നു അയാളെ ബോധ്യപെടുത്തി .വിജ്ഞാനവും, മറ്റു പദാർത്ഥങ്ങളെപോലെ തന്നെ ചില കാരണങ്ങളിൽ നിന്നും ഉത്ഭവിക്കുന്ന കാര്യങ്ങൾ ആണെന്ന് ബുദ്ധൻ അയാളോട് വ്യക്തമാക്കി .കാര്യ ദ്രവ്യങ്ങൾ എല്ലാം തന്നെ അനിത്യമാകുന്നു .പിന്നെ വിജ്ഞാനം മരണത്തെ അതി ജീവിച്ചു പുനർജ്ജന്മം എടുക്കുന്നത് എങ്ങിനെ ?


ചോദ്യം :ബുദ്ധ മതത്തിലെ കര്‍മ്മവും ബ്രാഹ്മണ മതത്തിലെ (ഹിന്ദു )കര്‍മ്മവും ഒന്നാണോ ?
ഉത്തരം : ഹിന്ദുക്കള്‍ പദങ്ങളിലെ സാദൃശ്യം കണക്കിലെടുത്ത് ഹിന്ദുമതത്തിലെ പോലെ ഒന്നാണ് ബുദ്ധ ധമ്മത്തിലെ കര്‍മ്മവും എന്ന് വ്യാഖ്യാനിക്കാറുണ്ട് .അറിവില്ലാത്ത ജനങ്ങളെ തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കാന്‍ വേണ്ടി നടത്തുന്ന ശ്രമം ആണത് .ഹിന്ദു മതത്തിലെ കര്‍മ്മ നിയമങ്ങളില്‍ നിന്നും തികച്ചും വ്യത്യസ്തമാണ് ബുദ്ധ ധമ്മത്തിലെ കര്‍മ്മ സിദ്ധാന്തം എന്ന്  ബ്രാഹ്മണന്‍ മ്മാര്‍ക്ക് നല്ല നിശ്ചയമുണ്ട് .എന്നിട്ടും ഹിന്ദു മതത്തിലെ പോലെ തന്നെയാണ് ബുദ്ധ മതത്തിലേയും കര്‍മ്മ നിയമമെന്ന് അവര്‍ തെറ്റിദ്ധരിപ്പിച്ചുകൊണ്ടേയിരിക്കുന്നു .പദങ്ങളിലെ സാദൃശ്യം തെറ്റിധാരണ പരത്താന്‍ അവര്‍ക്ക് സഹായകമാകുന്നു .
ബുദ്ധ ധമ്മത്തിലെ കര്‍മ്മ നിയമവും ഹിന്ദു മതത്തിലെ കര്‍മ്മ നിയമവും യാതൊരു തരത്തിലും ബന്ധമില്ല .രണ്ടിന്റെയും സങ്കല്‍പ്പങ്ങള്‍ വ്യത്യസ്തമാണ് പരസ്പര വിരുദ്ധവുമാണ് .

ഹിന്ദുമതത്തില്‍ ആത്മാവില്‍ വിശ്വസിക്കുന്നു .ബുദ്ധ ധമ്മത്തില്‍ ആ വിശ്വാസം ഇല്ല .
ഹിന്ദു മതത്തില്‍ കര്‍മ്മ ഫലം പരമ്പരാഗതാമാണ് . ജന്മാന്തരങ്ങളില്ലൂടെ അത് നിലനില്‍ക്കുന്നു .ആത്മാവിന്റെ പുനര്‍ജന്മമാണ് അതിന്റെ കാരണം .ശരീരം മരിച്ചാലും ആത്മാവിനു മരണമില്ല .അത് അന്തരീക്ഷത്തില്‍ പാറി നടക്കുന്നു .
ബുദ്ധ ധമ്മത്തില്‍ അങ്ങിനെ ഒരു വിശ്വാസമേ ഇല്ല .
ഹിന്ദു മതത്തില്‍ ഒരാള്‍ കര്‍മ്മം ചെയ്യുമ്പോള്‍ രണ്ടു വിധത്തിലുള്ള ഫലങ്ങള്‍ ഉണ്ടാകുന്നു . ഒന്നാമതായി കര്‍മ്മം ചെയ്യുന്ന വ്യക്തിയെ അത് ബാധിക്കുന്നു .രണ്ടാമതായി അയാളുടെ ആത്മാവില്‍ അത് പ്രത്യേകമായി ഒരു മുദ്ര പതിപ്പിക്കുന്നു .മരിക്കുമ്പോള്‍ ആത്മാവ് രക്ഷപെടും. ആ ആത്മാവില്‍ ഇത്തരത്തിലുള്ള നിരവധി മുദ്രകള്‍ പതിഞ്ഞിരിക്കും .ഈ മുദ്രകളാണ് മരിച്ചയാളുടെ അടുത്ത ജന്മത്തെയും ആ ജന്മത്തിലെ പദവികളെയും നിശ്ചയിക്കുന്നത് .
ഈ സിദ്ധാന്തം ആത്മാവില്‍ വിശ്വസിക്കാത്ത ബുദ്ധ ധമ്മത്തിനു കടക വിരുദ്ധമാണ് . ഇക്കാരണത്താല്‍ ബുദ്ധ ധമ്മത്തിലെ കര്‍മ്മ നിയമവും , ഹിന്ദു മതത്തിലെ കര്‍മ്മ നിയമവും ഒന്നല്ല .ഒന്നാണെന്ന് പറയുന്നത് തികച്ചും വിഡ്ഢിത്വമാണ് .

കൂടദന്തനെന്ന ജിജ്ഞാസുവായ ബ്രാഹ്മണനോടുള്ള സംവാദത്തിലും ബുദ്ധൻ ആത്മസത്തയെ നിക്ഷേധിച്ചിട്ടുണ്ട് .ബ്രാഹ്മണന്റെ ചോദ്യം കർമ്മവാദത്തെ ആശ്രയിച്ചുള്ളതായിരുന്നു .ആത്മതത്വമില്ലെങ്കിൽ കര്മ്മനുകൂലമായ ഫലം അനുഭവിക്കുന്നതും പുനർജന്മമെടുക്കുന്നതും ആരാണ് ?
ബുദ്ധന്റെ ഉത്തരം ഇങ്ങനെ ആയിരുന്നു :"വെറും അജ്ഞാനവും വ്യാമോഹവുംകൊണ്ടാകുന്നു മനുഷ്യൻ സ്വതന്ത്രമായ അത്മത്വതിൽ വിശ്വസിക്കുന്നത് .വെറും അഹന്തയും , സ്വർഗ്ഗ സുഖങ്ങൾ അനുഭവിക്കുന്നതിനുവേണ്ടിയുള്ള ആഗ്രഹമാണ് ഇതിനു കാരണം .ഈ താല്കാലികമായ അഹന്തയെ നിത്യമായ ആത്മതത്ത്വമായി തെറ്റിദ്ധരിക്കുന്നു എന്ന് മാത്രം ."
ഇത്രയും നിഷ്കർഷയോടുകൂടി ആത്മാവ് ഉണ്ടെന്ന വാദത്തെ നിക്ഷേധിക്കാൻ ബുദ്ധൻ എന്തിനു പുറപെട്ടു ?
സ്വന്തം അനുഭവങ്ങളുടെ വെളിച്ചത്തിലാണ് ബുദ്ധൻ ധമ്മം പ്രചരിപ്പിച്ചത് .ഈ അനുഭവങ്ങളിൽ ആത്മാവ് ഉണ്ടെന്നു വാദിക്കുന്നവർ പറയുന്നതുപോലുള്ള ഒരു ആത്മത്വം അടങ്ങയിരുന്നില്ല .മാത്രമല്ല പലതരത്തിലുള്ള അന്ധവിശ്വാസങ്ങൾക്കും അനാചാരങ്ങൾക്കും കാരണം ഇത്തരത്തിലുള്ള ആത്മ തത്വങ്ങളിൽ വിശ്വസിക്കുന്നത് കൊണ്ടാണെന്ന് ബുദ്ധനു ബോധ്യമായി .യോഗമുറകളിലൂടെ ആത്മാവിനെ ഉദ്ധരിച്ചു സുഖം വരിക്കുവാൻ അക്കാലത്ത് പ്രയത്നിച്ച പല ആചാര്യന്മാരുടെയും പിടിയിൽ ബുദ്ധനും ആദ്യകാലഘട്ടത്തിൽ വീഴുകയുണ്ടായിട്ടുണ്ട് .ഘോരമായ പല പല അനുഷ്ടാനങ്ങളിലൂടെയും വൃഥാ സഞ്ചരിച്ചതിനുശേഷമാണ്  ആത്മോദ്ധാരണത്തിനുള്ള സാഹസങ്ങൾ പരിഹാസ്യമാണെന്നു അദ്ദേഹത്തിനുപോലും കാണാൻ കഴിഞ്ഞത് .ഊരും പേരും അറിയാത്ത ഒരു സുന്ദരിയെ പ്രേമിക്കുന്നതുപോലെതന്നെ അർത്ഥമില്ലാതതാണ്  അജ്ഞാതവും നിർമൂലവുമായ ആത്മ തത്വത്തെ തിരക്കുന്നതെന്ന് ബുദ്ധൻ മനസ്സിലാക്കുകയും ഉപദേശിക്കുകയും ചെയ്തു .ചുരുക്കത്തിൽ സാങ്കല്പികമായ ഒരു ആത്മത്വത്തിൽ ഉള്ള വിശ്വാസവും അത് കാത്തു സൂക്ഷിക്കുന്നതിനുള്ള പരിശ്രമങ്ങളും ആണ് ദുഖങ്ങല്ക്കെല്ലാം കാരണമെന്ന് ബുദ്ധൻ കണ്ടെത്തി .


എന്താണ്  ബുദ്ധിസ്റ്റ് ധ്യാനം ?
...............................
 ഉത്തരം :എന്താണ് ഉള്ളതെന്ന് കാണുക - അതാണ്‌ ധ്യാനം .
നിങ്ങളുടെ മനസ്സിനെ മാറ്റിവെക്കുക .
യാഥാർത്യത്തെ അഭിമുകീകരിക്കുക .
മുഖാമുഖം അതിനെ നേരിടുക .
മനസ്സിനെ മാറ്റിവെക്കുക
യാതൊരു ചിന്തയുമില്ലാതെ നിശബ്ധമായി യാഥാർത്യത്തെ ദർശിക്കുക .
അപ്പോൾ ചിന്തകള് നിങ്ങള്ക്കൊരു തടസ്സമാകില്ല .
അപ്പോഴത് ഒരു പ്രതിബന്ധമോ ഒരു വികലതയോ ആയി തീരില്ല .
ദ്യാനമെന്നാൽ അതാണ്‌ .
എന്താണോ ഉള്ളത് അത് കാണുക .
എന്താണോ ഇല്ലാത്തത് അതും കാണുക .
 

ബുദ്ധനും പഞ്ചസ്കന്ധ തത്വവും

==========================================

ജീവിതം എന്താണെന്നുള്ള ചോദ്യത്തിന് യുക്തി യുക്തമായ ഉത്തരം നൽകുന്നതിനു വേണ്ടിയാണ് ശാസ്ത്രം വികസിച്ചു വരുന്നതിന് വഴി ഒരുക്കിയത് .എന്നാൽ കുറെ ചോദ്യങ്ങൾ ഇവിടെ അവശേഷിക്കുന്നു.

1.ഏതു  വിധത്തിൽ ജീവിതം നയിക്കണം?

2.ജീവിതത്തിന്റെ പരമമായ ലക്‌ഷ്യം എന്താണ്?

3.മനുഷ്യൻ കേവലം ഭൌതികമായ ഒരു പ്രതിഭാസം മാത്രമാണോ?.

4.മണ്ണും ,വെള്ളവും ,തീയും ,കാറ്റും മറ്റും ചേർന്നുണ്ടായ ഒരു കൂടു പദാർത്ഥം മാത്രമാണോ മനുഷ്യൻ?

മനുഷ്യന്റെ സ്വരൂപത്തെ കുറിക്കുന്ന ഇത്തരം വിഷയങ്ങളിൽ ബുദ്ധമതത്തിന്റെ അഭിപ്രായം എന്താണ്?

പ്രതി നിമിഷം'മാറിമറിഞ്ഞു രൂപാന്തര പെട്ടുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഘടഘങ്ങളെ മാത്രമേ ഭഗവാൻ ബുദ്ധൻ മനുഷ്യനിൽ കാണുന്നുള്ളൂ.

ശരീരവും മനസ്സും ഒരുപോലെ ചങ്ങലകൾ ആണെന്നും അവയിൽ  നിന്നും ഭിന്നമായി മറ്റു മതങ്ങള പറയുന്നതുപോലെ സ്ഥിരമായ ഒരു ആത്മ തത്വം മനുഷ്യനിൽ ഇല്ലെന്നുമാണ് ബുദ്ധന്റെ കാഴ്ചപ്പാട്.

മനുഷ്യനിൽ അടങ്ങിയിട്ടുള്ള ഘടകങ്ങൾ എന്തെല്ലാമാണ് ?

-------------------------------------------------------------------------------------

മനുഷ്യനെയും അവനു അറിയാൻ കഴിയുന്ന പ്രപഞ്ചത്തിന്റെയും കഥ കേവലം അഞ്ചിൽ മാത്രമായി ഭഗവാൻ ബുദ്ധൻ ഒതുക്കുന്നു.ഈ അഞ്ച് ഘടകങ്ങൾക്ക് ബുദ്ധമതം പഞ്ചസ്കന്ധങ്ങൾ എന്ന് പേര് നൽകിയിരിക്കുന്നു .

സ്കന്ധങ്ങൾ താഴെ പറയുന്നവയാണ്

--------------------------------------------------------.

1.രൂപ സ്കന്ധം

2.വേദന സ്കന്ധം

3.സംഞ്ജ സ്കന്ധം

4.സംസ്കാര സ്കന്ധം

5.വിജ്ഞാന സ്കന്ധം

ഈ സ്കന്ധങ്ങളിൽ ഓരോ വിഭാഗത്തിലും അതാതുമായി ബന്ധപെട്ട ഒന്നിലതികം അവാന്തര വിഭാഗങ്ങൾ  ഉള്ളതുകൊണ്ടാണ് സമൂഹം എന്ന് അർത്ഥമുള്ള സ്കന്ധം എന്ന പദം പ്രയോഗിച്ചിരിക്കുന്നത് .

1.രൂപ സ്കന്ധം .

ജഡമായി എണ്ണപ്പെടുന്ന സകല പഥാർത്തങ്ങളും അവയുടെ ധർമ്മങ്ങളും ഇതിൽ ഉൾപെടുന്നു .

കണ്ണ് ,മൂക്ക് ,തൊക്ക് ,നാക്ക്, ചെവി .ഇവക്ക് ഗ്രഹിക്കാൻ കഴിയുന്ന എല്ലാംതന്നെ പദാർത്ഥങ്ങൾ ആയതുകൊണ്ടും അവയും, അവയുടെ ധർമ്മങ്ങളും രൂപസ്കന്ധത്തിൽ പെടുന്നു.

പരമാണുക്കൾ ചേർന്നിട്ടുള്ള മണ്ണ് ,വെള്ളം തീ,കാറ്റ് എന്നീ നാല് ഭൂതങ്ങളും രൂപ സ്കന്ധത്തിൽപ്പെടുന്നു.

മറ്റ് മതങ്ങളിൽ ആകാശത്തെ പഞ്ചഭൂതങ്ങളിൽ അവസാനത്തെ ഭൂതമായി പരിഗണിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും രൂപമില്ലാത്തതിനാലും ,പരമാണുക്കളുടെ സംഘാതമില്ലാത്തതിനാലും ആകാശത്തെ ബുദ്ധൻ ഭൂതമായി കണക്കാക്കുന്നില്ല.പഞ്ചേന്ദ്രിയങ്ങളും അവയ്ക്ക് ഗോചരമായ രൂപം ,ശബ്ദം ,ഗന്ധം,രസം ,സ്പർശം എന്നീ ഗുണങ്ങളും രൂപ സ്കന്ധത്തിൽ തന്നെ.സ്ത്രീ പുരുഷ ഭേദങ്ങളും വിചാരം വീര്യം ദേശം,എന്ന ഉപാദികളും,ആശയ  വിനിമയത്തിനുള്ള ഉപാദികളായ വാക്യം, ആഗ്യം,എന്നിവയും ജീവച്ഛരീരങ്ങളുടെ ധർമ്മങ്ങളായ ലാഘവം ,വഴക്കം ,പരിസരങ്ങൾക്കൊത്ത നില,ക്ഷയം ,പരിണിതി തുടങ്ങിയവയും ഭഗവാൻ ബുദ്ധന്റെ  അഭിപ്രായത്തിൽ  രൂപസ്കന്ധങ്ങൾ  തന്നെ .

2.വേദന സ്കന്ധം

മനുഷ്യനിൽ അടങ്ങിയിട്ടുള്ള രണ്ടാമത്തെ ഘടകത്തിന് വേദന സ്കന്ധമെന്നു പേര് നൽകിയിരിക്കുന്നു .വേദന എന്നുവെച്ചാൽ ഇന്ദ്രിയങ്ങൾ അതാതിനോട് ചേർന്ന പദാർത്ഥങ്ങളുമായി സംഘടിക്കുമ്പോൾ ഉടനടി ഉണ്ടാകുന്നതായ പ്രതീതി എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്.ആധുനിക ശാസ്ത്രത്തിൽ ഇതിന് സെൻസേഷൻ എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്.

വേദന എന്ന ശബ്ദത്തിൽ നിന്നും ഇതിന്റെ സ്വഭാവത്തെ മനസ്സിലാക്കാം.അറിയുക എന്നാണ് വേദന എന്ന പദത്തിലെ "വിദ്" എന്ന വാക്കിന്റെ അർത്ഥം.ഇന്ദ്രിയവും അതിന്റെ വിഷയവും തമ്മിൽ സമ്പർക്കം ഉണ്ടാകുമ്പോൾ ഉണ്ടാകുന്ന പ്രാഥമികമായ പ്രതീതി (അറിവ്) തന്നെ വേദന.പഞ്ചേന്ദ്രിയങ്ങളിൽ ഓരോന്നിനും അതാതിന് യോജിച്ച രീതികളിൽ പ്രതീതികൾ ഉളവാക്കുന്നു.പൂര്ണ്ണമായ കാഴ്ചയുടെ മുൻ രൂപമായ നേരിയ പ്രതീതിയെ കണ്ണ് അതിന്റെ വിഷയത്തോട് മുട്ടുന്ന മാത്രയിൽ ഉണ്ടാക്കും.അതുപോലെ നാല് ഇന്ദ്രിയങ്ങളും കൂടാതെ അതീന്ദ്രിയമായ മനസ്സ് ഓർമ്മശക്തി വഴി ഉള്ളിലുണ്ടാക്കുന്ന പ്രതീതികളെയും വേദനകളായി കണക്കാക്കാം.ഈ ആറുതരത്തിലുള്ള പ്രതീതി സമൂഹങ്ങളെ വീണ്ടും അനുകൂലങ്ങളായും പ്രതികൂലങ്ങളായും രണ്ടുമല്ലാത്ത ഉദാസീനങ്ങളായും തിരിക്കാം.ആകെക്കൂടി ഈ വിധത്തിൽ നോക്കിയാൽ വേദന സ്കന്ധത്തിൽ പതിനെട്ട് തരത്തിലുള്ള പ്രാഥമിക പ്രതീതിക്ക് ഇടമുള്ളതായി കാണാം.

3.സംജ്ജ്ഞ സ്കന്ധം

മൂന്നാമത്തെ വിഭാഗമായ സംജ്ജ്ഞ സ്കന്ധത്തിന് വേദന സ്കന്ധവുമായി അടുപ്പമുണ്ട്.രണ്ടാമത്തേതിൽ ഉൾപെട്ട ആറുതരം വേദന (പ്രതീതി,അറിവ്) കളെയും ആസ്പദമാക്കി അവയുടെ പ്രതിഫലനം എന്നോണം മനസ്സില് ഉടലെടുക്കുന്ന ആശയങ്ങളെ സംജ്ജ്ഞകൾ  എന്ന് വിളിക്കുന്നു.ഉദാഹരണത്തിന് കണ്ണ് പച്ചിലയിൽ പതിക്കുമ്പോൾ ഉണ്ടാകുന്ന പ്രാഥമികമായ പ്രതീതി (വേദന) പച്ച എന്ന ആശയം ഉണ്ടാക്കുവാൻ പ്രേരണ ആയി തീരുന്നു.പ്രതീതി ക്ഷണത്തിൽ അതിൽ നിന്ന് വേർതിരിച്ച് അതിന്റെ ഉള്ളടക്കത്തിന് നാമകരണം ചെയ്യുമ്പോൾ സംജ്ജ്ഞയായി.

ഇവിടെ പച്ച എന്നുള്ളത് സംജ്ജ്ഞ .ഇതുപോലെ മറ്റുള്ള ഇന്ദ്രിയങ്ങളും അതാതിനോട് ചേർന്ന പ്രതീതികളിൽനിന്നും സംജ്ജ്ഞ കളെ ഉളവാക്കുന്നു .ഇന്ദ്രിയത്തിലൂടെ ഉണ്ടാകുന്ന അനുഭവങ്ങൾക്ക് അവയുടെ ബാഹ്യ രൂപങ്ങളിൽ നിന്നും മാറി മനസ്സില് ഉണ്ടാക്കുന്ന രൂപവിശേഷങ്ങൾ ആണ് സംജ്ജ്ഞ സ്കന്ധത്തിന്റെ ഉള്ളടക്കം .

4.സംസ്കാര സ്കന്ധം.

നാലാം സ്കന്ധമായ സംസ്കാരം വളരെ പ്രാധാന്യം അർഹിക്കുന്ന വിഭാഗമാണ്‌ .എണ്ണത്തിൽ സംസ്കാരങ്ങളെ 52 എണ്ണമായി ബുദ്ധമതം വേർതിരിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അവ സ്വതന്ത്രങ്ങളല്ല.മുൻപ് മൂന്നു സ്കന്ധങ്ങളിൽ ഉൾപെട്ട ചില ഘടകങ്ങളും സംസ്കാര സ്കന്ധത്തിൽ പരിഗണിക്കപെട്ടിട്ടുണ്ട്.സംസ്കാരം എന്നുള്ളത് മാനസ്സിക പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ ആകെകൂടിയുള്ള ഒരു പേര് മാത്രമാണ്‌.സംസ്കാര സ്കന്ധത്തിൽ ഉൾപെട്ടിട്ടുള്ള ഘടകങ്ങൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.സ്പർശം ,ഇന്ദ്രിയങ്ങളും അവയുടെ വിഷയങ്ങളുമായുള്ള സമ്പർക്കം,സ്പർശത്തിന്റെ ഫലമായി ഉണ്ടായ പ്രതീതി (വേദന)എന്നിവ എല്ലാം സംസ്കാരം തന്നെ.വേദനകളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി മനസ്സിൽ രൂപമെടുക്കുന്ന ആശയങ്ങളെ ,അതായത് സംജ്ജ്ഞകളെ അനുഭവസ്ഥൻറെ നിലയിൽ  നിന്നും അയാളുടെ ആഭ്യന്തര സമ്പത്ത് ആയി പരിഗണിക്കുമ്പോൾ സംസ്കാരമായി മാറുന്നു.

ആശയങ്ങളെ യഥാസമയം അടുക്കി ചേർത്ത് രൂപം കൊടുക്കുമ്പോൾ കിട്ടുന്ന ചിന്താശകലങ്ങളും സംസ്കാരങ്ങൾ തന്നെ.അവക്ക് ബുദ്ധ മതത്തിൽ കൊടുത്തിരിക്കുന്ന പേര് ചേതന എന്നാണ് .ഇവയെ വീണ്ടും വീണ്ടും മറിച്ചും തിരിച്ചും പരിശോദിക്കുന്ന ആലോചനാഗതിയും സംസ്കാരം തന്നെ.

സ്മൃതി ,ഉത്സാഹം ,ഏകാഗ്രത ,ജാഗരൂഗത,വിചാരം എല്ലാ മനോ വ്യാപാരങ്ങൾക്കും തുണയായി നിൽക്കുന്ന വീര്യം ,ഇടതടവില്ലാതെ നിൽക്കുന്ന ക്രിയാഭിമുഖ്യം,പ്രീതി ,മധ്യസ്ഥത ,ആലസ്യം ,മോഹം, ഭയം,എടുത്തുചാട്ടം ,ലജ്ജ,ദേഷ്യം,സംശയം ,ശ്രദ്ധ ,വ്യാമോഹം,പ്രസാദം ,ലാഘവം ,മാർദ്ദവം വൈദഗ്ദ്യം,ആർജ്ജവം, വാക്ക് ,പ്രവർത്തി ,കരുണ, ഈർഷ്യ,മാത്സര്യം,ക്രൌര്യം ,അഭിമാനം,ഇങ്ങിനെ പല മാനസ്സിക പ്രവർത്തികളെയും പ്രത്യേകം പേരെടുത്ത് കൊടുത്തതിൽ ചിലതാണ് ഇവ .

വാസ്തവത്തിൽ നിർവ്വാണവും,ആകാശവും ഒഴിച്ച് മറ്റെല്ലാം സംസ്കാരമായി ബുദ്ധമതം അഭിപ്രായപെടുന്നു.

5.വിജ്ജ്ഞാന സ്കന്ധം.

അഞ്ചാമത്തെ സ്കന്ധത്തിനു കൊടുത്തിട്ടുള്ള പേര് വിജ്ജ്ഞാനമാണ്.ചേതന എന്ന പേരിൽ സംസ്‌കാര സ്കന്ധത്തിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ള മനസ്സിന്റെ പ്രവർത്തിയുടെ വിശദീകരണവും ,വിപുലീകരണവുമാണ് വിജ്ജ്ഞാനത്തെ ഒരു പ്രത്യേക സ്കന്ധ്മായി പരിഗണിച്ച് പഠിക്കാനുള്ള കാരണമത്രെ.ചേതനയുടെ പ്രവത്തികൾ അഥവ ബോധപൂർവ്വമായ പ്രവർത്തികൾ നല്ലതോ ചീത്തയോ ആകാം .ഇവയുടെ ഏറ്റകുറച്ചിൽ ആലോചിച്ചാൽ വിജ്ജ്ഞാനത്തിന്റെ വക ഭേദങ്ങൾ ഒട്ടേറെ ഉണ്ട്.വിജ്ജ്ഞാനഭേദങ്ങൾ ഉൾകൊള്ളുന്ന ഈ സ്കന്ധത്തിൽ മനുഷ്യന് കൊടുത്തിട്ടുള്ള സ്ഥാനം ഏറ്റവും മികച്ചതാണ്.സംസാര യാത്രയിൽ ഓരോ ജീവിതത്തിലും വ്യക്തികൾക്ക് ലഭിക്കുന്ന കർമ്മങ്ങളെ ,പുണ്യ പുണ്യങ്ങളെ,ഈ വിജ്ജ്ഞാനത്തിന്റെ സത്തായും ബുദ്ധമതം വിലയിരുത്തുന്നു.ഈ കർമ്മ ഫലങ്ങളോ ,പുണ്യ പുണ്യങ്ങളോ ആണ് ജന്മ ജന്മാന്തരങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്നത്.അപ്പോൾ വിജ്ജ്ഞാനം കർമ്മ ഫലങ്ങൾക്ക് അനുരൂപമായി ആവിർഭവിക്കുകയും ഇല്ലാതാകുകയും ചെയ്യുന്ന ചിത്രമാണ് ലഭിക്കുക.

സംസാരത്തിനും വിജ്ജ്ഞാനത്തിനും തമ്മിലുള്ള ബന്ധവും സുസൂഷ്മമാകുന്നു.ബുദ്ധമതത്തിലെ കാര്യ കാരണ വാദത്തെ കുറിച്ച് ചർച്ച ചെയ്യുമ്പോൾ ഇതിന്റെ പ്രാധാന്യം വ്യക്ത്തമാകും.വിജ്ജ്ഞാനമില്ലെങ്കിൽ മറ്റു സ്കന്ധങ്ങൾക്ക് ആവിർഭവിക്കാൻ കഴിയില്ല.ഇതര സ്കന്ധങ്ങൾക്ക് സ്വയം പ്രവർത്തിക്കാൻ കഴിവില്ല.രൂപം ,വേദന ,സംജ്ജ്ഞ എന്നിവയെല്ലാം വിജ്ജ്ഞാനത്തിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ആകുന്നു .അപ്പോൾ വിജ്ജ്ഞാനത്തിന്റെ പ്രകാശമില്ലെങ്കിൽ ഇവക്ക് എങ്ങിനെ പ്രവർത്തിക്കാൻ കഴിയും?ചുരുക്കത്തിൽ പഞ്ച സ്കന്ധങ്ങൾ വിവിധങ്ങളായ മാനസ്സിക ഘടകങ്ങൾ ആകുന്നു.

ഹരിദാസ് ബോധ്

ബുദ്ധമത വിശ്വാസികളുടെ ആത്യന്തിക ലക്ഷ്യം.

================================================================

ബുദ്ധമതം മുന്നോട്ടുവെക്കുന്ന ആത്യന്തിക ലക്ഷ്യം നിർവ്വാണമാണ് .നിർവ്വാണം പ്രാപിക്കുന്നതോടുകൂടി ഭിക്ഷു ക്രിതാര്ത്തനായി തീരുന്നു.കാലത്തിന്റെ പ്രഭാവങ്ങൾക്ക്, വികാരങ്ങൾക്ക് നിർവ്വാണം പഴുത് നൽകുന്നില്ല .ബുദ്ധമതത്തിൽ വിശേഷപെട്ട രണ്ട് അവസ്ഥകളാനുള്ളത് .പരിനിർവ്വാണവും ,മഹാപരിനിർവ്വാണവും.

നിർവ്വാണമെന്നുവെച്ചാൽ പൂർണ്ണമായി വിലയിക്കുക ശൂന്യമായി തീരുക എന്നാണ് അർത്ഥമെന്ന് പരക്കെ ധാരണയുണ്ട്.

നിർവ്വാണ പദവിയിൽ ജനന മരണങ്ങൾക്ക് സ്ഥാനമില്ല ,,അധപതനവും അവിടെ നിന്നും ഉണ്ടാകുകയില്ല .വ്യക്ത്തിത്ത്വത്തിനും അവിടെ ഇടമില്ല.ബഹുദൂരം യാത്രചെയ്ത് എത്തേണ്ടുന്ന ,അറിയേണ്ടുന്ന ,കാണേണ്ടുന്ന ഒരു സ്ഥാനമല്ല നിർവ്വാണം.നിർവ്വാണ അവസ്ഥയിൽ ഭൂമി,ജലം തുടങ്ങിയ പദാർത്ഥങ്ങൾ ഒന്നുമില്ല നാം രൂപങ്ങൾക്ക്‌ അവിടെ പ്രവേശനമില്ല.ചുരുക്കത്തിൽ നിർവ്വാണം നമ്മുടെ ലൌകികാനുഭവങ്ങളിൽ  നിന്നും പാടെ ഭിന്നമാകയാൽ അതിന് പരിചിതമായ ലക്ഷണങ്ങൾ ഒന്നും ഇല്ലാതായിട്ടെ വർണ്ണിക്കാൻ കഴിയു.

ബുദ്ധമതത്തിൽ നാമശബ്ദം മനസ്സിനെ കുറിക്കുന്നു.മഹാനായ ബുദ്ധൻ നിർവ്വാണത്തെ കുറിച്ച് നിർവ്വചിച്ചത്‌ ഇങ്ങനെ :"മഹാഭൂതങ്ങളും സൂര്യ ചന്ദ്രന്മാർ തുടങ്ങിയ തേജോരാശികളും നിർവ്വാണഅവസ്ഥയിൽ ഇല്ല .കാല ദേശാദികളിൽ നിന്നും വിട്ടുമാറിയുള്ള ഒരു യാഥാർഥ്യമാണ് നിർവ്വാണമെന്ന് സാരം.സ്വർഗ്ഗസദൃശ്യമായ ഒരവസ്ഥയല്ല നിർവ്വാണം.അവിടേക്ക് പോകുകയോ അവിടെനിന്നും മടങ്ങുകയോ ചെയ്യുന്ന അവസ്ഥയും നിർവ്വാണത്തിലില്ല.എല്ലാ വ്യവഹാരങ്ങൾക്കും അതീതമായ പരമാർത്ഥമായ അവസ്ഥയാണത്".

നിർവ്വാണത്തിനുള്ള അർത്ഥം "ധമ്മപദ"ത്തിലുണ്ട് .

--------------------------------------------------------------------------------

നിർവ്വാണമടഞ്ഞവൻ ദീർഘമായ ജീവിതാദ്ധ്വാനവും അഷ്ടാംഗമാർഗ്ഗവും പൂർണ്ണമായും താണ്ടികഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നു.ദുഖങ്ങൾക്കെല്ലാം അറുതിയായി .ഇനിയും ത്രിഷ്ണയുടെ കൊടിയ ദാഹം അയാളെ അലട്ടുകയില്ല .സംസാര ചക്രം നിലച്ചു.

വിചാരങ്ങളുടെയും ഭാവങ്ങളുടെയും അടിമപെടുത്തിയിരുന്ന കെട്ടുപാടുകൾ എല്ലാം മാറിയതിനാൽ സ്വാതന്ത്രത്തിന്റെ തികവ് ഇപ്പോഴേ അനുഭവപെടുന്നുള്ളു.

സുഖത്തിന്റെ പരമ കാഷ്ഠയാണ് നിർവ്വാണം "നിബ്ബാണം പരമം സുഖം " എന്നാണ് ധമ്മ പദം പറയുന്നത് .സാന്മാർഗ്ഗിക പദവിയിൽ നിന്നും പിന്നീട് അധപതനം ഉണ്ടാകുന്നില്ല എന്നതാണ് നിർവ്വാണത്തിന്റെ മഹത്ത്വം.

അഷ്ടാംഗമാർഗ്ഗത്തിൽ കൂടിയുള്ള സഞ്ചാരമാണ് നിർവ്വാണത്തിൽ കലാശിക്കുന്നതെന്ന് ത്രിപിടകങ്ങളിൽ ഉറപ്പിച്ച് പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുണ്ട്‌.നിർവ്വാണം സമ്യക് ജ്ഞാനം അഥവാ പൂർണ്ണമായ ബോധവുമാണ്.

സാന്മാർഗ്ഗികം അഥവാ ധാർമ്മികമായ നിർവ്വാണ ഘടകം രാഗ ദ്യേഷ മോഹങ്ങളിൽ നിന്നും അർഹന്തനുള്ള മോചനമാണ് .നിർവ്വാണം നി:ത്രേയസ്സം അഥവ നന്മയുടെ പരമകാഷ്ഠയാകുന്നു.

നിർവ്വാണത്തെ സുഖകരമായ അവസ്ഥയായും കെട്ടടങ്ങിയ തീയുടെ പോലെയുള്ള ശൂന്യഭാവമായും വ്യാഖ്യാനിക്കപെടുന്നു.

സുഖകരമായ പരിശുദ്ധി ; മനസ്സിന്റെ കലക്കമറ്റ പ്രസാദപൂർണ്ണിമ.ശരീര നാശത്തോടൊപ്പം സംഭവിക്കുന്ന സത്താലോപവും നിർവ്വാണം തന്നെ.

പുണ്യാ പുണ്യങ്ങളും ,സുഖ ദുഖങ്ങളും ,ഇവയുടെ തായ് വേരായ അറിവില്ലായ്മയും പൂർണ്ണമായും നശിച്ച ചിത്തത്തിന്റെ അവസ്ഥയുമാണത് .അർഹന്തന് പ്രാപഞ്ചിക ജീവിതവുമായി പ്രതീത്യ സമുദ് പാദ പാരമ്പര്യവുമായി ബന്ധം ഒട്ടും അവശേഷിക്കുന്നില്ല.എന്നാൽ മരണം വരെ അർഹന്തൻ മറ്റു വ്യക്തികളെ പോലെ ശരീരാദിവ്യാപാരങ്ങളോടുകൂടി ജീവിക്കുന്നു.

നിർവ്വാണമടഞ്ഞവൻ പരിശുദ്ധനാണ് പാപാചരണം ഇനിമേൽ അയാൾക്ക്‌ സാധ്യമല്ല .പ്രലോഭിപ്പിചാലും ഇനിമേൽ അതിനു കീഴ്പെടുകയില്ല .അതായത് പ്രഞ്ജയിൽ സുനിയന്ത്രിതവും ശീലത്താൽ സുരക്ഷിതവും സമാധിയാൽ സുദ്രിഡവുമായ ഇച്ഛാശക്തിയാണ് നിർവ്വാണാനന്തരം അവശേഷിക്കുന്നതെന്ന് സാരം .

മരണാനന്തരം ഒരു വ്യക്തി എന്നാ നിലയിൽ നിർവ്വാണമടഞ്ഞ ആൾ തുടരുന്നില്ല..രാഗദ്വേഷാദികളോടൊപ്പം പഞ്ചസ്കന്ധങ്ങളും നിർവ്വാണം ലഭിച്ചവനിൽനിന്നും  പാടെ നശിച്ചിരിക്കുന്നു.

പരിനിർവ്വാണവും നിർവ്വാണ പ്രാപ്തിത്തന്നെ .

--------------------------------------------------------------------------

ശരീര ത്യാഗപൂർവ്വമായ അനുപാദിനിർവ്വാണ പ്രാപ്തിയാണ് പരിനിർവ്വാണമെന്ന് സാധാരണയായി പറയപെടുന്നു .മഹപരിനിർവ്വാണമെന്നത് ബുദ്ധ ഭഗവാന്റെ ശരീര പാദത്തിനു നൽകപെട്ടിട്ടുള്ള പ്രസിദ്ധമായ ഒരു പേരാണ്.ധമ്മ പ്രതിഷ്ഠാപകനായ ബുദ്ധ ഭഗവാന്റെ പരിനിർവ്വാണമാകയാൽ അത് മഹാ പരിനിർവ്വാണമായി .

എന്തുകൊണ്ട് നിർവ്വാണത്തിനു വേണ്ടി പ്രയത്നിക്കണം ? എങ്ങിനെ പ്രയത്നിക്കണം എന്ന് തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങൾക്ക് ബുദ്ധ ഭഗവാൻ ഉത്തരം നൽകിയിട്ടുണ്ട് .

ഗുണങ്ങളുടെയോ, ദ്രവ്യങ്ങളുടെയോ സമവായമല്ലല്ലൊ നിർവ്വാണം .അത് നിത്യമാകയാൽ സദാ സന്നിഹിതമാണ് .മനസ്സുകൊണ്ട് എത്തേണ്ടതുമാണ് .അഷ്ടാംഗമാർഗ്ഗത്തിൽ കൂടിയുള്ള സഞ്ചാരം സമ്യക്സ്മ്രിതിയോടെ നിർവ്വഹിച്ചാൽ പിന്നെ അനന്തമായ ശീതീ ഭാവം നിർവ്വാണ സുഖം കൈവരികയായി .അതിന്റെ ബാഹ്യ ചിഹ്ന്നങ്ങളാണ് നിർവ്വാണമടഞ്ഞവരിൽ വിളങ്ങുന്ന സ്വാതന്ത്രം ,സംപ്രസാദം ,കുലുങ്ങാത്ത ആത്മവിശ്വാസം, ശാന്തി ,സമഭാവന തുടങ്ങിയ ഗുണങ്ങൾ.

മിലിന്ദ പ്രശ്നത്തിൽ നാഗസേനൻ നിർവ്വാണത്തെ ധർമ്മ നഗരമായി രൂപകൽപന ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.മനുഷ്യരാശിക്ക്  വേണ്ടി ബുദ്ധ ഭഗവാൻ ഉപദേശിച്ച അകാലിക ധമ്മമാണ് ധാമമ നഗരത്തിന് വേണ്ട പ്രകാശം നൽകുന്നത് .ശീലമാണ്  അതിന്റെ രക്ഷക്ക് ആവശ്യമായ കോട്ട .പ്രഞ്ജ്ജയും ചിത്ത ഗുണങ്ങളും പട്ടണത്തിന്റെ ബലം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ,ഏത് ശത്രുവിനോടും എതിരിട്ട് ജയിക്കുന്നതിനും വേണ്ട കരുത്ത് ഉണ്ടാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു .

വിശിഷ്ടമായ ഈ പട്ടണം പ്രത്യേകമായ ഒരു സ്ഥലത്തും പണികഴിപ്പിച്ചിട്ടുള്ളതല്ല .അർഹന്തന്റെ നില കൈക്കലാക്കി ചിത്തവിമുക്തി സാമ്പാദിച്ചവൻ  ആ പട്ടണത്തിൽ പ്രവേശിക്കുവാൻ യോഗ്യനായി തീരുന്നു.

അനിച്ച (അനിത്യം)തത്വം മുറുകെ പിടിക്കുന്ന ബുദ്ധമതത്തിൽ നിർവ്വാണം നിത്യമെന്ന് സിദ്ധാന്തിച്ചിരിക്കുന്നു .

"അനിച്ചാ ബത സംഖാര ഉപ്പാദയവ ധമ്മിനൊ !

ഉപ്പജിത്വ നിരുജ്ന്ധന്തി തേസം വ്യുപസമോ സുഖോ "!!

ഉത്പത്തിയും വിലയവും സംഭവിക്കുന്ന അനിത്യ പദാർത്ഥങ്ങൾ ,വിശേഷിച്ചും മാനസികങ്ങളായ വികാരങ്ങൾ  പൂർണ്ണമായും തിരോഭവിക്കുക ,നിരുദ്ധമാകുകയാണ് സുഖകരം .അതാണുതാനും നിർവ്വാണം .അങ്ങിനെ സാർവ്വത്രികവും ലോകോത്തരവുമായ സുഖമായിട്ട് നിർവ്വാണത്തെ മനസ്സിലാക്കാം .

----------------------------

ഹരിദാസ്‌ ബോധ് 

ബുദ്ധ ധമ്മം എന്നാൽ എന്ത്?

=======================================

ബുദ്ധമതത്തെ കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചയിൽ മൗലിക പ്രാധാന്യമുള്ള വിഷയമാണ് ധമ്മം.ഇത്രമാത്രം അർത്ഥവ്യാപ്തിയും ,വിശദീകരിക്കുവാൻ പ്രയാസവും ഉള്ള ഒരാശയം ലോകത്തിലെ ചിന്താസരണികളിൽ തന്നെ ഇല്ല എന്ന് തന്നെ പറയാം.ബൗദ്ധൻ എന്ന പദത്തെ അധിക്ഷേപിക്കുന്നതിനും നിന്ദിക്കുന്നതിനും വേണ്ടിയുള്ള ശ്രമം ഇപ്പോഴും നടന്നുവരുന്നുണ്ട് .ബുദ്ധ ധമ്മത്തെകുറിച്ച് ഇവർ പറയുന്നത് കേട്ടാൽ ബുദ്ധ ധമ്മം വെറും നിയമ രാഹിത്യത്തിനുള്ള പര്യായമായേ  ആർക്കും തോന്നി പോകു .ആയതിനാൽ എന്താണ് ബുദ്ധ ധമ്മമെന്നു ബോദ്ധ്യപെടുത്താനുള്ള ഉത്തരവാദിത്വം വന്നു ചേരുന്നു.

താൻ പ്രചരിപ്പിച്ചുവന്ന ധമ്മത്തെ കുറിച്ച് ബുദ്ധ'ഭഗവാൻ തന്നെ വ്യക്തവും ഉദാരവുമായ ഭാഷയിൽ വർണ്ണിച്ചിട്ടുള്ളത് 'സംയുക്ത നികായത്തിൽ ' ചേർക്കപെട്ടിട്ടുണ്ട്.അത് ഇങ്ങിനെയാണ് :"ഒരു വനാന്തരത്തിൽ ഒരുത്തൻ അകപ്പെട്ടുവെന്നു കരുതുക.അവിടെ  അങ്ങോട്ടും ഇങ്ങോട്ടും ഉഴന്നു നടക്കുമ്പോൾ അതി പ്രാചീനമായ ഒരു മാർഗ്ഗം അയാള് കണ്ടുപിടിക്കുന്നുവെന്നു കരുതുക .പൊയ്പോയ കാലങ്ങളിൽ വളരെ ആളുകൾ ആ വഴിയെ സഞ്ചരിച്ചിട്ടുള്ളതാണ് .കാട്ടിലകപെട്ട മനുഷ്യൻ അതേ മാർഗ്ഗം അവലംമ്പിച്ച് പുരാതനമായ

ഒരു നഗരത്തിൽ ചെന്ന് ചേരുന്നു .അവിടെ മനോഹരമായ സൗധങ്ങൾ അവയോട് ചേര്ന്ന ഉദ്യാനങ്ങൾ ,തെരുവീഥികൾ തടാകങ്ങൾ തുടങ്ങിയ നാഗരിങ്ങളായ കാര്യങ്ങളും കണ്ടെത്തുന്നു .പിന്നീട് അയാൾ  തന്റെ നാട്ടിൽ മടങ്ങിയെത്തി ആ കണ്ടുപിടുത്തത്തെ പറ്റി നാടുവാഴിയോടും നാട്ടാരോടും പറയുകയും ആ പ്രാചീന നഗരത്തെ പുതുക്കിപണിത് ജനവാസ യോഗ്യമാക്കുന്നതിനു പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.അതുപോലെയാണ് ഞാനും.പ്രാചീനമായ ഒരു രക്ഷാമാർഗ്ഗം ധമ്മമാർഗ്ഗമാണ്  കണ്ടെത്തിയിരിക്കുന്നത് .ആ മാർഗ്ഗത്തിലൂടെ മുൻകാലങ്ങളിലെ ബുദ്ധന്മാരെല്ലാം ധമ്മാനുഷ്ടാനം ചെയ്തു വന്നു .അതേ മാർഗ്ഗത്തിലുള്ള അവരുടെ കാലടികൾ പിന്തുടർന്ന് ഞാനും ജീവിത രഹസ്യങ്ങൾ കണ്ടെത്തി.അതുകൊണ്ട് ആ വക സംഗതികൾ ഇപ്പോൾ പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു .അതിന്റെ ഉദ്ദേശം എല്ലായിടത്തും പാവനവും മൂല്ല്യാധിഷ്ടിതവുമായ ധാർമ്മിക ജീവിതം പുലർന്ന്‌ കാണുന്നതിന് വേണ്ടിയാണ് ഞാനും പ്രയത്നിക്കുന്നത്‌ ".

സ്വധമ്മത്തെ ബുദ്ധ ഭഗവാൻ അകാലിക ധമ്മമെന്നു കൂടെ കൂടെ പറഞ്ഞു വന്നു .അകാലിക ധമ്മം കാലത്തിന് കീഴ്പെടാതെ എന്നും പുലര്ന്നു പോരുന്ന ധമ്മമാകുന്നു .ലോകഹിതത്തിനുതകുന്ന ധമ്മം .കാലം ,ദേശം,തുടങ്ങിയ ഉപാദികളെ അതിവർത്തിച്ച് വിളങ്ങുന്ന ധമ്മം എന്നും പറയുന്നു .

താൽകാലിക ആശയങ്ങളെ ആശ്രയിച്ചാണല്ലോ പുതുപുത്തൻ ആശയങ്ങളുടെ പുറപ്പാടുതന്നെ.അവക്ക് പ്രേരകമായ പരിസ്ഥിതി മായുമ്പോൾ ആ വക ആശയങ്ങൾ മാഞ്ഞുപോകുമെന്ന കാര്യത്തിൽ തർക്കമില്ല .

ബുദ്ധധമ്മം കെട്ടിപെടുത്തിട്ടുള്ളത് താൽകാലിക ആശയങ്ങളുടെ അടിത്തറയിലല്ല എന്നുള്ളതാണ് ബുദ്ധ ധമ്മത്തിനു സിദ്ധിച്ച അത്ഭുതാവഹമായ ദീർഘായുസ്സിന്റെ രഹസ്യം.

ത്രിപിടകങ്ങളിൽ മൂന്നാമത്തേതായ അഭിധമ്മം ധമ്മ ശബ്ദത്തെ സമഗ്രമായി ചർച്ചചെയ്തിട്ടുണ്ട് .ശരിയായുള്ളത് ,നന്മക്കൊത്തത്,നീതിക്ക് ചേർന്നത് ,സന്മാർഗ്ഗത്തിനനുകൂലമായത് , ഈ വക അർത്ഥങ്ങളെല്ലാം ധമ്മം എന്ന പദത്തിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.വ്യക്തിയെയും,സമൂഹത്തെയും ജഡത്തെയും ,ചേതനയെയും അതാതിന്റെ നിലയിൽ നിലനിർത്തി പോരുന്നതെന്തോ അതാണ് ധമ്മം.

മനുഷ്യരുടെ സ്ഥിരമായ നിലനിൽപ്പിന് ആവശ്യമുള്ള ചിരന്തര നിയമങ്ങളെ പരീക്ഷിച്ച് വീണ്ടും കണ്ടുപിടിച്ച് ബുദ്ധ ഭഗവാൻ പ്രചരിപ്പിച്ചു.അതിനാൽ ആ വക നിയമങ്ങളുടെ സമുച്ചയത്തിന് ബുദ്ധ ധമ്മം എന്ന പേര് നല്ലവണ്ണം ചേരുന്നു .

ദൈവത്തിനോ,അതുപോലുള്ള മറ്റുവല്ല തത്വങ്ങൾക്കോ യാതൊരുവിധ പ്രാധാന്യവും നൽകാതെ ബുദ്ധഭഗവാൻ ആവിഷ്കരിച്ച "ധമ്മ"ത്തിന് ബുദ്ധ മതത്തിൽ എന്തുമാത്രം പ്രാധാന്യം ഉണ്ടെന്ന് ഇതിലൂടെ വ്യക്തമാകുന്നു.

മറ്റുമതങ്ങളുടെ നിലയിതല്ല .അധർമ്മം പൊങ്ങി ധർമ്മത്തിന്മേൽ മങ്ങൽ  വരുമ്പോൾ ധർമ്മ സ്ഥാപനത്തിന് വേണ്ടി യുഗംതോറും വന്നവതരിക്കുന്ന സർവ്വശക്തനായ ഒരു ധർമ്മ രക്ഷകനിൽ മറ്റു മതങ്ങൾ വിശ്വസിക്കുന്നു.

ബൗദ്ധരുടെ ത്രിരത്നങ്ങളായ ബുദ്ധൻ,ധമ്മം ,സംഘം എന്നിവയിൽ കുലുക്കം കൂടാതെ ഒരേ നിലയിൽ നിലനിൽക്കുന്ന ശരണസ്ഥാനം ധമ്മം ഒന്നുമാത്രം .അല്ലെങ്കിൽ പരിനിർവ്വാണത്തോടുകൂടി ഭഗവാൻ ബുദ്ധൻ നിശേഷം മാഞ്ഞുപോകുമ്പോൾ സംഘത്തിൽ ഉലച്ചിൽ തട്ടുമായിരുന്നല്ലോ.ധമ്മത്തിന്റെ സർവ്വശക്തിയായ ഈ മഹത്വം ,ബുദ്ധ ഭഗവാൻ പരിനിർവ്വാണം അടയുന്നതിന് തൊട്ടുമുൻപ് പ്രിയ ശിഷ്യൻ ആനന്ദനോട്‌ ചൂണ്ടികാണിച്ച് കൊടുത്തു .ഭഗവാന്റെ നിർവ്വാണത്തിനു ശേഷം ആരാണ് ശിഷ്യന്മാർക്ക് അഭയം നല്കി സദാ നേർവഴി നടത്താൻ പോകുന്നത്? എന്ന് ദുഖ പരവശനായി ചോദിച്ച ആനന്ദനോട്‌ ബുദ്ധ ഭഗവാൻ പറഞ്ഞത് "ആരെന്നോ ? ഞാൻ ഉപദേശിച്ച് തന്ന ധമ്മം തന്നെ".

ധമ്മ സംഗതി എന്ന അഭിധമ്മപിടക ഭാഗത്തിന് മഹാ പണ്ഡിതനായ ബുദ്ധഘോഷൻ മുഖ്യമായ നാല് അർത്ഥങ്ങൾ കൊടുത്തിട്ടുണ്ട് .

------------------------------------------------------------------------------

1.ധമ്മത്തിന്റെ ഒന്നാമത്തെ അർത്ഥം ബുദ്ധമത ഗ്രന്ഥങ്ങൾ എന്നാകുന്നു.കാരണം ഇവയിലൂടെ നാം ധമ്മത്തെകുറിച്ച് സൂഷ്മമായി അറിയുന്നു.

2.രണ്ടാമത്തെ അർത്ഥം ഉപാദി അല്ലെങ്കിൽ കാരണം എന്നാണ് .ധമ്മത്തെ വിവരിച്ച് അറിയുക എന്നുവെച്ചാൽ പ്രകൃതിയിലുള്ള കാരണ സമൂഹങ്ങളെ കുറിച്ച് അറിയുക എന്നാണ് അർത്ഥം .

3.ശരിയായിട്ടുള്ളതും നന്മക്ക് അനുകൂലമായിട്ടുള്ളതും ധമ്മം തന്നെ .പ്രവർത്തികളെ യോഗ്യങ്ങളും സുകൃതങ്ങളും ആക്കികൊണ്ട് അവയിൽ അടങ്ങിയിട്ടുള്ള ഒരു ഗുണവിശേഷമായി ധമ്മത്തെ ഇങ്ങിനെ വ്യാഖ്യാനിച്ചിരിക്കുന്നു .ധമ്മത്തിന്റെ സാന്മാർഗ്ഗികമായ ഉള്ളടക്കമാകുന്നു അതിന്റെ മൂന്നാമത്തെ വശം .

4.നാലാമതായി ധമ്മപദം പ്രകൃതിയിലുള്ള പ്രതിഭാസങ്ങളെയെല്ലാം ലക്ഷ്യമാക്കുന്നു .ഇവയെല്ലാം സത്താരഹിതവും ആത്മാവ് ഇല്ലാത്തതും ആണെന്ന വസ്തുതയെ കുറിക്കുന്നതിന് വേണ്ടി ധമ്മപദം കൊണ്ട് ഇവയെ വിവരിക്കുന്നു.അതായത് കാറ്റ് ,മഴ പക്ഷി മൃഗാതികൾ തുടങ്ങിയവയെല്ലാം വെറും പ്രതീതി സാരങ്ങളായ പ്രതിഭാസങ്ങൾ എന്നല്ലാതെ അവക്ക് ശാശ്വതമായ ഒരു നിലനിൽപ്പില്ലെന്ന് അർത്ഥം .എന്നാൽ ഏറ്റവും വിപുലമായ അർത്ഥത്തിൽ ബുദ്ധ ധമ്മം പല മാർഗ്ഗങ്ങളിലൂടെയും മനുഷ്യനെ മാനസികമായും സാന്മാർഗ്ഗികവുമായ ഉന്നത തലങ്ങളിലേക്ക് നയിക്കുന്നതിനായി രൂപപെടുത്തിയിരിക്കുന്നു.ധമ്മത്തിന്റെ ക്രിയാത്മകമായ പ്രവണതയെ ബുദ്ധഭഗവാൻ ഊന്നിപറഞ്ഞിട്ടുണ്ട് .

"ധമ്മാ ഹംസാഥിം ബ്രൂമി "

ധമ്മോ ന ജരം ഉപേദി "

ഒരു സാരഥി രഥത്തിൽ സഞ്ചരിക്കുന്നവനെന്നപോലെ ധമ്മം മനുഷ്യനെ ജീവിത ലക്ഷ്യത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു .ധമ്മത്തിനു ഒരിക്കലും ക്ഷയമില്ല .

ബുദ്ധഭഗവാൻ പ്രചരിപ്പിച്ചു വന്ന അകാലിക ധമ്മമാണ് ബുദ്ധമതം. അങ്ങിനെ നോക്കിയാൽ ധമ്മപദമെന്ന പേരിന് ബുദ്ധമതത്തിന്റെ ഇരിപ്പിടം അല്ലെങ്കിൽ മതപ്രതിപാദകമായ വാക്യങ്ങൾ എന്ന് അർത്ഥം ലഭിക്കുന്നു.

"ധമ്മങ്ങളെ" അതായത് മാനസ്സിക ഘടകങ്ങളായ പ്രതീതികൾ ആശയങ്ങൾ സംസ്കാരങ്ങൾ തുടങ്ങിയവയെ മനസ്സ് നിയന്ത്രിക്കുന്നുവെന്ന് ധമ്മ പദത്തിൽ പറയുന്നു.മത വിഷയകമായ ജീവിതത്തിലെ എല്ലാ വശങ്ങളെയും ധമ്മ ശബ്ദം കൊണ്ട് ബുദ്ധമതം വിശദീകരിക്കുന്നു .

================

ഹരിദാസ്‌ ബോധ്

  മറ്റു  പ്രവാചകരും, ഭഗവാൻ ബുദ്ധനും

 തമ്മിലുള്ള വ്യതാസം എന്ത്?

=========================================================

വ്യക്തികളുടെ ദർശനങ്ങളിലും അനുഭൂതികളിലും കെട്ടിപെടിത്തിട്ടുള്ള മതങ്ങളെ കുറിച്ച് മനസ്സിലാകാൻ ശ്രമിക്കുമ്പോൾ ആ മത സ്ഥാപകരുടെ സ്വഭാവവും ,കാഴ്ചപാടും നേട്ടങ്ങളും കൂടി പഠനവിഷയമാക്കിയില്ലെങ്കിൽ ആ അറിവ് അപൂർണ്ണമാകാനേ തരമുള്ളൂ.ഇവിടെ മറ്റു മത സ്ഥാപകരുടെ വ്യക്തിത്ത്വത്തെ കുറിച്ച് വിശകലനം ചെയ്യാൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നില്ല.ബുദ്ധമത സ്ഥാപകനാ യ ബുദ്ധനെ കുറിച്ചു ചില ശ്രദ്ധേയമായ സംഗതികൾ ചൂണ്ടികാണിക്കുകമാത്രമാണ്‌ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്.

ബുദ്ധമതത്തിനു ലോക ചരത്രത്തിലുള്ള സ്ഥാനം നിർണ്ണയിക്കുന്നതിനു ഭഗവാൻ ബുദ്ധന്റെ വ്യക്തി മാഹാത്മ്യം വിശകലനം ചെയ്യുക അത്യാവശ്യമായി വന്നു ചേരുന്നു.ഈ മതം ജന്മം കൊണ്ട ഇന്ത്യയിൽ ഭഗവാൻ ബുദ്ധന്റെ ദർശനങ്ങളെ ബോധപൂര്വ്വം ചില കോണുകളിൽ നിന്നും അകറ്റി നിർത്താനും ,തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കാനും ശ്രമം ഇപ്പോഴും തുടരുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ പ്രത്യേകിച്ചും .രണ്ടായിരത്തി അഞ്ഞൂറിലധികം വർഷങ്ങളായി കോടാന കോടി ജനനങ്ങളെ തുടർച്ചയായി ആകർഷിച്ച് അവരുടെ ആരാധനയും ഉള്ളഴിഞ്ഞ സ്നേഹവും സമാർജ്ജിച്ച മറ്റൊരു വ്യക്തിത്വം ലോക ചരിത്രത്തിൽ ഉണ്ടായിട്ടില്ല .വമ്പിച്ച മാസ്മര ശക്തിയുടെ രഹസ്യം നിസ്തുലമായ ആ ജീവിതത്തിന്റെ സ്വതന്ത്രവും പൂർണ്ണവുമായ വികാസത്തിൽ തന്നെ തേടണം.അവ്യക്തമായതും ഏതോ സ്വർഗീയ മേൽകോയ്മയുടെ പ്രത്യേക പരിഗണന ലഭിക്കുകയും മറ്റുള്ളവരെ അപേക്ഷിച്ച് വളരെ ഉയര്ന്ന നിലയിൽ എത്തിയ ദീർഘ ദർശിനികളും പ്രവാചകന്മാരും ,ഋഷിമാരും മത സ്ഥാപകരുമാണ് ഭൂരിപക്ഷം മത ഗ്രന്ഥങ്ങളിലും വിശദീകരിക്കപെട്ടിട്ടുള്ളത്.ഇക്കൂട്ടരുടെ അലൗകികമായ മഹത്വം നമ്മെ പരിഭ്രമിപ്പിക്കുന്നു .ചിന്താശീലരെ അത്ഭുതപെടുത്തുന്നു .ഈശ്വരൻമാരുമായി നേരിട്ട് ഇടപാട് നടത്തികൊണ്ടിരിക്കുന്ന പല ദീർഘദർശിനികളെ കുറിച്ചും പല മത ഗ്രന്ഥങ്ങളിലും കാണാം.ചിലർ ദൈവത്തിന്റെ പുത്രന്മാരാണ് ,ചിലർ ദിവത്തിന്റെ പ്രമാണികാരാണ് ,ചിലർ ദൈവം തന്നെയാണ്.അവർ തങ്ങളുടെ പ്രത്യേകമായ ഈ വലിപ്പം സ്വയം പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടുണ്ട് .

 എന്തോ വലിയ മഹത്വം തന്നിലുണ്ടെന്ന് ബുദ്ധൻ സ്വയം പ്രഖ്യാപിച്ചില്ല .

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ബുദ്ധന്റെ ചരിത്രത്തിലേക്ക് കണ്ണോടിച്ചാൽ കാണുന്ന ഏറ്റവും വലിയ വ്യത്യാസം എന്തെന്ന് വെച്ചാൽ -മറ്റാളുകൾക്ക് സാധിക്കാൻ വയ്യാത്ത എന്തോ ഒന്ന് സ്വയം നേടിയെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചില്ല എന്നതാണ്.

മാത്രമല്ല വളരെ പ്രധാനപെട്ട ഒരു സംഗതി കൂടിയുണ്ട്.ഞാൻ നേടിയ സിദ്ധികൾ (നിർവ്വാണ അവസ്ഥ)

സ്വ പ്രയത്നം കൊണ്ട് മറ്റുള്ളവർക്കും നേടാവുന്നതേയുള്ളു എന്നുകൂടി പ്രഖ്യാപിച്ചു .

ഭഗവാൻ ബുദ്ധനിൽ ലോകം കാണുന്ന

മാസ്മരിക ശക്തി എന്താണ്?

=========================================

വ്യക്തികളുടെ ദർശനങ്ങളിലും അനുഭൂതികളിലും കെട്ടിപ്പെടിത്തിട്ടുള്ള മതങ്ങളെ കുറിച്ച് മനസ്സിലാകാൻ ശ്രമിക്കുമ്പോൾ ആ മത സ്ഥാപകരുടെ സ്വഭാവവും ,കാഴ്ചപാടും നേട്ടങ്ങളും കൂടി പഠനവിഷയമാക്കിയില്ലെങ്കിൽ ആ അറിവ് അപൂർണ്ണമാകാനേ തരമുള്ളൂ.

ഇവിടെ മറ്റു മത സ്ഥാപകരുടെ വ്യക്തിത്ത്വത്തെ കുറിച്ച് വിശകലനം ചെയ്യാൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നില്ല.

ബുദ്ധമത സ്ഥാപകനായ ബുദ്ധനെ കുറിച്ചു ചില ശ്രദ്ധേയമായ സംഗതികൾ ചൂണ്ടികാണിക്കുകമാത്രമാണ് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്.

ബുദ്ധമതത്തിനു ലോക ചരത്രത്തിലുള്ള സ്ഥാനം നിർണ്ണയിക്കുന്നതിനു ഭഗവാൻ ബുദ്ധന്റെ വ്യക്തി മാഹാത്മ്യം വിശകലനം ചെയ്യുക അത്യാവശ്യമായി വന്നു ചേരുന്നു.ഈ മതം ജന്മം കൊണ്ട ഇന്ത്യയിൽ ഭഗവാൻ ബുദ്ധന്റെ ദർശനങ്ങളെ ബോധപൂര്വ്വം ചില കോണുകളിൽ നിന്നും അകറ്റി നിർത്താനും ,തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കാനും ശ്രമം ഇപ്പോഴും തുടരുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ പ്രത്യേകിച്ചും .

രണ്ടായിരത്തി അഞ്ഞൂറിലധികം വർഷങ്ങളായി കോടാന കോടി ജനനങ്ങളെ തുടർച്ചയായി ആകർഷിച്ച് അവരുടെ ആരാധനയും ഉള്ളഴിഞ്ഞ സ്നേഹവും സമാർജ്ജിച്ച മറ്റൊരു വ്യക്തിത്വം ലോക ചരിത്രത്തിൽ ഉണ്ടായിട്ടില്ല .വമ്പിച്ച മാസ്മര ശക്തിയുടെ രഹസ്യം നിസ്തുലമായ ആ ജീവിതത്തിന്റെ സ്വതന്ത്രവും പൂർണ്ണവുമായ വികാസത്തിൽ തന്നെ തേടണം.

അവ്യക്തമായതും ഏതോ സ്വർഗീയ മേൽകോയ്മയുടെ പ്രത്യേക പരിഗണന ലഭിക്കുകയും മറ്റുള്ളവരെ അപേക്ഷിച്ച് വളരെ ഉയര്ന്ന നിലയിൽ എത്തിയ ദീർഘ ദർശിനികളും പ്രവാചകന്മാരും ,ഋഷിമാരും മത സ്ഥാപകരുമാണ് ഭൂരിപക്ഷം മത ഗ്രന്ഥങ്ങളിലും വിശദീകരിക്കപെട്ടിട്ടുള്ളത്.ഇക്കൂട്ടരുടെ അലൗകികമായ മഹത്വം നമ്മെ പരിഭ്രമിപ്പിക്കുന്നു .ചിന്താശീലരെ അത്ഭുതപെടുത്തുന്നു .ഈശ്വരൻമാരുമായി നേരിട്ട് ഇടപാട് നടത്തികൊണ്ടിരിക്കുന്ന പല ദീർഘദർശിനികളെ കുറിച്ചും പല മത ഗ്രന്ഥങ്ങളിലും കാണാം.ചിലർ ദൈവത്തിന്റെ പുത്രന്മാരാണ് ,ചിലർ ദൈവത്തിന്റെ പ്രമാണികാരാണ് ,ചിലർ ദൈവം തന്നെയാണ്.അവർ തങ്ങളുടെ പ്രത്യേകമായ ഈ വലിപ്പം സ്വയം പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടുണ്ട് .

 എന്തോ വലിയ മഹത്വം തന്നിലുണ്ടെന്ന്

ബുദ്ധൻ സ്വയം പ്രഖ്യാപിച്ചില്ല .

-------------------------------------------------------------------

ബുദ്ധന്റെ ചരിത്രത്തിലേക്ക് കണ്ണോടിച്ചാൽ കാണുന്ന ഏറ്റവും വലിയ വ്യത്യാസം എന്തെന്ന് വെച്ചാൽ -മറ്റാളുകൾക്ക് സാധിക്കാൻ വയ്യാത്ത എന്തോ ഒന്ന് സ്വയം നേടിയെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചില്ല എന്നതാണ്.

മാത്രമല്ല വളരെ പ്രധാനപെട്ട ഒരു സംഗതി കൂടിയുണ്ട്.ഞാൻ നേടിയ സിദ്ധികൾ (നിർവ്വാണ അവസ്ഥ)

സ്വ പ്രയത്നം കൊണ്ട് മറ്റുള്ളവർക്കും

 നേടാവുന്നതേയുള്ളു എന്നുകൂടി പ്രഖ്യാപിച്ചു .

------------------------------------------------------------------------------

ആധ്യാത്മികമായ സമത്വം ,അപാരമായ വിനയം,നിസ്തുലമായ ജീവിത വിജയത്തിന്റെ, അതായത് ആർക്കും സാധിക്കാവുന്ന നിർവ്വാണ പ്രാപ്തി , ഇവയൊക്കെയാണ് ഭഗവാൻ ബുദ്ധനെ സ്വതന്ത്ര മനുഷ്യരുടെ മനസ്സിൽ ഇത്രമാത്രം പൂജ്യനും, സ്നേഹത്തിന് അർഹതയുള്ള വ്യക്തിത്വത്തിന്റെ ഉടമയാക്കിയും മാറ്റിയത് .

(പരിവ്രാജകവൃത്തിയിലേക്ക് (സന്യാസത്തിലേക്ക് )നയിച്ച സാഹചര്യങ്ങൾ.

 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

സിദ്ധാർത്ഥ  രാജകുമാരനിൽ നിന്നും ഭഗവാൻ ബുദ്ധനിലേക്കുള്ള വളർച്ചയിൽ ആ കാലഘട്ടത്തിലെ പരിത സ്ഥിതികൾ വളരെയധികം പ്രാധാന്യം വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്.മനുഷ്യരെ ഭിന്നിപിച്ച് ചൂഷണം ചെയ്യുന്ന ചാതുർവണ്ണ്യ വ്യവസ്ഥിതി ,ജന്തു ഹിംസ നിറഞ്ഞ യാഗപരിപാടികൾ, മതത്തിന്റെയും ദൈവത്തിന്റെയും  പേരിൽ അനുഷ്ടിച്ചുപോന്ന ദുഷിച്ച ആചാരങ്ങൾ, "സ്വർഗ്ഗ"വും അത്ഭുതസിദ്ധികളും കൈകലാക്കാൻ വേണ്ടി ശരീരത്തെയും, മനസ്സിനെയും സ്വയം പീഡിപ്പിച്ച് നടന്നിരുന്ന ഒട്ടേറെ ആളുകൾ,ഇതുകൂടാതെ അന്ന് നിലനിന്നു വന്ന 59 ഓളം വ്യത്യസ്ഥമായ മത ആചാരങ്ങളുടെ പേരിലുള്ള വാദപ്രതിവാദങ്ങളും, ആശയ കുഴപ്പങ്ങളും ഉള്ള ജീവിത ദർശനങ്ങൾ. അവയിലേക്ക് ജനങ്ങളെ വ്യാമോഹിപ്പിച്ചു തങ്ങളുടെ അനുയായികളാക്കി മാറ്റാനുള്ള  ശ്രമങ്ങൾ. ഇവയെല്ലാം ഒരുവശത്ത് .

ഇവരുടെ ഇടയിൽ ,എന്നാൽ തെല്ലൊന്ന് അകന്ന് രാജകീയമായ ഒരു  ജീവിതവൃത്തി അവലംബിച്ച സിദ്ധാർത്ഥ രാജകുമാരൻ ,ചുറ്റുപാടുകളുടെ സമ്മർദ്ധത്താൽ യൗവ്വനത്തിൽ ഗംഭീരമായ ജീവിത പ്രശ്നങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധചെലുത്തിയത്തിൽ അത്ഭുതമില്ല.അച്ഛന്റെ കുലമായ ശാഖ്യരും, അമ്മയുടെ കുലമായ കൊളിയവംശരും തമ്മിൽ അവരുടെ രാജ്യത്തിന്റെ അതിർത്തിയായി പരിഗണിച്ചിരുന്ന രോഹിണി എന്ന നദിയിൽ നിന്നും വെള്ളം എടുക്കുന്നത് സംബന്ധിച്ച് വർഷങ്ങളായി നില നിന്ന് പോരുന്ന തർക്കങ്ങളും രക്ത ചൊരിച്ചലുകളും.

ഇക്കാര്യങ്ങൾ രമ്യമായി പരിഹരിക്കാൻ സിദ്ധാർത്ഥ രാജകുമാരാൻ നടത്തിയ ശ്രമങ്ങളും അതിനുള്ള തിരിച്ചടികളും.ഇതൊക്കെ  അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഉദാത്തമായ സ്വഭാവത്തിന് ലഭിച്ച ആഘാതങ്ങളാണ്.മനുഷ്യരുടെ മനസ്സിൽ ഉള്ള ഇത്തരം  സ്വാർത്ഥതകൾ അദ്ദേഹത്തെ പരിവ്രാജക വൃത്തിയിലേക്ക് നയിച്ച ഒരു പ്രധാന ഘടകമാണ് .

കെട്ടുകാഴ്ച്ചകളോടുള്ള വിരക്തി.

-------------------------------------------------------

ഏകമകൻ തനിക്കു നഷ്ടപെടുമോ എന്ന് ചിന്തിച്ച അച്ഛൻ സുദ്ധോദന രാജാവ് മകന് നൽകിയ അമിത വാത്സല്യം ,

ഇതിനായി കൃതൃമമായി സൃഷ്ടിച്ച ആ "സ്വർഗ്ഗ"ത്തിലേക്ക് പരുഷമായ യാഥാർത്ത്യങ്ങളുടെ അല അടിച്ച് കയറി .

ജീവിതത്തിലെ മൃദുലവും ആകർഷകവുമായ വശങ്ങൾ,ഉപരിപ്ലവങ്ങളായ  അനുഭൂതികൾ എന്നിവയെല്ലാം സിദ്ധാർത്ഥൻ യൗവ്വനത്തിൽ തന്നെ തിരിച്ചറിഞ്ഞു.സ്വതവേ ധീരവും ഗംഭീരവുമായ ആ സ്വഭാവം, താൻ അനുഭവിച്ചുവന്ന കെട്ടുകാഴച്ചകളോടുകൂടിയ ദുസ്സഹമായ സമ്മർദ്ധത്തിൽ നിന്നും കുതറി ഒഴിയുവാൻ അദ്ദേഹത്തെ  പ്രേരിപ്പിച്ചു.കൂടാതെ സമൂഹത്തിലെ മനുഷ്യരിൽ കാണുന്ന അനിവാര്യമായ ദുരിതങ്ങൾ പരിവ്രാചക വൃത്തിയിലേക്കുള്ള അദ്ദേഹത്തിനുള്ള അന്തിമ പ്രചോദനമായി മാറി. ഈ യാഥാർത്ത്യങ്ങൾക്ക് മുന്നിൽ അച്ഛൻ ശുദ്ധോധന രാജാവിന്റെ അതികരുണമായ അപേഷകൾക്ക് മകൻറെ ലോകപരിത്യാഗ നിശ്ച്ചയത്തെ കുലുക്കുവാൻ കഴിഞ്ഞില്ല.

സിദ്ധാർത്ഥൻ പറഞ്ഞു:

"ജീവിതം മരണത്തിൽ കലാശിക്കും ,ആരോഗ്യം രോഗത്തിനിരയാക്കും ,ജരയും നരയും യൗവ്വനത്തെ തച്ചുടക്കും,ഒടുവിൽ വിനാശ ഗർത്തത്തിൽ പതിക്കും.ഇതെല്ലാം ഒഴിവാക്കാമെങ്കിൽ ,ജീവിത രഹസ്യം ആരായുവാൻ തപോവനത്തിലേക്കു കടക്കാതെ കഴിക്കാം ".

ഇവിടെ സിദ്ധാർത്ഥ രാജകുമാരന്റെ വിവരണം കൃത്യമാണ്.സമൂഹത്തിലെ എല്ലാവരും അനുഭവിക്കുന്ന പ്രശ്നങ്ങളാണിത് .

രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള രക്ത ചൊരിച്ചലുകൾ അപൂർവ്വമായ കാര്യമാണ്.എന്നാൽ മനസ്സുകൾ തമ്മിലുള്ള സംഘർഷം സർവ്വസാധാരണമാണ് .ഇതിന്റെ കാരണമെന്ത് ?

ഐഹിക സുഖങ്ങളിൽ മോഹിച്ച് നട്ടംതിരിയുന്നതുപോലെ പരമാർത്ഥ അന്യേഷണത്തിന് ബാധകമായി മറ്റൊന്നുമില്ല .സിദ്ധാർത്ഥന് ഈ സംഗതി ബോധ്യമായി.സംസാര ചക്രത്തിലെ ഒരു കണ്ണിയാണ് താനെന്നും മനസ്സിലാക്കി.ലോകത്തിനുവേണ്ടി സ്വപുത്രൻ രാഹുലനെയും , ഭാര്യയെയും, രാജകുലത്തെയും ഉപേക്ഷിക്കാൻ അദ്ദേഹം തയ്യാറായി.ബുദ്ധനിൽ മാത്രം കണ്ട അത്യപൂർവ്വമായ ഒരു സവിശേഷതയാണിത്‌ .ഏറ്റവും വലിയ പരിത്യാഗമായി ലോകം ഇതിനെ കാണുന്നു.അതാണ്‌ ഇന്നും ഭഗവാൻ ബുദ്ധൻ എന്ന വ്യക്തിത്വത്തിൽ നില നിന്നുവരുന്ന മാസ്‌മരിക ശക്തി.

----------------------------

ഹരിദാസ് ബോധ്

1.സിദ്ധാര്‍ത്ഥന്‍ എങ്ങിനെ തഥാഗതനായി?

2.എന്താണ് ബോധോദയം?

3.തഥാഗതനെ ആരാണ് ബുദ്ധനെന്നു വിളിച്ചത്?

4.ബുദ്ധമതവും താമരയുമായുള്ള ബന്ധം

5.എന്തിനുവേണ്ടിയാണ് ബുദ്ധന്‍ താന്‍ കണ്ടെത്തിയ ധമ്മം പ്രചരിപ്പിച്ചത്?

ഗയയിലെ ബോധി വൃക്ഷ ചുവട്ടിലെ ധ്യാനം;

അത്യാഗ്രഹങ്ങളെ  നശിപ്പിക്കാനുള്ള പോരാട്ടം.

------------------------------------------------------------------------

സിദ്ധാര്‍ഥന്‍ ഗയയില്‍ ബോധിവൃക്ഷചുവട്ടില്‍ ധ്യാനനിരതനായി ഇരിക്കുകയാണ്. ആധുനിക മന.ശാസ്ത്രത്തില്‍ പറയുന്ന ഉപബോധമനസ്സിലും അബോധമനസ്സിലും’കുടികൊള്ളുന്ന സംസ്കാര ഗ്രന്ഥികളുമായുള്ള മല്‍പിടിത്തത്തെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്ന ഒരു പോരാട്ടമാണ് അപ്പോള്‍ അദ്ദേഹത്തിന്റെ മനസ്സില്‍ നടക്കുന്നത്. അത്യാഗ്രഹങ്ങളെ മനസ്സില്‍നിന്നും നശിപ്പിക്കല്‍, അതിനുള്ള ശ്രമത്തിലാണ് അദ്ദേഹം.എന്നാല്‍ അത്യാഗ്രഹങ്ങള്‍, വാസനകള്‍, സംസ്കാരങ്ങള്‍ എന്നിവയുടെ സൂഷ്മഭാവങ്ങളെ നശിപ്പിക്കല്‍ കൂടുതല്‍ പ്രയാസമാണ് .

എണ്ണമില്ലാത്ത പുല്‍കൊടികള്‍ നിറഞ്ഞ ഒരു മൈതാനത്തുനിന്ന് ഇവ ഓരോന്നായി പിഴുത് വെടുപ്പാക്കുന്നതിനേക്കാള്‍ എത്രയോ കൂടുതല്‍ ദുഷ്കരമാണ് മനസ്സിലെ വാസനകളുടെ അങ്കുരങ്ങള്‍ ഓരോന്നായി തിരഞ്ഞുപിടിച്ച് വേരോടെപിഴുതെറിയുക എന്നത്.

സാംസ്കാരിക ജീവിതത്തിന്‍റെ വേരായ തൃഷ്ണയെ ഉന്മൂലനം ചെയ്യുന്നതില്‍ ഞാന്‍ എന്ന പ്രതീതിക്ക് യാതൊരു സ്ഥാനവുമില്ലെന്ന്‍ മനസ്സിലാക്കുന്നതില്‍ ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന്‍ വിജയിച്ചു.

പൂര്‍ണ്ണ ചന്ദ്രനില്‍ പ്രകൃതി ആറാടികൊണ്ടിരിക്കുന്ന ആ രാത്രിയില്‍ സിദ്ധാര്‍ത്ഥനെ “ സമ്മ സം ബുദ്ധ”നാക്കി മാറ്റിയ വെളിച്ചം നിറഞ്ഞ ആ ദര്‍ശനങ്ങളുടെ ഉള്ളടക്കംഎന്തായിരുന്നു?.

ബോധോദയം

------------------------

ആ രാത്രിയിലെ ഒന്നാം യാമത്തില്‍ തന്‍റെ മുന്‍ ജന്മങ്ങളെകുറിച്ചുള്ള പൂര്‍ണ്ണമായ അറിവ് സിദ്ധാര്‍ത്ഥനുണ്ടായി.

രണ്ടാംയാമത്തില്‍ “ധമ്മ ചഷുസ്സ്”  “യം കിഞ്ചി സമുദായധമ്മം സബ്ബതം നിരോധ ധമ്മം” – അതായത് ഉല്‍പന്നമാകുന്നതെല്ലാം നശിക്കും” എന്ന കാഴ്ച സിദ്ധാര്‍ത്ഥനു ലഭിച്ചു.

മൂന്നാം യാമത്തില്‍ പ്രതീത്യസമുദ്പാദ തത്ത്വം, അഥവാ ഭവചക്ര സ്വരൂപം മനസ്സില്‍തെളിഞ്ഞു.

പ്രഭാതത്തോടുകൂടി പൂര്‍ണ്ണമായ നിര്‍വ്വാണപദവിനേടി; തഥാതനായി തീര്‍ന്നു.ഇതിന്‍റെ രത്ന ചുരുക്കം “മഹാ പരിനിര്‍വ്വാണ സൂത്തത്തില്‍ വേറൊരുവിധത്തില്‍ കൊടുത്തിട്ടുണ്ട്.

“ ഉച്ചിന്നം ഭവ തണഹ ഖീണാ ഭവനേത്തി;നത്‌ഥി ദാനി പുനബ്ഭവോ തി”

സംസ്കാര തൃഷ്ണ നിശേഷം മാറി നാമാവിശേഷമായി;പുനര്‍ജന്മത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്ന അവിദ്യയും നശിച്ചു; ഇനിയുംപുനര്‍ജന്മമില്ലതന്നെ.അങ്ങിനെ സിദ്ധാര്‍ത്ഥന്‍ തഥാഗതനായി- ബുദ്ധനായി.

തഥാഗതന്‍ സ്വയം ബുദ്ധനെന്നപേര്‍ സ്വീകരിച്ചില്ല; പിന്നീട് അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ അനുയായികള്‍ തഥാഗതനെ വിളിച്ചുവന്ന പേരാണ് ബുദ്ധന്‍ എന്നത്.

നിര്‍വ്വാണ അവസ്ഥയില്‍ വിവരിച്ച സോപാദിശേഷ നിര്‍വ്വാണം അഥവാ ദുഃഖ നിവാരണമാണ് തഥാഗതനു( ബുദ്ധന്) ഗയയില്‍ വെച്ച് സിദ്ധിച്ചത്‌.

രാഗ ദ്വേഷ മോഹങ്ങളുടെ സമ്പൂര്‍ണ്ണമായ നാശം.ഇത്അദ്ദേഹം സ്വപ്രയത്നം കൊണ്ടുതന്നെ നേടി.അങ്ങിനെ ലഭിച്ച ചിത്തവിമുക്ത്തി വളരെഅധികം സുഖമായിട്ടാണ് ബുദ്ധന് അനുഭവപെട്ടത്‌.

ബുദ്ധന് ഗുരുക്കന്മാര്‍ ആരുമില്ല

------------------------------------------------

ലോകോത്തരമായ സ്വഅനുഭൂതിയെകുറിച്ച് ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന്‍ പ്രസ്താവിച്ചത് ഇങ്ങിനെ:

“ആചാര്യനായി എനിക്കാരുമില്ല; എനിക്ക് തുല്യനായും ആരുമില്ല; ലോകത്തില്‍ ഞാന്‍ അര്ഹന്തനും നിസ്തുലനുമായ ഗുരുഭൂതനാകുന്നു;നിര്‍വൃതി അടയുകയാല്‍ കുളിര്‍ത്ത ഹൃദയത്തോടുകൂടിയ ഞാനാണ് സമ്മാ സം ബുദ്ധന്‍; ആശകള്‍ നശിച്ച എന്നെപോലുള്ളവരാണ് ജിനന്മാര്‍.പാപശങ്കപോലും എന്നെ തീണ്ടുകയില്ല”.

തഥാഗതന് ലഭിച്ച ഈ ഉറച്ച ആത്മവിശ്വാസം ഒരു നിമിഷനേരത്തേക്ക് അലംഭാവത്തിലേക്കും ഉദാസീനതയിലേക്കും വഴിതെളിച്ച്ചുവത്രേ.

ലോകനന്മക്കുവേണ്ടിയുള്ള യത്നം വിഫലമാണ്; കഠിനമായ ധമ്മനിഷ്ഠക്ക് ആരും ഒരുങ്ങുകയില്ല; അതിനാല്‍ ഒന്നുംചെയ്യേണ്ടതില്ല എന്ന ചിന്താഗതിയും ഉണ്ടായിരുന്നുപോലും. പക്ഷെ ഉല്‍കൃഷ്ടമായ സേവനവാസനകള്‍ അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ ആ സമയത്തുള്ള അലംഭാവമനസ്സിന്മേല്‍ വിജയം നേടി.

ആ ഘട്ടത്തില്‍ അദ്ദേഹത്തിനു ലഭിച്ചസുന്ദരമായ ഒരു ദര്‍ശനവും വിഖ്യാതമാണ്.

ബുദ്ധനും താമരയും

-----------------------------

വിശാലമായ ഒരു താമരപൊയ്ക  ബുദ്ധന്‍റെ അന്തര്‍നേത്രങ്ങള്‍ക്ക് കാണാന്‍ കഴിഞ്ഞു.പല നിലകളില്‍ എത്തിചേര്‍ന്ന താമരപൂക്കള്‍ അതില്‍ ഉണ്ടായിരുന്നു.വിടര്‍ന്നു മലര്‍ന്നവ,കുറച്ചു വിടര്‍ന്നുതുടങ്ങിയവ,ഏറെകുറെ വലിപ്പംവന്ന മൊട്ടുകള്‍,വെള്ളത്തിന്‍റെ മുകളില്‍ കഷ്ട്ടിച്ചു ഉയര്‍ന്നുനിന്ന ചെറുമൊട്ടുകള്‍;അടിയില്‍ കാണപെട്ട കരിമൊട്ടുകള്‍.ഇവയെല്ലാം യഥാകാലം സൂര്യപ്രകാശമേറ്റ് വികസിച്ച് ശോഭയും സുഗന്ധവും ദിക്കെങ്ങും പരത്തും.ഇതുതന്നെയാണ് മനുഷ്യരുടെ നിലയെന്ന കാഴ്ച്ച, ആ സമയത്ത് ബുദ്ധനുണ്ടായി.

ദുഖിതര്‍ ഉള്ളപോള്‍ ആര്‍ക്കും യഥാര്‍ത്ത സുഖം ലഭിക്കില്ല.

--------------------------------------------------------------------------------------------

ദുഃഖത്തെ മുഴുവനായും നശിപ്പിക്കുന്ന തന്‍റെ ദര്‍ശനങ്ങള്‍, സത്യങ്ങള്‍ പ്രചരിപ്പിക്കണം.ദുഖ കണികകള്‍ ഉള്ളിടത്തോളം കാലം;ദുഖിയായ ഒരാള്‍പോലും ഉള്ളപ്പോള്‍ യഥാര്‍ത്തസുഖം ആര്‍ക്കും ഉണ്ടാകില്ല.

ഈ ലോക അനുകമ്പയാണ് ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന്‍റെ വ്യക്തിത്ത്വം പ്രാപഞ്ചികമാം വിധം മഹാനീയമാക്കിയത്.അതിന്‍റെ പരിതിയില്‍ മനുഷ്യന്‍ മാത്രമല്ല,പ്രാണികള്‍ എല്ലാം ഉള്‍പെട്ടു.

ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന്‍റെ ലക്‌ഷ്യം, ദുഖം പേറുന്നവരുടെ കണ്ണുനീര്‍ തുടക്കുകയം അവരെ എന്നെന്നേക്കുമായി കരകയറ്റുകയുമായിരുന്നു.

സമ്യക് ദ്രിഷ്ട്ടി( ശരിയായ ദൃഷ്ടി)യുടെയും; സമ്പൂര്‍ണ്ണമായ അനുകമ്പയുടെയും പൂര്‍ണ്ണമായ കൂടിചേരല്‍ ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധനെ നിസ്തുലനായ ധമ്മാചാര്യനാക്കി തീര്‍ത്തു.

-------------------------------------

ഹരിദാസ് ബോധ്

ബുദ്ധിപരത, യുക്തിയുക്തത

ബുദ്ധനില്‍ മാത്രം കാണുന്ന യാഥാര്‍ത്ഥ്യം

===================================================

വ്യത്യസ്ഥ മത സ്ഥാപകരും, ദാര്‍ശനികരും ലോകത്തിന്‍റെ സൃഷ്ടി, മനുഷ്യസൃഷ്ടി, ഈശ്വരവാദം, ആചാരനിബന്ധനകള്‍,മരണാനന്തരമുള്ള ഗതിവിശേഷങ്ങള്‍,മോക്ഷം ഇങ്ങിനെയുള്ള ഒടുങ്ങാത്ത വിഷയപരപ്പിലൂടെ മനുഷ്യരെ ചിന്തിപ്പിച്ച് മുന്നോട്ടു നയിക്കുമ്പോള്‍,ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധനാകട്ടെ കൃത്യമായ ഒരു തത്വത്തില്‍മാത്രം ഉറച്ചുനിന്നു.അതുവിട്ട് ഒരു തലനാരിഴപോലും തെന്നിമാറിയില്ല.ഇത് അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ ഒരു ശപദം കൂടിയായിരുന്നു. ബുദ്ധന്‍ പറഞ്ഞു: അന്നും ഇന്നും ഞാന്‍ ഒന്നേ ഉപദേശിച്ചിട്ടുള്ളു.ദുഖത്വവും, ദുഖനിരോധവും.

മനുഷ്യ ജീവിതം ദുഖമയമാണെന്ന നിരീഷണത്തില്‍ നിന്നും പുറപെട്ട ആ പരിപാടി ദുഃഖനിരോധത്തിലേക്ക് നേരിട്ട് നീങ്ങി.

ദുഖം എങ്ങിനെ ഉണ്ടായി?

അതിനുള്ള പരിഹാരമെന്ത്?

നാലു സത്യങ്ങള്‍

---------------------------

ആകെ കൂടി നാലു സത്യങ്ങളില്‍ പടിത്തുകെട്ടി സ്വധമ്മത്തിനു ബുദ്ധ ഭഗവാന്‍ രൂപംകൊടുത്തു.

ദുഖമുണ്ട്; ദുഖത്തിന് കാരണമുണ്ട്;കാരണത്തെ ഇല്ലാതാക്കാന്‍ കഴിയും;അതിനുള്ള മാര്‍ഗ്ഗമുണ്ട്

അഷ്ടാംഗ മാര്‍ഗ്ഗം

-------------------------

ദുഖാഗ്നിയെ നിശേഷം തല്ലികെടുത്തുകയാണ് വേണ്ടത്.അതിനുള്ള ഉപായമാണ് അഷ്ടാംഗ മാര്‍ഗ്ഗം.

വിഷംപുരണ്ട കൂരമ്പ്‌ തറച്ച് മരണം കാത്തുകിടക്കുന്ന ഒരുവന്‍റെ കഥയിലൂടെ ബുദ്ധ ഭഗവാന്‍ മേല്‍കാണിച്ച സിദ്ധാന്തം വിശദീകരിച്ചു.

“വിഷത്തിനുള്ള പ്രതിവിധി ചെയ്യാതെ ആ ഹതഭാഗ്യന്‍ നിര്‍ബന്ധിക്കുന്നത്:

ആരാണ് ഈ അമ്പ് എയ്തതെന്നു പറയു;ഏതു തരക്കാരന്‍; ഇതില്‍ പുരട്ടിയ വിഷം എവിടെ നിന്നും കിട്ടിയതാണ്?”. ഇതില്‍പരം മാരകമായ വിഡ്ഢിത്വം ഉണ്ടോ എന്ന് ബുദ്ധഭഗവാന്‍ ചോദിക്കുന്നു.

ബുദ്ധ ഭഗവാന്‍റെ ഈ കാര്യമാത്ര പ്രസക്തിയില്‍ അസംത്രിപ്തരായ ചിലര്‍ അദ്ദേഹത്തോട് നിരവധി ചോദ്യങ്ങള്‍ ചോദിച്ച് പ്രലോഭിപ്പിക്കാനും, പ്രകോപിപ്പിക്കാനും തുനിഞ്ഞു.

മഹാവീരന്‍റെ ജൈനമതം ഉപേക്ഷിച്ച് ബുദ്ധനെ ശരണംപ്രാപിക്കാന്‍ വന്ന ഒരു വിദ്വാന്‍,പ്രപഞ്ചത്തിന്‍റെ ഉല്‍പത്തി ,ആത്മാവ് തുടങ്ങിയവയെകുറിച്ചുള്ള പ്രശ്നങ്ങളുടെ കെട്ടഴിച്ചപ്പോള്‍ ബുദ്ധഭഗവാന്‍ കര്‍ശനമായി ഓര്‍മ്മപെടുത്തി” ഇവയെല്ലാം വെറും സമയംകൊല്ലികളായ ചോദ്യങ്ങള്‍ മാത്രം.ഇത്തരം ചോദ്യങ്ങളും അതിന്‍റെ പിന്നാലെയുള്ള പോക്കും ഒരേയൊരു ലക്ഷ്യമായിരിക്കേണ്ട നിര്‍വ്വാണപ്രാപ്തിക്ക് സഹായകമല്ല എന്നുമാത്രമല്ല വിഘാതംകൂടിയാണ്.അതുകൊണ്ട് അതൊക്കെ വിടു.എന്‍റെ ധമ്മം ഞാന്‍ വിശദീകരിക്കാം”.

വിലമതിക്കാന്‍ വയ്യാത്ത ഈ കാര്യമാത്ര പ്രസക്തി മഹാനായ ബുദ്ധനില്‍ കണ്ടപ്പോള്‍.ജിജ്ഞാസുക്കള്‍ക്ക്‌ ഉത്തേജനവും വിശ്വാസദാര്‍ഢൃവും ഉണ്ടായി.

യുക്തിയുക്തമായ പ്രതിപാദന രീതി

----------------------------------------------------------

രണ്ടാമതായി ബുദ്ധഭഗവാന്‍റെ യുക്തിയുക്തമായ പ്രതിപാദന രീതി-അനുഭവവും അതിലടിയുറച്ച അനുമാനവുമാല്ലാതെ മറ്റൊന്നും വിശ്വാസമായി കരുതുകയില്ലെന്ന വൃതം ഇവിടെ പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധേയമാണ്.

‘അന്ഗുത്തര നികായത്തില്‍ ബുദ്ധഭഗവാന്‍റെ അതിപ്രസിദ്ധമായ ഒരു ബോധനമുണ്ട്.അതിങ്ങനെ:

“വെറും കിംവദന്തികള്‍ ഒരിക്കലും ചെവികൊള്ളരുത്‌ -സത്യമായി കരുതരുത്. വെറും ആഗമം, ഐതിഹ്യം ഇവയും സ്വീകാര്യമല്ല. ഗ്രന്ഥത്തില്‍ ഉള്ളതുകൊണ്ടും ഒന്നും കൈകൊള്ളേണ്ടതില്ല. അവനവന്‍റെ വിശ്വാസങ്ങള്‍ക്കും മുന്‍വിധികള്‍ക്കും നിരക്കുന്നതുകൊണ്ടും ഒരു സംഗതി സ്വീകാര്യമാകുകയില്ല. ഗുരുക്കന്മാര്‍ പറഞ്ഞു എന്നുള്ളത് ഒരു പ്രസ്ഥാവത്തെയും യുക്തിയുക്തമാക്കുന്നില്ല”

‌‍ഒരു ആധുനിക മന:ശാസ്ത്രജ്ഞനെപോലെയാണ് 2500 കൊല്ലങ്ങള്‍ക്കു മുന്പേ ബുദ്ധ ഭഗവാന്‍റെ ഒരു വിഷയത്തോടുള്ള നിരീക്ഷണ രീതി.ഇത്തരത്തിലുള്ള ബുദ്ധിപരത യുക്തിയുക്തത ബുദ്ധനില്‍ മാത്രം കാണുന്ന യാഥാര്‍ത്യമാണ്.

----------------------------------

ഹരിദാസ് ബോധ്

അന്ധവിശ്വാസം പ്രചരിപ്പിച്ച് ആത്മീയത വളര്‍ത്തിയവര്‍ എന്നും ബുദ്ധനെതിരായിരുന്നു.

========================================

ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന്‍റെ ഉപദേശങ്ങളില്‍ എമ്പാടും യുക്തിയുക്തത തിളങ്ങുന്നു.ആയതിനാല്‍ അന്ധവിശ്വാസങ്ങളും അനാചാരങ്ങളും ആത്മീയതുടെ പേരില്‍ പ്രചരിപ്പിച്ച് ജനങ്ങളെ കബളിപ്പിക്കുന്നവരെല്ലാം അന്നത്തെപോലെ ഇന്നും ബുദ്ധനെതിരാണ്.

ബുദ്ധന്‍റെ ഈ യുക്തിയുക്തത സന്ദര്‍ഭമനുസരിച്ച് ചിന്തിപ്പിക്കാന്‍ പ്രേരിപ്പിക്കുന്ന പല രൂപങ്ങളും കൈവരിച്ചു.പരമാര്‍ത്ഥങ്ങള്‍ ഹൃദയംഗമാക്കി.ജിജ്ജാസുക്കളില്‍ ബോധത്തിന്‍റെ വെളിച്ചം തെളിയിക്കുക എന്നതായിരുന്നു ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന്‍റെ ഉദ്ദേശലക്‌ഷ്യം.

അത്ഭുതസിദ്ധികള്‍ പ്രകടിപ്പിച് ശിഷ്യസമ്പത്ത് ഉണ്ടാക്കിയില്ല.

---------------------------------------------------------------------------------------------

നിരന്തരമായ ധ്യാനമുറകളിലൂടെയും, ജീവിതചര്യകളിലൂടെയും, അത്ഭുതസിദ്ധികള്‍ പലതും ബുദ്ധന്‍ നേടിയിരുന്നുവെങ്കിലും അവയിലെ ചെപ്പടിവിദ്യ ഉപയോഗിച്ച് ശിഷ്യസമ്പത്ത് വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നതില്‍ ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന് താല്പര്യം ഉണ്ടായിരുന്നില്ല.മാത്രമല്ല, സിദ്ധികള്‍ പ്രകടിപ്പിച്ച് കാണികളെ പരിഭ്രമിപ്പിച്ച ശിഷ്യന്മാരെ കര്‍ശനമായി താക്കീത് നല്‍കുകയും അവ പ്രദര്‍ശിപ്പിച്ച് പോകരുതെന്ന് ഉപദേശിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന്‍റെ ഈ മനോഭാവം എത്ര ശാസ്ത്രീയമാണെന്ന് കാണുക.

ബുദ്ധനുശേഷം രൂപം കൊണ്ട ഒരു മതത്തിലെ ആചാര്യന്‍ മരിച്ചവരെ ഉയര്‍ത്തെഴുന്നേല്പ്പിക്കുമായിരുന്നത്രേ. ഇത്തരം കാര്യങ്ങള്‍ പരുഷമായ ചര്‍ച്ചകള്‍ക്കുപോലും വിധേയമായിട്ടുണ്ട്.

സത്യാവസ്ഥയുടെ വെളിച്ചം ബോധ്യപെടുത്തി.

----------------------------------------------------------------------

തന്‍റെ ഒരേയൊരു ആണ്‍കുട്ടിയുടെ മരണം കൊണ്ട് ദുഖിതയായ ഒരു യുവതിയുടെ ആവലാതി ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന് നേരിടേണ്ടി വന്നിട്ടുണ്ട്.

അഗാതമായ ദുഖംകൊണ്ട് വീര്‍പ്പുമുട്ടിയ അവള്‍ ബുദ്ധന്‍റെ മുന്നില്‍ തന്‍റെ മകന്‍റെ ചേതനയറ്റ ശരീരംവെച്ചിട്ട് ജീവിപ്പിക്കണേയെന്നു കേണപേക്ഷിച്ചു.ബുദ്ധന് ആ അമ്മയുടെ ദുഖത്തിന്‍റെ കാരണം എന്തെന്ന് മനസ്സിലായി.ഉപദേശവും നല്‍കി. “ ഒന്ന് ചെയ്താല്‍ കഴിഞ്ഞു. ഒരുപിടി കടുക് കൊണ്ടുവരു. പക്ഷെ ആരും മരിച്ചിട്ടില്ലാത്ത ഒരു വീട്ടില്‍ നിന്നായിരിക്കണം അത് കൊണ്ടു വരേണ്ടത്”. അത്യന്തം ദുഖിതയായ ആ മാതാവിന് അത് നിസ്സാരമായിതോന്നി.വീട് തോറും കയറി അന്വേഷണം തുടങ്ങി.കടുകിന് പ്രയാസമില്ല, എന്നാല്‍ ആരും മരിച്ചിട്ടില്ലാത്ത വീട് കാണാന്‍ കിട്ടുകയില്ലല്ലോ. ക്രമേണ അവളുടെ മനസ്സില്‍ സത്യാവസ്ഥയുടെ നേരിയ വെളിച്ചം കിട്ടി.മരണത്തിന് ഒരിടത്തും മടുപ്പില്ലെന്നു അവള്‍ക്ക് ബോദ്ധ്യപെട്ടു.മരണം ജീവിതത്തിന്‍റെ നിഴലാണെന്നും അവള്‍ കണ്ടറിഞ്ഞു.അങ്ങിനെ പ്രസംഗം കൂടാതെ ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന്‍ മരണ തത്ത്വം ആ യുവതിക്ക് ബോധ്യപെടുത്തികൊടുത്തു.ഇത്തരം ഉദാഹരണം നിറഞ്ഞ ഒരു ആചാര്യപദവിയായിരുന്നു മഹാനായ ബുദ്ധഭഗവാന്‍റെത്.

ലഹളകൂടിയ ശിഷ്യന്‍മാരെ യോജിപ്പിച്ചരീതി

-----------------------------------------------------------------------

പരസ്പരം ലഹളകൂടിയ ചില ശിഷ്യന്മാരോട് ബുദ്ധഭഗവാന്‍ സ്വീകരിച്ച രീതി ഫലപ്രദവുമായി.

നിസ്സാരമായ കാരണം പറഞ്ഞു ഒരു ഭിക്ഷുവിനെ സംഘത്തിലെ ചിലര്‍ ബഹിഷ്കരിച്ചു.അയാളുടെ കൂടെ ചേരാനും ചില ഭിക്ഷുക്കള്‍ തയ്യാറായി.അങ്ങിനെ ഭിക്ഷുക്കള്‍ക്കിടയില്‍തന്നെ ചെരിതിരുവ് ഉണ്ടായി.ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന്‍ ഇരുകൂട്ടരെയും ഉപദേശിച്ചു. അവരുടെ കൂടെചെന്ന് താമസിച്ചു.പക്ഷെ ഫലമുണ്ടായില്ല.അപ്പോള്‍ പ്രായോഗിക വിചക്ഷണനായ ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന്‍ നിസ്സഹകരണവൃതം കൈകൊണ്ട്, ക്ഷമയില്ലാത്ത ആ ഭിക്ഷുസംഘത്തെ ഉപേക്ഷിച്ചുപോയി.ക്രമേണ സ്ഥലവാസികള്‍ക്ക്‌ തമ്മിതല്ലികളായ ആ ഭിക്ഷുക്കളോട് അവജ്ജ്ഞയും വെറുപ്പും തോന്നി.അവരെ ആരും ശ്രദ്ധിക്കാതെയായി.ഒടുവില്‍ ആ സാഹചര്യത്തിന്‍റെ ഞെരുക്കത്തില്‍പെട്ട് അവര്‍ കലഹം ഒതുക്കി യോജിച്ച് കഴിയാന്‍ തുടങ്ങി.

====================

ഹരിദാസ് ബോധ്

നിറഞ്ഞുനിന്ന കനിവ്

ബുദ്ധനിലെ പ്രത്യേകത

==============================

ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധനില്‍ മനുഷ്യോചിതമായ കനിവ്, സൌഹാര്‍ദം തുടങ്ങിയ ഗുണങ്ങള്‍(humanity) അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ ജീവിതത്തില്‍ ഉടനീളം കാണാം.ബുദ്ധിവികാസം പല മഹാന്മാരിലും സാധാരണക്കാരില്‍നിന്നുള്ള അകല്‍ച്ചക്കും,അവരോടുള്ള അവജ്ജ്ഞയോടുകൂടിയ അനുകമ്പക്കും കാരണമാകാറുണ്ട്.എന്നാല്‍ ബുദ്ധനാകുന്നതിലൂടെ അഹന്തയെ വേരോടെ അറുത്തുകളഞ്ഞ അദ്ദേഹം സര്‍വ്വതോന്മുഖമായ ഗുണതികവില്‍ പരിണമിക്കുകയായിരുന്നു.

നിന്ദിക്കാന്‍ ധാരാളം പേര്‍

----------------------------------------

ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധനെ നിന്ദിക്കാന്‍ ധാരാളംപേര്‍ അന്നുണ്ടായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ നന്മനിറഞ്ഞ പ്രചാരണത്തിന് അന്നുണ്ടായ വര്‍ദ്ധിച്ചുവരുന്ന വിജയത്തില്‍ അസൂയപൂണ്ട രാജഗ്രിഹത്തിനടുത്തുള്ള ഒരു ബ്രാഹ്മണന്‍ ബുദ്ധ ഭഗവാനെ പരസ്യമായി നിന്ദിച്ചു.എന്നാല്‍ അദ്ധേഹത്തിന്‍റെ സമചിത്തതക്ക് ഉലച്ചില്‍ തട്ടിയില്ല. ബുദ്ധഭഗവാന്‍ ആ ബ്രാഹ്മണനോട് ചോദിച്ചു: “ സ്നേഹിതന്മാരും സഹപ്രവര്‍ത്തകരും അഥിതികളായി വന്നാല്‍ അവര്‍ക്കുവേണ്ടി വിരുന്നൊരുക്കാരില്ലേ നിങ്ങള്‍?

നിന്ദകനായ ബ്രാഹ്മണന്‍ പറഞ്ഞു: ‘അതെ ചിലപ്പോഴൊക്കെ ചെയാറുണ്ട്’.

ബുദ്ധ ഭഗവാന്‍: “പക്ഷെ അവര്‍ നിങ്ങളുടെ ആഥിത്യം ഏറ്റില്ലെങ്കില്‍ നിങ്ങള്‍ ഒരുക്കിയ പദാര്‍ത്ഥങ്ങള്‍ ആര്‍ക്കുള്ളതായി തീരും?

ബ്രാഹ്മണന്‍: ‘ എന്ത് സംശയം ഞങ്ങള്‍ക്ക് തന്നെ’.

ബുദ്ധ ഭഗവാന്‍: ‘ഹേ ബ്രാഹ്മണാ! അതുപോലെതന്നെ ഇവിടെയും.അങ്ങോട്ട്‌ ചീത്തപറച്ചിലോ പ്രകോപനമോ കൂടാതെ നമ്മെ പറഞ്ഞ ചീത്തവാക്കുകള്‍ നാം ഏറ്റെടുക്കുകയില്ല.അവയെല്ലാം താങ്കള്‍ക്കുതന്നെ ഇരിക്കട്ടെ’.

(സംയുക്ത നികായം)

ബുദ്ധന്‍ ഒരിക്കലും

പരുഷമായി സംസാരിച്ചില്ല.

-------------------------------------------

ദേവദത്തന്‍ ബുദ്ധന്‍റെ അടുത്ത ബന്ധുവായിരുന്നെങ്കിലും ബുദ്ധസംഘത്തില്‍ ചേര്‍ന്നതിനുശേഷം ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധനോട് മത്സരിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു.ഒടുവില്‍ ചതിചെയ്ത് ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധന്‍റെ ജീവിതം അവസാനിപ്പിക്കുവാനും ശ്രമിച്ചു.എന്നാല്‍ അലൌകികമായ തന്‍റെ മൈത്രികൊണ്ട് മദയാനയെ മയക്കിയ അദ്ദേഹത്തിന് ദേവദത്തന്‍റെ വിദ്വേഷത്തെ ഇല്ലാതാക്കാന്‍ കഴിഞ്ഞില്ല. എന്നാല്‍ ദുരിതഭാരംകൊണ്ട് ദയനീയമാംവണ്ണം മരിച്ച ദേവദത്തനെകുറിച്ച് ഒരിക്കലും പരുഷമായി സംസാരിച്ചില്ലെന്ന വസ്തുത ഭഗവാന്‍ ബുദ്ധനിലെ നിറഞ്ഞുനില്‍ക്കുന്ന അനുകമ്പയുടെ ഉദാഹരണമാണ്.

--------------------------

ഹരിദാസ് ബോധ്

(not completed)